ΟΙ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ο μακροχρόνιος οραματισμός και ο σχεδιασμός δεν έχουν σκοπό να προβλέψουν το μέλλον, αλλά σκοπεύουν στην προετοιμασία του παρόντος και ειδικότερα της πολιτικής και των πολιτικών, που έχουν την ευθύνη των αποφάσεων για τις μελλοντικές εναλλακτικές εξελίξεις.
Μετά την ολοκλήρωση της μνημονιακής πτώχευσης του 2012 η οικονομία και η κοινωνία της Ελλάδας μπήκαν σε μια περίοδο αργής αλλά πάντως συνεχούς ανάκαμψης. Μια επιμήκυνση της βραδύτητας ανάκαμψης έφερε το τρίτο μνημόνιο, αλλά πάντως συνεχίστηκε. Προβλέπεται ότι θα διαρκέσει για δύο με τρία χρόνια ακόμα και μετά εκτιμάται μια επιβράδυνσή της. Ενδεχομένως, με όσα στοιχεία διαθέτουμε σήμερα, θα μπούμε σε ένα χαμηλότερο κύκλο ανάπτυξης που θα φέρει μια επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η οποία θα διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Με άλλα λόγια, η μνημονιακή καταστροφή μείωσε τα εισοδήματά μας κατά 25%-35% και έκτοτε μπήκαμε σε μια διαδικασία να τα ανακτήσουμε γνωρίζοντας αρκετά καλά πώς να το κάνουμε. Όμως, από εδώ και πέρα, αρχίζουν τα δυσκολότερα. Να σημειώσουμε ότι η ανάκτηση αυτή δεν σημαίνει ότι θα βρεθούμε εκεί όπου θα ήμασταν εάν η οικονομία θα συνέχιζε απρόσκοπτα την πορεία που είχε (πριν από την καταστροφή) ή ότι θα προσεγγίσουμε αναλογικά τους Ευρωπαίους, αλλά ότι θα προσεγγίσουμε τα επίπεδα πριν από την καταστροφή.
Τίποτα από αυτά δεν είναι βέβαιο – και η τυχαιότητα είναι παρούσα αλλά και ο πολιτικός παράγοντας (ο ρόλος της προσωπικότητας στην ιστορία) μπορεί να εκτρέφει την πορεία αυτή των πραγμάτων είτε προς το χειρότερο είτε προς το καλύτερο. Στο τέλος του άρθρου θα πιθανολογήσουμε εάν και κατά πόσο μπορεί να συμβεί αυτό.
Γιατί, όμως, εκτιμούμε ότι ο μεσομακροπρόθεσμος ορίζοντας γίνεται δυσκολότερος; Σε διεθνές επίπεδο, υπάρχει αυξημένη γεωστρατηγική αστάθεια μετά την περίοδο της μεταπολεμικής (Β΄ Π.Π.) αναπτυξιακής ειρήνης της μίας υπερδύναμης (Pax Americana), αφού τώρα πλέον η πιθανότητα σύμπλευσης Ρωσίας, Κίνας και λοιπών συμμάχων τους στο μέλλον δημιουργεί σοβαρούς παγκόσμιους ανταγωνιστές. Κανονικά ο νέος πολυπολικός κόσμος θα έπρεπε να είναι περισσότερο ασφαλής αλλά η έλλειψη ενός νέου θεσμικού πλαισίου παγκόσμιας συνεργασίας δεν βοηθά. Στο τοπικό επίπεδο, η Τουρκία ξεπερνώντας τις επιπτώσεις της ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής της και των σεισμών θα επανέλθει δριμύτερη στις αναθεωρητικές τις επιδιώξεις.
Η περιβαλλοντική κρίση υπερακοντίζει τη χειροτέρευση της ανθρώπινης ευημερίας, η οποία γεννά με τη σειρά της πολυσύνθετες και περίπλοκες κοινωνικές αντιδράσεις. Είναι πάντως βέβαιο ότι αλλάζει τις καταναλωτικές συνήθειες και αυξάνει το δημοσιονομικό βάρος και εντέλει το δημόσιο χρέος που δημιουργεί ένα δυσκολότερο αναπτυξιακό περιβάλλον, αφού εκτοπίζει τη δυνατότητα παραγωγικών επενδύσεων.
Η πληθυσμιακή χειροτέρευση στερεί εργασιακή δύναμη και δημιουργεί μη δημιουργικά (και απαισιόδοξα) στρώματα του πληθυσμού με πολλαπλασιαστικές συνέπειες. Οι θετικές επιδράσεις από την ανάπτυξη των νοσηλευτικών υπηρεσιών μόνο κατά ένα μέρος αντιστρατεύουν τις αρνητικές συνέπειες.
Η τεχνολογική μεταβολή βρίσκει δύσκολα τον δρόμο της στην παραγωγική ανασυγκρότηση (είχε συμβεί και τη δεκαετία των ’50 και του ’60 το ίδιο) και θα χρειαστεί δύο με τρεις δεκαετίες για να αλλάξει το παραγωγικό περιβάλλον. Δημιουργούνται χώρες με καθυστερημένους ψηφιακά πληθυσμούς. Προς το παρόν, γίνεται αισθητή με τη δημιουργική καταστροφή και τη διόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων όπου δεν υπάρχουν δεξιότητες μέσα στις χώρες, ενώ οι διακρατικές ανισότητες μειώνονται.
Στον οικονομικό τομέα είχαμε από μακρού μια εκτίμηση (που δεν έχει αλλάξει παρ’ όλες τις αναβολές ή τις επιταχύνσεις) ότι έρχεται η λεγόμενη κοσμική ύφεση όπου προβλέπονται λιγότερες ευκαιρίες παραγωγικών επενδύσεων και χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Εξάλλου η διόγκωση των χρεών μπορεί να απομακρύνει τον κίνδυνο των βραχυχρόνιων υφέσεων (COVID, ενεργειακή κρίση κ.λπ.), αλλά κάνει μεσομακροπρόθεσμα ακριβότερο το χρήμα.
Οι συνέπειες όλων των παραπάνω στον πολιτικό τομέα παίρνουν τη μορφή δημιουργίας άκρων (polarization) που καταργούν τις παραδοσιακές διαφοροποιήσεις αριστερά-δεξιά και δημιουργούν ασταθείς αντιθέσεις λαϊκιστικών και προοδευτικών ορθολογιστών.
Οι λύσεις που αναζητούνται βρίσκονται συνήθως στην προβολή του ρόλου του κράτους και στην ενίσχυση του ρυθμιστικού του ρόλου του στην οικονομία.
Αυτό προϋποθέτει, βεβαίως, ένα αποτελεσματικό κράτος και στη δημιουργία των νόμων και στην αποτελεσματική εφαρμογή τους, έτσι ώστε οι πολίτες να έχουν την αίσθηση ότι «τα πράγματα γίνονται».
Η παραπάνω ανάλυση μπορεί να μας βοηθήσει να σκεφτούμε εάν υπερισχύει η πιθανότητα να εξελιχθεί καλύτερα ή χειρότερα η μεσομακροπρόθεσμη τάση. Γενικά, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο (αλλά και σε εγχώριο) ο συνδυασμός της γεωστρατηγικής αστάθειας και της χαμηλής ανάπτυξης δυσκολεύει τη θετική προοπτική και γενικότερα τις συναινετικές λύσεις. Βέβαια, όπως σημείωσε πολύ πρόσφατα ο σημαντικός ιστορικός και μελετητής των Διεθνών Σχέσεων H. James, η ανθρωπότητα ζει με «πολυκρίσεις» και μέσα από αυτές έβρισκε τον τρόπο να φέρνει νέα ευημερία και ασφάλεια. Η δουλειά όμως φαίνεται να γίνεται δυσκολότερη και έχει περισσότερες απαιτήσεις.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Real News, 1 Σεπτεμβρίου 2024
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
 |
 |
 |
 |
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
- 1 από 132
- ›
Συνεντεύξεις
|
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |
