Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΡΙΣΗ

Όσο πλησιάζουν οι εκλογές στη Γερμανία με το ξενοφοβικό Afd να απειλεί τον συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών και Φιλελευθέρων να σχηματίσουν την επόμενη γερμανική κυβέρνηση τόσο τα δημοσιεύματα για το εάν χάνει ή κερδίζει η Γερμανία από την διαχείριση της Ευρωπαϊκής κρίσης πληθαίνουν. Το ίδιο θέμα μάς απασχολεί και στην Ελλάδα με ένα ιδιόρρυθμο τρόπο: εάν κερδίζουν οι Γερμανοί από την κρίση «εκμεταλλεύονται» την Ελλάδα, εάν χάνουν κερδίζουν οι Ευρωπαϊστές! Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται βέβαια για απλοϊκές σκέψεις.

Πρόσφατα η Γερμανική Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε μια μελέτη που δείχνει ότι η Γερμανική οικονομία ωφελήθηκε την περίοδο 2008-2016 περίπου 250 δισ. ευρώ από την επικράτηση των χαμηλών επιτοκίων. Η μελέτη αυτή κατάφερε ένα γερό κτύπημα στους αντιευρωπαϊστές αλλά ταυτοχρόνως έδωσε ένα χτύπημα και στις φωνές από τη Γερμανία που ζητάνε αντιστροφή στην πορεία του QE και στα χαμηλά επιτόκια.

Ας μην ισχυριστεί βέβαια κάποιος ότι τα χαμηλά επιτόκια και το QE είναι αρνητικά γεγονότα για την Ελληνική οικονομία! Φαντάζεστε π.χ. ο πανάκριβος Emergency Liquidity Assistance (1,55%) και στον οποίο χρωστάμε ακόμα 40-50 δισ. ευρώ να ήταν ακριβότερος; Απλούστατα δεν θα βγαίναμε ποτέ από την κρίση! Εξάλλου μπορεί να μην έχουμε καταφέρει να μπούμε στο QE όμως ο πλεονασμός ρευστότητας στην Ευρώπη κάνει άνετη την αναχρηματοδότηση του χρέους μας και από τον ESM και από τις ιδιωτικές αγορές (πρόσφατα).

Τότε γιατί οι Γερμανοί γκρινιάζουν; Διότι υπάρχει και μια άλλη πλευρά του νομίσματος. Πρόκειται για τις αποδώσεις των καταθέσεών τους. Και όταν λέμε καταθέσεις εννοούμε και τα ασφαλιστικά τους ταμεία. Εδώ είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι. Με τον ρυθμό γήρανσης που χαρακτηρίζει την κοινωνία τους, το μέλλον των ασφαλιστικών ταμείων τους είναι κρίσιμο. Τα χαμηλά λοιπόν επιτόκια σε συνδυασμό με τα μεγάλα πλεονάσματά τους στο εξωτερικό ισοζύγιο πληρωμών τους αναδεικνύουν και μια άλλη διάσταση της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι Γερμανοί και οι βόρειες χώρες δανείζουν με πολύ χαμηλά επιτόκια (σχεδόν μηδενικά) κυρίως τους Νότιους για την χρηματοδότηση των εξωτερικών τους ελλειμμάτων.

Βεβαίως τα τελευταία χρόνια, λόγω ύφεσης, στην Ελλάδα τα συγκεκριμένα χρέη μας προς τους Βορείους δεν διευρύνονται πια αλλά αποπληρώνονται έστω με δυσκολία.

Η πραγματική εικόνα λοιπόν και για τους Γερμανούς και για εμάς είναι πολύ πιο σύνθετη. Είναι μάλιστα αρκετά δύσκολο να προσδιοριστεί το καθαρό αποτέλεσμα. Είναι βέβαιο όμως: Το Ευρωπαϊκό εγχείρημα πια έχει γίνει τόσο δύσκολο να αξιολογηθεί που χρειάζεται εξαιρετική γνώση και προσοχή. Οι απλουστευτικές φωνές μόνο κακό κάνουν. Και το γνωρίζουμε!

1η Δημοσίευση: Eφημερίδα «Ελευθερία του Τύπου» Έντυπη Έκδοση (Κυρ. 06/08/17)