ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΤΙ;

Προσπαθούμε τα σημειώματά μας να έχουν και προβλεπτικό χαρακτήρα, όπως αυτό, για να έχουν και πρακτική αξία. Ο πληθωρισμός ήδη διαρκεί δεκαεπτά μήνες περίπου (από τον Μάρτιο του 2020) και αναμένουμε (υπό κανονικές συνθήκες) μέσα στους επόμενους 15 μήνες (τέλος του 2023) να μειωθεί σημαντικά (δηλαδή στις ΗΠΑ και στην Ιταλία, π.χ., και η Ελλάδα να κινείται γύρω στο 2,5% – εκτιμήσεις Consensus).

Η προσγείωση του πληθωρισμού θα έλθει επειδή σήμερα πλέον ο πληθωρισμός έχει κατά 50% προέλευση τη ζήτηση και κατά 50% την προσφορά, οι συνεχιζόμενες αυξήσεις των επιτοκίων θα ισορροπήσουν σ’ έναν βαθμό τη ζήτηση, ενώ ταυτοχρόνως οι αναταραχές στις γραμμές παραγωγής (κυρίως στην Κίνα) θα μειωθούν, με μειωμένα μεταφορικά κ.τ.λ. παρότι ο νέος αποπαγκοσμιοποιημένος κόσμος θα διατηρεί τις πιέσεις στο κόστος συναλλαγών.

Έτσι ένας πληθωρισμός γύρω στο 2,5% φαίνεται ότι θα είναι η καινούργια κανονικότητα. Αυτό πάντως είναι ένα καλοδεχούμενο αποτέλεσμα, εάν αναλογιστούμε ότι επί χρόνια οι κεντρικές τράπεζες και η νομισματική πολιτική στον δυτικό κόσμο επιδίωκαν να αποκαταστήσουν ένα παρόμοιο επίπεδο.

Ορισμένες παρατηρήσεις έρχονται να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις αυτές: Ο πληθωρισμός τον Ιούλιο σε Ελλάδα, Ευρώπη και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ κάμφθηκε για πρώτη φορά μετά τη συνεχή άνοδο τους προηγούμενους μήνες. Οι τιμές του πετρελαίου (με βάση την προσδοκώμενη μείωση της ζήτησης) εκτιμάται ότι θα κυμανθούν το 2022 γύρω στα $105 (το Brent) και το 2023 αναμένεται να κυμανθούν γύρω στα $95.

Οι τιμές του αερίου (που είναι το προϊόν που θα δυσκολευτούμε πάρα πολύ να δούμε την τιμή του να μειώνεται) αναμένεται να μειωθούν μέχρι τέλους του 2022 κατά 20% (Dutch Gas Futures). Όμως το σημαντικότερο είναι ότι σήμερα οι πληθωριστικές προσδοκίες των καταναλωτών στις ΗΠΑ μειώθηκαν σημαντικά!

Αντίστροφη της πορείας του πληθωρισμού είναι η πορεία εξέλιξης του ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα ο στασιμοπληθωρισμός έχει κτυπήσει την πόρτα μας ήδη από το πρώτο τρίμηνο αυτού του χρόνου. Περισσότερο στην Κεντρική Ευρώπη, ιδιαιτέρως στη Βρετανία, αλλά και στις ΗΠΑ. Για την Ελλάδα μία επίδοση του ΑΕΠ για το 2022 της τάξης του 4,2% και πληθωρισμό 8,2% (Consensus, εκτιμήσεις) εκτιμάται ότι θα δώσει τη θέση της στο 2023 σε 2,8% ανάπτυξη και 2,6% πληθωρισμό. Αυτή τη σχέση (ανάπτυξης και πληθωρισμού) το 2023δεν τη λες στασιμοπληθωρισμό. Τη χαρακτηρίζεις ως ανάπτυξη μιας ώριμης οικονομίας.

Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα της οικονομικής πολιτικής. Θα έχουμε περάσει, υπό κανονικές συνθήκες, και αυτόν τον φουρτουνιασμένο κάβο, αλλά θα είναι ήρεμα νερά; Πριν αρχίσουν οι κρίσεις είχαμε μιλήσει για την κοσμική ύφεση που αναμενόταν, όπου αναμένουμε μία εποχή με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, σχετική όξυνση των αναδιανεμητικών προβλημάτων, διαμερισματοποίηση των διακρατικών σχέσεων. Τώρα προστίθεται ένας χαμηλός, αλλά πάντως θετικός πληθωρισμός, ενώ στα προ των κρίσεων σενάρια (πριν από την COVID και πριν από το Ουκρανικό) εκτιμούσαμε σχεδόν αποπληθωρισμό.

Το γιατί αναμενόταν και αναμένεται να έλθει αυτή η περίοδος, κυρίως στις δυτικές οικονομίες, είναι πιο σύνθετο ζήτημα, αλλά καλό είναι να ξέρουμε από τώρα ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο για τη μεταπληθωριστική περίοδο.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 16 Αυγούστου 2022