ΑΣΥΝΤΑΚΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

Πρόσφατα ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) διαβίβασε έγγραφο στην ελληνική Βουλή, στο οποίο αναλύεται το πως διαμορφωνόταν το δημόσιο χρέος της κεντρικής διοίκησης της Ελλάδας στις 31 Μαρτίου 2015.

Από τα στοιχεία του εγγράφου αυτού, προκύπτει μια σημαντική μείωση του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης της τάξης των 11,4 δις ευρώ σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2014. Φαίνεται λοιπόν μέχρι τώρα να πραγματοποιείται μια ασύντακτη δημοσιονομική προσαρμογή στην ελληνική οικονομία (Διάγραμμα 1) η οποία αναμένεται να μεταβάλλει την εικόνα της εξέλιξης του ελληνικού δημοσίου χρέους.

Διάγραμμα 1. Η Μείωση του Εξωτερικού Δημοσίου Χρέους και ο Ρυθμός Μεγέθυνσης του ΑΕΠ

_{Πηγές: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Second Economic Adjustment Program for Greece, Fourth Review, April 2014 και επεξεργασία στοιχείων.}

_{Σημείωση: Επειδή τα 19,3 δις από το συνολικό χρέος είναι προς το εσωτερικό, η γραμμή του χρέους έχει μειωθεί σε όλο το μήκος της κατά το ποσό αυτό.}

Το γραμμοσκιασμένο σχήμα αποτελεί μια νέα, πρόσθετη, δημοσιονομική προσαρμογή που έρχεται να προστεθεί στην υπάρχουσα. Την ονομάσαμε ασύντακτη δημοσιονομική προσαρμογή διότι οι καταβολές προς τους πιστωτές, που προορίζονταν να γίνουν αρκετά αργότερα σ’ ένα σημαντικό βαθμό από πόρους του προγράμματος, πραγματοποιήθηκαν νωρίτερα μόνο με εγχώριους πόρους με αποτέλεσμα να περιοριστούν σημαντικά οι δημοσιονομικές δυνατότητες της Ελλάδος. Προφανώς αυτό έχει ως φυσικό αποτέλεσμα να αυξάνονται οι υποχρεώσεις του δημοσίου στο εσωτερικό είτε με τη μορφή δανεισμού από εσωτερικούς φορείς, είτε με τη μορφή καθυστέρησης πληρωμής των υποχρεώσεων του δημοσίου. Με άλλα λόγια επειδή δεν πήραμε στη συμφωνημένη στιγμή τα απαραίτητα κεφάλαια για να ανακυκλώσουμε τα χρέη μας και τελικά να τα αποπληρώσουμε με βραδύτερους ρυθμούς στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, αναγκαστήκαμε να τα αποπληρώσουμε με ίδιους πόρους τώρα που έληγαν, ελπίζοντας βεβαίως να τα αντικαταστήσουμε, όταν πάρουμε τις δόσεις του προγράμματος. Όταν αποκατασταθούν οι χρηματοδοτικές ροές, θα αντιστραφεί και το φαινόμενου που επισημαίνεται εδώ.

Μέχρι τώρα λοιπόν πραγματοποιείται μία αρκετά έντονη δημοσιονομική προσαρμογή που δεν είχε εκ των προτέρων σχεδιαστεί και δε γνωρίζουμε ούτε πώς αναπτύσσεται ούτε τι επιπτώσεις έχει. Γι’ αυτό και παίρνει τον χαρακτήρα της ασύντακτης προσαρμογής. Εάν μάλιστα ήταν δυνατό να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, θα καταλήγαμε να αποπληρώσουμε το χρέος μας στους δανειστές μας πολύ γρηγορότερα (!) ασκώντας βέβαια βαρύτατες πιέσεις στο εσωτερικό της οικονομικής δραστηριότητας.

Όμως αποτελεί θεμέλιο λίθο του πυρήνα κάθε προγράμματος διάσωσης ή/και προγράμματος εξόδου από την κρίση η αναβολή (ή στην καλύτερη περίπτωση η διαγραφή) των πληρωμών προς τους πιστωτές και όχι η επιτάχυνση της πληρωμής τους ιδίως όταν δεν υπάρχουν δημοσιονομικές δυνατότητες και ρευστότητα στην οικονομία. Η καινοφανής αντιστροφή της απλής αυτής λογικής έχει υφεσιακό χαρακτήρα.