ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΧΑΛΑΡΩΣΗ

Είμαστε μάρτυρες μίας ιδιαίτερα αξιόλογης Ευρωπαϊκής οικονομικής ανάκαμψης η οποία έχει υπερβεί τις προσδοκίες μας. Ο ρυθμός μεγέθυνσης μετά από πολύ καιρό προηγείται αυτού των ΗΠΑ! Παράλληλα ο πληθωρισμός ανακάμπτει προς το 2% και η απασχόληση αυξάνεται.

Σε ένα σημαντικό βαθμό η βελτίωση αυτή οφείλεται σε τέσσερις λόγους: α) στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ECB, β) στην χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής (!), γ) στην βελτίωση των συνθηκών εξωτερικής ζήτησης και δ) σε εσωτερικούς πολιτικούς παράγοντες όπως οι μεταρρυθμίσεις στην Γαλλία και η διαφαινόμενη ικανότητα της Ευρωπαϊκής οντότητας να διαχειρίζεται τις απειλητικές πηγές προβλημάτων στο εσωτερικό της (Brexit, αποσχιστικές τάσεις, προσφυγικό, αδυναμία διακυβέρνησης σε ορισμένες χώρες κ.τ.λ.).

Η σύμπτωση των συνθηκών αυτών έχει προκαλέσει κυρίως μία αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και αύξηση των επενδύσεων. Μάλιστα όπως υποδηλώνουν οι προγνωστικοί δείκτες (PMI κ.τ.λ.), η ανάκαμψη θα συνεχιστεί για κάποιο διάστημα.

Σε ένα από τους παραπάνω παράγοντες θα θέλαμε να σταθούμε λίγο περισσότερο γιατί ίσως δεν έχουν προσεχθεί επαρκώς μέχρι σήμερα.

Πρόκειται για την ανοχή απέναντι στην δημοσιονομική χαλάρωση. Στην πραγματικότητα ο κύκλος του λεγόμενου του European Semester που καθιερώθηκε το 2010 μετά την κρίση του 2008 και σε Ευρωπαϊκό και σε επίπεδο Ευρωζώνης για τον συντονισμό μίας ενιαίας νομισματικής πολιτικής τείνει να χαλαρώσει. Με άλλα λόγια η διαδικασία βάσει της οποίας συντονίζεται η οικονομική και η δημοσιονομική πολιτική των κρατών μελών με τους κανόνες που συμφωνούνται στην ΕΕ κάθε φορά για τους επόμενους 12 – 18 μήνες έχει σχετικά αδυνατίσει. Τα κίνητρα για ένταση του συντονισμού αποδυναμώνονται όσο οι εντάσεις στον χρηματοδοτικό τομέα μειώνονται, η οικονομία βελτιώνεται και οι αλληλεπιδράσεις ελαττώνονται.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 αναμέναμε ότι η Euro Area θα είχε έλλειμμα 0,3%, το 2017 0%, και το 2018 -0,2% αλλά οι σημερινές εκτιμήσεις δείχνουν ότι τα αντίστοιχα νούμερα είναι -1,7%, -1,5% και -1,23%. Πρωταθλήτριες στην χαλάρωση είναι η Γαλλία, ιδιαιτέρως η Ισπανία και η Ιταλία ενώ στον πήχη της δημοσιονομικής πειθαρχίας κρατάει υψηλά ακόμα η Γερμανία.

Σημειώνουμε μάλιστα ότι από τις χώρες που έχουν ευνοηθεί ιδιαίτερα από τις τάσεις αυτές είναι η Ελλάδα αντικαθιστώντας σε ένα βαθμό την αποτυχία μας να εισέλθουμε στο QE. Μέχρι και το χρέος μας έχουν επιτρέψει να αυξηθεί προκειμένου να αντιστραφεί σε ένα βαθμό η υπερφορολόγηση που επιβλήθηκε.

Η γνώμη μας είναι ότι η παρατηρούμενη δημοσιονομική χαλάρωση είναι εξέλιξη που συνδυάζεται με την ολοκλήρωση ενός σοβαρού μεταρρυθμιστικού κύκλου και την συρρίκνωση της Γερμανικής επιρροής, βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση. Μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική χαλάρωση είναι πολύ καλύτερος συνδυασμός.

1η δημοσίευση: Εφημερίδα "Ελευθερία του Τύπου" της Κυριακής (Εκτάκτως το Σάββατο 23/12/2017)