ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018

Oι συγκλονιστικές μέρες που ζούμε μας προκαλούν να δούμε ξανά τον Ανθρωπισμό ως μορφωτικό ιδανικό, ως πίστη της διάπλασης του ανθρώπου με τις  αρχές και τις αξίες του.  Θεμελιώδης αρχή του Ανθρωπισμού είναι η αναγνώριση της αξίας της ανθρώπινης προσωπικότητας και η αναγνώριση της κλασικής αρχαιότητας ως θεμέλιου της ευρωπαϊκής ζωής. Με τον όρο κλασική αρχαιότητα εννοούμε τον κόσμο της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Ρώμης ,την πολιτισμική δηλαδή κληρονομιά της Ευρώπης, την τόσο περιφρονημένη σήμερα. Αυτήν ακριβώς την κληρονομιά τίμησαν οι Πρόεδροι Δημοκρατίας της Ελλάδας και της Ιταλίας, ο καθηγητής Προκόπιος Παυλόπουλος και ο καθηγητής Sergio Mattarella,με την παρουσία τους στην στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη και με την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο των πεσόντων Ιταλών στρατιωτών στην Κεφαλονιά.

Η Ελλάδα έχει παραδοσιακούς δεσμούς με την Ιταλία, και η συνεργασία χρόνων πολλών σε θέματα παιδείας και πολιτισμού στηρίζει μια δυνατή φιλία, που δοκιμάστηκε και από τον πόλεμο. Είναι γεγονός ότι η ιστορία επεφύλαξε και για τους δύο λαούς μια σχέση τρικυμιώδη που τους σημάδεψε. Σήμερα, όμως, και οι δύο βλέπουν εξ αποστάσεως τα γεγονότα του ’40, αισθάνονται εξαιρετικά φιλικά ο ένας για τον άλλον και δεν θέλουν να θυμούνται τη θυελλώδη περίοδο της κοινής τους ιστορίας. Όπως ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας επεσήμανε: «Ελλάδα και Ιταλία αφήνουμε πίσω εκείνα που μας δίχασαν στο παρελθόν. Πλην όμως, πάντα διδασκόμενοι από την πικρή εμπειρία του φασισμού και της εγκληματικής συνεργασίας του με τον ναζισμό, δηλώνουμε αποφασισμένοι να αγωνιστούμε εναντίον όλων των άκρως επικίνδυνων αντιευρωπαϊκών μορφωμάτων λαϊκισμού, όπου και αν αναφύονται, τα οποία «νοσταλγούν» τον φασισμό και τον ναζισμό, για να υπερασπιστούμε απέναντί τους το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα και να μην βιώσουμε, ποτέ ξανά, τους εφιάλτες του παρελθόντος». Στο  ίδιο πνεύμα ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας τόνισε χαρακτηριστικά ότι η νέα Ελλάδα και η νέα Ιταλία γεννήθηκαν από την αντίσταση στον ναζισμό και τον φασισμό και αποκήρυξαν τον πόλεμο.

Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου οφείλει πρωτίστως να τιμά τις αξίες, που οι Έλληνες ανέδειξαν στη διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου με τον υπέρμετρο ηρωισμό και την μοναδική αυταπάρνηση. Οφείλει, παράλληλα, να μας θυμίζει πάντα ότι η Ευρώπη, όποτε γνώρισε ολοκληρωτικά καθεστώτα, οδηγήθηκε στην καταστροφή.  Η επέτειος, όμως, αυτή οφείλει σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες να λειτουργεί ως μια «υπέρβαση» της πικρής εκείνης σελίδας της ιστορίας των δύο λαών , που δεν τους χωρίζει αλλά τους ενώνει στον κοινό αγώνα για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τις πανανθρώπινες αξίες. Τις αξίες αυτές δίδαξαν οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι, τις ενστερνίστηκαν και τις μετέδωσαν σε ολόκληρη τη Δύση.

Το μήνυμα αυτής της «υπέρβασης» αλλά και της στήριξης του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος έστειλαν με συμβολικό τρόπο οι δύο Πρόεδροι της Δημοκρατίας. Η ιστορία θα καταγράψει ότι, κατά την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου το έτος 2018 στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας,  οι δύο χώρες χάραξαν την πορεία για ένα κοινό μέλλον των Ευρωπαϊκών χωρών με ειρήνη και συνεργασία, μακριά από τα λάθη του παρελθόντος.

Στέλλα Πριόβολου, Ομ. Καθηγήτρια

Ειδική Γραμματέας του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών