ΜΕΤΑΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ

Ανακοίνωση του Καθηγητή Οικονομικών, Παναγιώτη Πετράκη, στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου του ΟΕΕ, το οποίο έλαβε χώρα την Πέμπτη, 31 Μαΐου 2018, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με θέμα «The Greek Economy after the closing of the 3rd adjustment programme»:

Η λήξη του Γ΄ Μνημονίου σηματοδοτεί μία νέα πορεία για την Ελλάδα και την οικονομία της. Βεβαίως οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι το 2022 μέσω των μεσομακροπρόθεσμων υποχρεώσεων, αλλά και μετά λόγω του μεγέθους του χρέους της, προσδιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις εξελίξεις.

Όμως οι βαθμοί ελευθερίας έχουν αυξηθεί και βεβαίως η Ελλάδα οφείλει να πάρει αποφάσεις οι οποίες με βάση τις υπάρχουσες δεσμεύσεις της να αυξήσουν τον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας πέρα από τον ρυθμό αύξησης που προβλέπεται σήμερα.

Πόσο το χρειαζόμαστε αυτό και γιατί να μην αρκεστούμε στην προσδοκώμενη ανάκαμψη της εξόδου από το Γ΄ Μνημόνιο;

Είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης η επίτευξη σημαντικών και υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας από εδώ και πέρα για τρεις λόγους:

α)         Θα πρέπει να επιδιωχθεί η κάλυψη του κενού ευημερίας το οποίο προκάλεσε η κρίση του 2010 και παράλληλα να συγκλίνει η Ελληνική οικονομία με τις Ευρωπαϊκές οικονομίες έτσι ώστε να διακοπεί η ανθρώπινη αιμορραγία προς το εξωτερικό και να κλείσει η «πληγή» της μεγάλης κρίσης.

β)         Θα πρέπει να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας έτσι ώστε να εξασφαλιστεί μεσομακροπρόθεσμα η δυνατότητα επιβίωσής της στα πλαίσια του διεθνούς καταμερισμού των έργων με στόχο την αποφυγή επανάληψης μεγάλων οικονομικών κρίσεων και εξασφάλισης της μακροχρόνιας μεγέθυνσης των δυνατοτήτων της οικονομίας.

γ)         Θα πρέπει η Ελληνική Οικονομία να εξασφαλίσει τη δυνατότητα χρηματοδοτικής υποστήριξης των όρων εθνικής επιβίωσης (άμυνα, ασφάλεια).

Η προοπτική της Ελληνικής οικονομίας όπως προδιαγράφεται σήμερα και υπό κανονικές συνθήκες είναι θετική αφού προβλέπονται δύο με τρία χρόνια θετικής ανόδου του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος με ρυθμούς ενδεχομένως υψηλότερων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά στη συνέχεια προσγειώνονται σε χαμηλότερο επίπεδο. Η απασχόληση θα συνεχίσει να διευρύνεται ενώ το ισοζύγιο πληρωμών θα εξελίσσεται ελεγχόμενο με τον τουρισμό να συνεισφέρει στις θετικές εξελίξεις.

Οι προοπτικές αυτές όμως όταν έρθουν να αξιολογηθούν για να κριθεί στο κατά πόσο μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των τριών παραπάνω στόχων διαπιστώνεται ότι απέχουν από το να προδιαγράψουν μία πορεία επίτευξής τους. Άρα απαιτείται μία εθνική κινητοποίηση η οποία θα επιδιώξει την κατάκτησή τους.

Η απαιτούμενη υπέρβαση πρέπει να αναφέρεται στα ζητήματα οικονομικών πολιτικών, πολιτικών συμπεριφορών, οικονομικής διοίκησης και πολιτισμικών στάσεων και συμπεριφορών.

Οι τομείς στους οποίους απαιτείται να πραγματοποιηθούν ουσιαστικές παρεμβάσεις δείχνουν ότι πολιτικές που θα πρέπει να αναπτυχθούν έχουν διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες διατύπωσης και εφαρμογής. Παράλληλα απαιτείται ένα ενιαίο σύστημα ανάλυσης και εμβάθυνσης στις εξελίξεις της ιστορικής, παρούσας και μελλοντικής πραγματικότητας.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά δείχνουν ότι το έργο συγκεκριμενοποίησής τους είναι ιδιαίτερα σύνθετο. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος που επιβάλλεται η εθνική συνεννόηση. Είναι αδύνατον σχεδόν να διατυπωθούν δύσκολα και σύνθετα έργα οικονομικής ανάπτυξης χωρίς την στήριξη μεγάλων μερίδων του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας.

Συνεπώς τίθεται ένα ουσιαστικό ζήτημα εθνικής κινητοποίησης η οποία περιλαμβάνει τις πολιτικές ηγεσίες και τα κοινωνικά στρώματα με σκοπό την τωρινή και διαγενεακή δικαιοσύνη. Έτσι μόνο το πολιτικό σύστημα μπορεί να συναντήσει τις προσδοκίες του Ελληνικού λαού για ένα καλύτερο μέλλον.

Π.Ε. Πετράκης

Καθηγητής ΕΚΠΑ