Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ QE

Όταν η Lagarde της ECB είχε μιλήσει για την τρέχουσα κρίση, έκανε το λάθος να ισχυριστεί ότι η ECB δεν έχει αποστολή να διαφυλάσσει τα spreads του χρέους, αντιστρέφοντας ουσιαστικά το «whatever it takes» του Draghi. Αυτά όλα, όμως, συνέβησαν πολύ παλαιότερα: στις 12 Μαρτίου 2020!

            Σήμερα, επτά ημέρες μετά, ο κόσμος και η Ευρώπη έχουν κυλίσει πια προς τα σενάρια των μικρών χειρότερων πιθανοτήτων με υψηλότερη αβεβαιότητα και βέβαιη ύφεση. Δεν έχουμε, όμως, ακόμα αρκετές πληροφορίες για να εκτιμήσουμε το βάθος και την ποιότητά της, αφού δεν γνωρίζουμε πολύ καλά πώς ενεργοποιείται η υγειονομική κρίση. Αφετέρου δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε εύκολα το μέγεθος της ζημίας που γίνεται κυρίως στη ζήτηση λόγω της αβεβαιότητας και των απαγορεύσεων, στην αποδοτικότητα του οικονομικού συστήματος (παραγωγικότητα) και στις διαταραχές της παραγωγής και, τέλος, στην καρδιά της οικονομίας που είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Έτσι τα υπερδανεισμένα χαρτοφυλάκια (εταιρείες – κράτη) βρίσκονται σε δύσκολη θέση γιατί το ενεργητικό τους χάνει την αξία τους.

            Έχει λοιπόν αναπτυχθεί μία «πείνα» για ρευστότητα που πλησιάζει σε ένταση την κρίση του 2008. Αυτή είναι εντονότερη σε κλάδους που πλήττονται όπως είναι ο τουρισμός, οι μεταφορές, η ενέργεια και τα κράτη που πλήττονται. Οι κάτοχοι χρέους προσπαθούν να ξεφορτωθούν τα χαρτιά τους στέλνοντας ψηλά τις αποδώσεις των ομολόγων των περιφερειακών χωρών που κατά τεκμήριο θα πληγούν περισσότερο και θα απειληθεί η πιστοληπτική τους ικανότητα. Μαζί όμως με τα ομόλογα των κρατών κινδυνεύουν και τα εταιρικά ομόλογα των εταιρειών τους.

            Έτσι η ECB ενεργοποίησε μέρος από το πυρηνικό της οπλοστάσιο: Τις αγορές τίτλων χρέους. Την περίοδο 2015 μέχρι 2018 διέθετε 650 δισ. κάθε χρόνο για τον λόγο αυτό. Σήμερα δημιούργησε ένα ταμείο από 750 δισ. ευρώ που θα ενεργοποιηθεί για τους υπόλοιπους τρεις με τέσσερις μήνες! Οι ΗΠΑ την περίοδο 2008-2015 διέθεταν 450 δισ. δολάρια ανά χρόνο αλλά τώρα ετοιμάζονται για τον ίδιο σκοπό να διαθέσουν 1,5 τρισ. δολάρια!

            Το πρόγραμμα αφορά και την Ελλάδα (12 δισ. ευρώ) ενώ, υπό κανονικές συνθήκες, δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα για να ενταχθεί και η προοπτική αποκατάστασης της πιστοληπτικής ικανότητας δυσκολεύει. Συνεπώς το τραπεζικό σύστημα θα δει τα αποτελέσματα και τη ρευστότητά του να βελτιώνονται. Αυτό πρέπει να περάσει στη συνέχεια στην οικονομία.

            Ο COVID-19 λοιπόν κάνει πρωτοφανή πράγματα! Ιδεολογικές αυστηρότητες εξαερώθηκαν μέσα σε ένα βράδυ και η αντικειμενική οικονομική πρόοδος της χώρας αναγνωρίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς πολλές αντιρρήσεις! Σαν να μας επιβραβεύουν για το ότι μάλλον τα πάμε καλά και στην υγειονομική κρίση!

            Έρχονται εποχές μεγάλων πολιτικών και οικονομικών αλλαγών και βλέπουμε τα πρώτα δείγματα από αυτές. Έχω την αίσθηση ότι στον καινούριο κόσμο που γεννιέται έχουμε μία ισχυρότερη θέση να υπερασπιστούμε, παρόλα τα χρόνια προβλήματα που έχουμε.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 20 Μαρτίου 2020