ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑ COVID ΕΠΟΧΗ
Η επί τρεις σχεδόν δεκαετίες «μεγάλη ομαλοποίηση» στις δυτικές οικονομίες (υψηλή ανάπτυξη, χαμηλός πληθωρισμός) ανετράπη οριστικά με την κρίση του 2008. Επρόκειτο για μια τεράστια ενδογενή κρίση, που εκπορεύτηκε από τον χρηματοπιστωτικό τομέα όπως και οι 151 προηγούμενες!
Έτσι, ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση για το τι σήμαινε η κρίση αυτή για την οικονομική σκέψη. Γρήγορα επικράτησε η άποψη αυτών που ήθελαν την αντίδραση να είναι μέσω των πολιτικών του 1980, δηλαδή αύξηση της προσφοράς με προσοχή στον πληθωρισμό, και μείωση του δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού αντί να επιλεγεί η πολιτική που έβλεπε τη λύση χωρίς τη χρήση περιοριστικών μέτρων, αλλά μέσω ενεργοποίησης της ανάπτυξης. Έτσι διαμορφώθηκαν και οι δύο κρίσιμες θεωρητικές αντιλήψεις για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται οι μεγάλες κρίσεις στον σύγχρονο κόσμο.
Η κρίση λόγω COVID-19 ήταν εξωγενής και οδήγησε στη βαθύτερη κρίση της μεταπολεμικής οικονομικής ιστορίας. Ενώ εντάθηκε χρονικά δημιούργησε σημαντικά ερωτήματα μακροοικονομικής φύσης για τις προοπτικές ανάκαμψης και για τη διάρθρωση της αγοράς εργασίας. Επειδή, όμως, διαδέχθηκε τη μεγάλη ύφεση του 2008 και οι οικονομίες δεν είχαν ανακάμψει πλήρως (ορισμένες, μάλιστα, πολύ λίγο όπως η ελληνική), ο κίνδυνος διάχυσης του κινδύνου στο τραπεζικό σύστημα μέσω της πτώσης των αξιών και των NPL’s οδήγησε στη λήψη μέτρων γενναίας τόνωσης των οικονομιών. Έτσι, η αντίδραση στην COVID-19 ήταν σχεδόν άμεση: Οι κυβερνήσεις μεγάλωσαν τα ελλείμματά τους και οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν τα χρέη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, κρατώντας χαμηλά τα επιτόκια. Τον πληθωρισμό τον ξεχάσαμε και αναδιανείμαμε τις παρούσες αυξανόμενες αλλά και τις μελλοντικές αποταμιεύσεις σε αυτούς που βρέθηκαν με εξαερωμένα εισοδήματα. Ουσιαστικά, δηλαδή, επελέγη η πολιτική που δεν είχε αρχικά επιλεγεί το 2008, αλλά στη συνέχεια εφαρμόστηκε και βγήκαμε από την κρίση.
Οι πολιτικές αυτές απεδείχθησαν επιτυχείς. Τα ατομικά εισοδήματα διατηρήθηκαν ή αυξήθηκαν (ακόμα και στην Ελλάδα, το διαθέσιμο ιδιωτικό εισόδημα σταθεροποιήθηκε κάπως το 2020 και αυξάνεται το 2021). Στις ΗΠΑ είναι εντυπωσιακά τα θετικά αποτελέσματα. Ακόμα και στη Γερμανία, οι οπαδοί της δημοσιονομικής πειθάρχησης σιώπησαν.
Μα, τότε, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο κάθε φορά που έχουμε μία ύφεση; Δύο φορές ο θείος Κέινς μας έσωσε, γιατί να μην κάνουμε αυτό πάντα; Και γιατί να μη φτιάξουμε ένα τεράστιο κράτος που, λόγω μεγέθους, θα έχει ισχυρούς σταθεροποιητές και θα μας βοηθάει πάντοτε;
Πάνω στην ερώτηση αυτή άρχισαν πάλι να χτίζονται πολιτικά όνειρα και φιλοδοξίες με αριστερό και δεξιό πρόσημο, που κοινό παρανομαστή έχουν τη γλυκιά επιστροφή στις δεκαετίες της ευδαιμονίας, όπου το κράτος, στο όνομα του λαού, μπορεί να διοικείται από πολιτικά στελέχη που έχουν τη θεία επιφοίτηση να αναδιανείμουν τον παραγόμενο πλούτο.
Όμως, σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά. Η πρώτη κρίση αντιμετωπίστηκε μέσω πολιτικών περιορισμών του Δημοσίου (μνημόνια), γεγονός που μεγάλωσε τις εισοδηματικές διαφορές και μαζί με την τεχνολογία και την παγκοσμιοποίηση επιδείνωσαν τη θέση της εργασίας. Αντιθέτως, η κρίση λόγω COVID-19 έθεσε επιτακτικά το ζήτημα της αποτελεσματικότητας, αγνοώντας τα ιστορικά παραδοσιακά διλήμματα της πάλης των τάξεων, όπως και αυτό του «φιλελευθερισμός Vs λαϊκισμός». Έδειξε ότι αυτό που έχει σημασία είναι η ανθρώπινη ζωή και συνακόλουθα η βελτίωση της ευημερίας των απλών ανθρώπων. Έτσι η εποχή που μας απασχολούσε ο μεταϋλιστικός προβληματισμός έχει αρχίσει να ξαναδίνει τη θέση της –σχεδόν όπως τις δεκαετίες του ’50 και του ’60– στην ανάγκη οικονομικής βελτίωσης του ανθρώπου.
Για να απαντήσουμε στο ποια από τις δύο αντιλήψεις, από οικονομικής άποψης, είναι η σωστότερη χρειάζεται να είμαστε βέβαιοι για τις απαντήσεις σε δύο επιμέρους ερωτήσεις: α) Ο πληθωρισμός θα μείνει χαμηλός όπως και τα επιτόκια δανεισμού; β) Οι οικονομίες θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και οι αποδόσεις των επενδύσεων στον μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα θα δίνουν τα απαραίτητα κίνητρα ενεργοποίησης στους επενδυτές για να βοηθούν στην αποτελεσματική κατανομή των πόρων της οικονομίας;
Με άλλα λόγια, δεν αρκεί να αντιμετωπίσουμε την ύφεση, που είναι, βέβαια, πρωταρχικό ζήτημα. Θα πρέπει να εξασφαλίσουμε και το διατηρήσιμο μέλλον της ευημερίας των πολλών.
Συμπερασματικά, από εδώ και πέρα θα χρειαστούν καλά οικονομικά για δύσκολους καιρούς, για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο του βιβλίου των Benerjee και Duflo (Nobel Οικονομίας 2019), αλλά και καλή πολιτική με καλούς πολιτικούς για το αβέβαιο μέλλον.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Real News, 19 Ιουνίου 2021
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
 |
 |
 |
 |
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
| ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΗ ΕΠΟΧΗ |
- 1 από 132
- ›
Συνεντεύξεις
|
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |
