Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Οι διαφορές στα χαρακτηριστικά και στον τρόπο διοίκησης της αμερικανικής (ΗΠΑ) από την ευρωπαϊκή οικονομία είναι πάρα πολλές. Μία από αυτές αφορά το ζήτημα της διαχείρισης του χρέους. Παρεμπιπτόντως το ίδιο ισχύει και για την ιαπωνική οικονομία, όπου, για πρώτη φορά, ο OECD τον προηγούμενο μήνα εξέδωσε υπόμνηση για την αναγκαιότητα μείωσης του χρέους της, αφού είχε το μεγαλύτερο χρέος ως προς το ΑΕΠ σε όλο τον κόσμο.

Αρκετές φορές, στην ανθρώπινη ιστορία παρατηρήθηκε το φαινόμενο της υπερχρέωσης. Στους προηγούμενους αιώνες αυτό, συνήθως, κατέληγε σε ένα ανθρώπινο λουτρό αίματος (πόλεμος, σφαγές, διωγμοί) και κάπως έτσι λυνόταν το ζήτημα της υπερχρέωσης. Χαρακτηριστικές ιστορικές περιπτώσεις είναι: η «Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου», οι διωγμοί των Εβραίων, η σφαγή και ο διωγμός των Ιωαννιτών Ιπποτών κ.τ.λ.

Τώρα, ευτυχώς, η ανθρωπότητα δεν αντιμετωπίζει με αυτόν τον τρόπο τα βουνά των χρεών, που συσσωρεύονται, είτε των κρατών είτε του ιδιωτικού τομέα. Μερικές φορές, πάντως, κάποιοι, παρόλο που δεν το καταλαβαίνουν ή εάν το καταλαβαίνουν δεν το ομολογούν, στο πίσω μέρος του μυαλού τους κυοφορούν ή αναζητούν βίαιες λύσεις για να λύσουν μαγικά το πρόβλημα.

Η κρίση του 2008, μεταξύ των άλλων, διόγκωσε τα εθνικά χρέη είτε διότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί προσέτρεξαν προς βοήθεια των τραπεζών είτε διότι προσέτρεξαν να βοηθήσουν τον ιδιωτικό τομέα να ανακάμψει! Αυτό παρατηρήθηκε όχι μόνο στις ανεπτυγμένες αλλά και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το ύψος των χρεών σε παγκόσμιο επίπεδο συγκρίνεται με το υψηλό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου!

Στο ζήτημα αυτό, η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης έχει οργανώσει μία συγκεκριμένη μακροπρόθεσμη στρατηγική. Να μειώσει το χρέος της Ευρωζώνης, έτσι ώστε το 2031 να είναι το 60% του ΑΕΠ της από 91% που είναι σήμερα. Για να συμβεί, όμως, αυτό θα πρέπει το διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα της Ευρωζώνης, που το 2018 θα είναι 0,6% του ΑΕΠ, να γίνει 3,3% το 2023!

Μήπως μας θυμίζει κάτι αυτό το 3,3% για το 2023; Δυστυχώς, ναι, λόγω των αναφορών στο πρωτογενές πλεόνασμα της συμφωνίας με τους πιστωτές, ως μεταμνημονιακή υποχρέωση! Μάλιστα έχει ιδιαίτερη σημασία, εάν αναφερόμαστε σε διαρθρωτικό ή ονομαστικό πρωτογενές πλεόνασμα και μάλιστα σοβαρή. Αλλά δεν είναι το θέμα μας αυτό σήμερα.

Το θέμα μας είναι ότι φαίνεται πως οι υποχρεώσεις, που επιχειρούν να επιβάλλουν στην Ελλάδα οι πιστωτές αναφορικά με το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018, δεν συνδέονται με μία τιμωρητική διάθεση απέναντι στην Ελλάδα, αλλά από μία ευρύτερη πολιτική τους, που σχετίζεται με την όλη διαχείριση του δημοσίου χρέους και έχει μακροπρόθεσμη πτώχευση. Σε αυτήν την πολιτική προσκρούει και η ελληνική πλευρά και, βεβαίως, η πλευρά του ΔΝΤ και των ΗΠΑ. Να σημειώσουμε πάντως ότι δεν θεωρούμε πως αυτή η πολιτική δεν μπορεί να μεταβληθεί. Το αντίθετο ίσως. Αλλά στις πολιτικές αντιπαραθέτεις πολιτικές και όχι επικλήσεις ή συνθήματα!

Είναι σωστή η θέση των Ευρωπαίων; Είναι μια συνθέτη συζήτηση, που δεν είναι πάλι του παρόντος. Εμείς επισημαίνουμε απλώς το γεγονός ότι το θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι πολύ πιο περίπλοκο από ό,τι οι πολιτικοί πολλές φορές επικαλούνται για να ενημερώσουν τους πολίτες.

1η δημοσίευση: Εφημερίδα Αληθινές Ειδήσεις (21 Απριλίου 2017).