Η ΥΒΡΙΣ ΤΩΝ ΜΑΝΑΤΖΕΡ

Η έννοια της ύβρεως είναι μια έννοια που έρχεται από την ελληνική αρχαιότητα, ήδη από τον Όμηρο, Τι ήταν η ύβρις; Ήταν η κατάσταση στην οποία περιερχόταν ένας θνητός που θεωρούσε ότι μπορούσε να ξεπεράσει τα ανθρώπινα και να εξομοιωθεί με τους θεούς. Η ύβρις επέσυρε την νέμεση των θεών και την τιμωρία.

Ο όρος ύβρις εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις δεκαετίες του 1960 και 1970 στον τομέα της ψυχολογίας, για να χαρακτηρίσει άτομα με υπερβολική αυτοπεποίθηση, με εμμονή στο να αποδεικνύονται σωστοί ή σωστές σε συνδυασμό με υπερβολική υπερηφάνεια. (Fischhoff, B., Slovic, P., & Lichtenstein, S., 1977). Η  έννοια, όμως, συσχετίστηκε με τους managers και το business management από τον Richard Roll, το 1986, στο άρθρο «Τhe hubris hypothesis of corporate takeovers»,  όπου περιέγραψε τον τύπο του υπερβολικά επιθετικού διευθύνοντος συμβούλου ο οποίος  υπερεκτιμώντας  τη μελλοντική αξία συνεργειών εξαγοράς προβαίνει σε εξαγορές που δεν είναι συμφέρουσες ή είναι ζημιογόνες . Μια δεκαετία αργότερα, οι Hayward και Hambrick (1997), στο άρθρο τους «Explaining the Premiums Paid for Large Acquisitions: Evidence of CEO Hubris» ανέλυσαν περαιτέρω την υπόθεση της ύβρεως στη διοίκηση μελετώντας πόσο πάνω από τις τιμές της αγοράς πριν από την προσφορά πλήρωναν οι διευθύνοντες σύμβουλοι  για εξαγορές.

Και ενώ η αυτοπεποίθηση θεωρείται προτέρημα των ηγετών, γιατί συμβάλλει στη διαμόρφωση δημιουργικών οραμάτων, δημιουργεί ενθουσιασμό στις ομάδες και ενισχύει την προθυμία για ανάληψη κινδύνων, η υπερβολική αυτοπεποίθηση αποτελεί μειονέκτημα. Η υπερβολική αυτοπεποίθηση μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικά φιλόδοξες στρατηγικές, υπερβολική αποφασιστικότητα ή παρορμητικότητα ως προς την ανάληψη κινδύνου, συχνά με καταστροφικές συνέπειες.  Ορισμένες εταιρικές αποτυχίες, όπως, η Global Crossing, το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού, η Tyco, η Parmalat, η Vivendi Universal και η WorldCom, έχουν αποδοθεί ανεπίσημα σε ύβρη των μάνατζερ.  Η ύβρις των διευθύνοντων συμβούλων μπορεί να τους οδηγήσει στην υπερεκτίμηση της ικανότητας και της αποτελεσματικότητάς τους και στην υπερεκτίμηση των πιθανοτήτων επίτευξης ενός στόχου. Τα στελέχη με αυτό το χαρακτηριστικό συχνά αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν σωστά τις μεταβαλλόμενες συνθήκες και τα αβέβαια περιβάλλοντα. Είναι ενδιαφέρον επίσης πώς η προκατάληψη της ύβρεως οδηγεί τα στελέχη να υποστηρίζουν υπερβολικά απλοϊκές φόρμουλες επιτυχίας, με σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τις αποδόσεις. 

Εκτός από τα ατομικά χαρακτηριστικά, η βιβλιογραφία της ύβρεως αναγνωρίζει και τους συγκυριακούς παράγοντες που επιτείνουν την ύβρη των στελεχών. Αυτοί μπορεί να είναι μια πρόσφατη μεγάλη επιτυχία της επιχείρησης, ή μια υπερβολικά εγκωμιαστική προβολή από τον τύπο και τα μέσα καθώς και  η μακρά θητεία σε μια θέση εξουσίας.

Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν παραπάνω η συμπεριφορά των στελεχών που διακατέχονται από ύβρη μπορεί να εκδηλώνεται, εκτός από υπερβολική αυτοπεποίθηση, ως αδιαφορία και ασέβεια προς την γνώμη των άλλων, ως χειριστική συμπεριφορά, ως άρνηση της αποδοχής ενός λάθους ή ανάληψης ευθύνης για το λάθος. Τα άτομα που αποδίδουν τις καλές επιδόσεις της επιχείρησης εξ ολοκλήρου στην ηγεσία τους, ενώ κατηγορούν άλλους για τις αποτυχίες είναι πολύ πιθανό να βρίσκονται στο φάσμα της ύβρης.

Περισσότερο υλικό πάνω στο θέμα στα:

CI Michael Cl., Hussein M.,(2018) Hubris Hypothesis and Model of Managerial Irrationality Amity Journal of Training and Development

Fischhoff, B., Slovic, P., & Lichtenstein, S., 1977, Knowing with certainty: The appropriateness of extreme confidence. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 3(4), 552–564)

Διάλεξε από τα προγράμματά μας αυτό που ταιριάζει περισσότερο στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες σου