ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ

Πότε μια χώρα μπαίνει στο Μνημόνιο; Όταν έχει δημοσιονομικό ή εξωτερικό έλλειμμα και οι αγορές δεν την δανείζουν για να το καλύψει. Στην Ευρώπη το ποσοστό του ελλείμματος πέρα από το οποίο θεωρείται υπερβολικό είναι 3%. Σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα της Ευρωζώνης κινούνται γύρω από αυτό το μέγεθος. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ κάνουν το κόστος δανεισμού τους να κινείται κάτω από 2%. Όλες; Όχι, υπάρχει η Ελλάδα, που παρόλο που το 2016 θα έχει και αυτή εθνικό γενικό έλλειμμα κοντά στο 3%, έχει πολύ υψηλό κόστος δανεισμού (το δεκαετές είναι πάνω από 8,5%).

Αυτό συμβαίνει λόγω του ιδιόμορφου πολιτικά και οικονομικά 2015 που μας ανάγκασε να υπογράψουμε το Γ΄ Μνημόνιο. Όταν δανείζεσαι όμως χρήματα σου βάζουν όρους αποπληρωμής. Οι όροι μπαίνουν για να εξασφαλίσουν ότι οι δανειστές σου θα έχουν να διαχειριστούν ένα βιώσιμο χρέος και να πάρουν την άδεια από τους ελεγκτές τους να σου δώσουν τα χρήματά τους. Άρα εξ ορισμού οι όροι της συμφωνίας έχουν έναν υφεσιακό χαρακτήρα. Με άλλα λόγια δεν υπάρχουν conditional agreements (συμφωνίες δανεισμού) με αναπτυξιακή οπτική! Γι’ αυτό οι λαοί πρέπει να αποφεύγουν να οδηγούνται στο να υπογράφουν Μνημόνια. Αυτό πρέπει να συμβαίνει μόνο όταν υπάρχει η τέλεια καταιγίδα. Κάτι δηλαδή που είναι εξαιρετικά ισχυρό και απρόβλεπτο.

Βεβαίως μια συμφωνία Μνημονίου έχει πολλές διαφορετικές ερμηνείες υλοποίησης. Καμία όμως από αυτές δεν είναι αναπτυξιακή. Τα Μνημόνια χρησιμεύουν μόνο για να διασωθείς και να ισορροπήσεις και άρα να βάλεις και τις προδιαγραφές για να αναπτυχθείς.

Το ΔΝΤ δεν είναι ο μόνος κακός. Αν δεν ήταν το ΔΝΤ κάποιοι άλλοι θα είχαν το ρόλο αυτό. Άσε που είναι η μόνιμη σταθερά για τη γενναία μείωση του χρέους. Ας φύγουμε από αυτή την αμφισημία. Εφόσον επιδιώκουμε μια συμφωνία για το χρέος μαζεύουμε όλους τους συμμάχους γι’ αυτό. Εκτός εάν γνωρίζουμε από τώρα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η γενναία μείωση του χρέους, το ΔΝΤ δεν θα συνεχίσει χρηματοδοτικώς να είναι στο πρόγραμμα και ετοιμαζόμαστε να αναγγείλουμε μια ακόμα επιτυχία, αυτή δηλαδή της εξόδου του ΔΝΤ από το πρόγραμμα.

Συμπερασματικά, όσο ακολουθείται ο κανόνας της συνεχούς δημοσιονομικής προσαρμογής, η οικονομία θα βρίσκεται σε ήπια ύφεση ή ασθενή ανάκαμψη και σύμφωνα με ότι έχουμε παραπάνω πει μάλλον αδίκως. Αλλά αυτά έχουμε συμφωνήσει.