ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΕΣΜΗΣ ΜΕΤΡΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΤΩΝ CLABSIs ΣΕ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η χρήση των κεντρικών φλεβικών καθετήρων (ΚΦΚ) αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ιατρικής και νοσηλευτικής πράξης. Εξυπηρετούν πληθώρα διαγνωστικών και θεραπευτικών αναγκών και η τοποθέτησή τους είναι πλέον αναπόφευκτη, ιδιαίτερα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), αλλά και σε ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία κατ’ οίκον για διαφόρους λόγους, όπως π.χ. όταν απαιτείται μακροχρόνια φλεβική πρόσβαση για αιμοληψίες, χορήγηση φαρμάκων ή αίματος, παρεντερικής διατροφής κλπ.

Ωστόσο, παρά τη μεγάλη χρησιμότητά τους, η παραμονή τους συχνά θέτει τον ασθενή σε αυξημένο κίνδυνο λόγω αυξημένης πιθανότητας εμφάνισης επιπλοκών όπως πχ. τοπικών φλεγμονών στο σημείο εισόδου του καθετήρα ή ακόμα και προοδευτική είσοδο μικροοργανισμών στην κυκλοφορία του αίματος οδηγώντας σε βακτηριαιμίες, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται σημαντικά η θεραπεία και να παρατείνεται ο χρόνος νοσηλείας του ασθενούς.

Τα περιστατικά βακτηριαιμιών (παρουσία μικροοργανισμών στο αίμα το οποίο φυσιολογικά είναι στείρο βιολογικό υγρό) που σχετίζονται με τους ΚΦΚ (Central-Line Associated Blood Stream Infections, CLABSIs) ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο του καθετήρα, την θέση τοποθέτησής του, τη συχνότητα παρέμβασης και χειρισμού του καθετήρα καθώς και με παράγοντες που σχετίζονται με τον ασθενή (π.χ. προϋπάρχοντα νοσήματα, ανοσοκαταστολή). Η πλειονότητα των σοβαρών αυτών λοιμώξεων εμφανίζονται στις ΜΕΘ όπου οι ΚΦΚ παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ασθενείς αποικίζονται από πολυανθεκτικά μικρόβια που διαβιούν στο περιβάλλον αυτό και οι καθετήρες χρησιμοποιούνται πολλές φορές κατά τη διάρκεια του 24ώρου για την χορήγηση υγρών, φαρμάκων και αίματος κλπ. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις οι καθετήρες τοποθετούνται κάτω από επείγουσες καταστάσεις, όπου δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν οι κανόνες υγιεινής και η σωστή άσηπτη τεχνική.

Πολλές είναι οι μελέτες που έχουν αποδείξει τα αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας και θνητότητας των ασθενών εξαιτίας των επιπλοκών που προκαλούνται από λοιμώξεις λόγω της τοποθέτησης των ΚΦΚ. Ενώ συνολικά οι βακτηριαιμίες αντιπροσωπεύουν ένα 10% του συνόλου των λοιμώξεων που σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών υγείας, που κατ' εκτίμηση αναλύονται σε 71.900 λοιμώξεις ετησίως, στα νοσοκομεία τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας των ΗΠΑ περισσότερο από τα τρία τέταρτα (84%) αυτών των βακτηριαιμιών εκτιμάται ότι σχετίζονται με την τοποθέτηση ΚΦΚ. Σύμφωνα με μελέτες, η θνησιμότητα των ασθενών αυτών ανέρχεται στο 25%. Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος που αποδίδεται σε βακτηριαιμίες που σχετίζονται με ΚΦΚ στις ΗΠΑ κυμαίνομαι από $0,6 δισεκατομμύριο - $2,7 δισεκατομμύρια ετησίως και $6,000 - $29,000 ανά περιστατικό λοίμωξης.

Πολλές είναι οι Κατευθυντήριες Οδηγίες που έχουν εκδοθεί με σκοπό να παρέχουν συστάσεις βασισμένες σε αποδείξεις (evidence-based) για την πρόληψη των λοιμώξεων αυτών. Οι κατευθύνσεις αυτές δίνουν έμφαση στη βελτίωση της συνολικής διαδικασίας μέσω της εφαρμογής στρατηγικών δέσμης προληπτικών μέτρων (bundles), και την καταγραφή του βαθμού συμμόρφωσης από το προσωπικό του Νοσοκομείου που εμπλέκεται στην εφαρμογή των μέτρων αυτών, ως δείκτες για τη διασφάλιση της ποιότητας και τη βελτίωση της διαδικασίας.

Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η εφαρμογή συγκεκριμένων δεσμών μέτρων πρόληψης για τον έλεγχο των βακτηριαιμιών που σχετίζονται με τους ΚΦΚ (CLABSIs) σε όλες τις μονάδες του νοσοκομείου μας και η επίδραση των μέτρων αυτών στα ποσοστά CLABSI που εμφανίζονται στους νοσοκομειακούς ασθενείς κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής τους.