ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Έχουμε ήδη ενημερώσει ότι τα αποτελέσματα της ελληνικής οικονομίας του πρώτου τριμήνου ήταν εντυπωσιακά και προδίκαζαν μία ιδιαίτερη χρονιά με υψηλή ανάπτυξη και υψηλό πληθωρισμό. Τώρα έχουμε την ενσωμάτωση των δεδομένων αυτών στις προβλέψεις μας για το 2022. Έτσι αυξήσαμε τις εκτιμήσεις μας στον ρυθμό ανάπτυξης για το 2022, από 2,8% τον προηγούμενο μήνα σε 5,3% (!).

Δεν ξέρουμε εάν θα διατηρηθεί τόσο υψηλά ο ρυθμός ανάπτυξης αφού οι εκτιμήσεις αυτές δεν έχουν λάβει ακόμα υπόψη τους τρεις παράγοντες: α) τη θετική εξέλιξη του τουρισμού στον βαθμό που θα είναι υψηλότερος του αναμενόμενου, β) τη μετέπειτα εξέλιξη του COVID που μπορεί να ασκήσει αρνητικές επιδράσεις, και γ) την εξέλιξη στον ενεργειακό (και όχι μόνο) πόλεμο Δύσης - Ρωσίας.

Η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης φέτος θα έχει ως συνέπεια τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του χρόνου (2023) παρ’ όλη την αύξηση της ροής των κεφαλαίων από το EU’s Recovery and Resilience Facility (RRF) (θετική επίδραση) αλλά και την αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής (αρνητική επίδραση). Πάντως στο δεύτερο τρίμηνο βλέπουμε μία αδυναμία της δυνατότητας παραγωγής (βιομηχανία) παρ’ όλο που το γενικό κλίμα στην Ευρώπη (economic sentiments indicator) βελτιώνεται, με τις επενδύσεις όμως να παρουσιάζουν συστηματικά αυξητικούς ρυθμούς. Ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός και εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο θα κυμανθεί γύρω στο 9% (!) από 5,7% που ήταν οι προηγούμενες εκτιμήσεις μας. Προφανώς οι πληθωριστικές πιέσεις παρατείνουν την παρουσία τους κατά ένα εξάμηνο σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις μας. Συνακόλουθα το Ατομικό Ιδιωτικό Διαθέσιμο εισόδημα σταθεροποιείται για το 2022. Αναφορικά με την πραγματική αγοραστική συμπεριφορά των πολιτών από τα διαθέσιμα στοιχεία δεν έχουμε το Ατομικό Ιδιωτικό Διαθέσιμο Εισόδημα σε Ισοδύναμο Αγοραστικής Δύναμης, PPP σταθερές τιμές. Μπορούμε όμως να υπολογίσουμε την αξία της κατά κεφαλήν Ιδιωτικής Κατανάλωσης το 2022 σε σχέση με το 2021 (που είναι πολύ κοντά στο κατά κεφαλήν Διαθέσιμο Ιδιωτικό Εισόδημα) σε σταθερές PPP τιμές 2015. Η διαδικασία υπολογισμού λαμβάνει υπόψη της τη μεταβολή του πληθυσμού, τη μεταβολή των ισοτιμιών και το αποτέλεσμα αποτιμάται σε σταθερές τιμές 2015. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι η κατά κεφαλήν ιδιωτική κατανάλωση το 2021 ήταν 9.299 ευρώ και θα αυξηθεί στα 10.810 ευρώ, δηλαδή κατά 16,2% (!), το 2022.

Πιθανόν συνυπάρχουν τέσσερις διαφορετικές επιδράσεις: η πρώτη είναι ότι τα επίπεδα κατανάλωσης συμπιέστηκαν το 2021 και οι άνθρωποι καταναλώνουν έστω και σε βάρος των αποταμιεύσεών τους. Η δεύτερη είναι ότι παρ’ όλο που βλέπουν τον πληθωρισμό ως τη μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας, τελικά αισθάνονται ασφαλείς μέσα στο ευρύτερο μεσομακροπρόθεσμο περιβάλλον κυρίως υπό την επίδραση υποστηρικτικών πολιτικών και θετικού κλίματος στην αγορά εργασίας (απασχόληση, αμοιβές, έγκαιρη αύξηση κατώτατων μισθών). Η τρίτη συνδέεται με την άνοδο των τιμών των ακινήτων και το δημιουργούμενο αποτέλεσμα πλούτου (όπου οι άνθρωποι αισθάνονται πλουσιότεροι). Τέλος, στην τέταρτη βελτιώνονται οι αναπτυξιακές προσδοκίες που δημιουργούνται λόγω «πληθωρισμού» εισοδημάτων και τελικά ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα.

Πάντως η άνοδος της κατανάλωσης βοηθάει την ανάπτυξη και την απασχόληση και πρέπει να διατηρηθεί. Σ’ αυτό μπορεί να παίξει ρόλο η δημοσιονομική πολιτική με τη βελτίωση της πιστοληπτικής μας ικανότητας.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 4 Ιουλίου 2022