ΟΙ ΚIΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝIΑΣ

Η Ουκρανία δεν είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα και η ένταση έχει ανέβει αρκετά. Το τι συμβαίνει (υπάρχει και το παρελθόν της Κριμαίας το 2014) και το τι μπορεί να συμβεί μας ενδιαφέρει άμεσα για μία σειρά από λόγους:

α) Αφορά την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, την ευρωζώνη και κατ’ επέκταση την Ελλάδα αν και δεν νομίζουμε ότι μία περιορισμένη σύρραξη τοπικά μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ύφεση. Το κανάλι εδώ είναι οι προσδοκίες και οι ροές του διεθνούς εμπορίου που μπορεί να διαταραχθούν.

β) Θα προκληθεί αύξηση κινδύνου που θα μεταφερθεί στα επιτόκια.

γ) Θα διαταραχθούν οι υπάρχουσες ενεργειακές ροές αερίου που διέρχονται από την Ουκρανία (Soyuz, Brotherhood και Yamal). Η αναταραχή θα επιφέρει αύξηση στην τιμή του αερίου, άρα και στο ενεργειακό κόστος και κατά συνέπεια στον πληθωρισμό επιβαρύνοντας την ευρωπαϊκή (και ελληνική) ανταγωνιστικότητα.

δ) Σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης θα υπάρξει απειλή για τους ελληνικούς πληθυσμούς της Αζοφικής (≈150.000 περίπου) γιατί πολλοί είναι εγκατεστημένοι στην εύφλεκτη περιοχή του Ντονμπάς.

ε) Θα υπάρξουν ευκαιρίες αναβάθμισης του τουρκικού ρόλου στην περιοχή. Κατά συνέπεια οι σχέσεις τους με τις ΗΠΑ ενδεχομένως επανατοποθετηθούν, θετικά για την Τουρκία, τουλάχιστον σ’ ένα βαθμό, περνώντας σε δεύτερη μοίρα τα ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος στην Αν. Μεσόγειο.

Η περιπλοκή με τους αγωγούς αυξήθηκε με το πέρας της κατασκευής του Nord Stream 2. Όσο ο αγωγός δεν λαμβάνει άδεια λειτουργίας, τόσο η Κεντρική Ευρώπη έχει ελλείψεις σε αέριο, αλλά εάν λάβει άδεια λειτουργίας η Ουκρανία θα χάσει μέρος της διαπραγματευτικής δυνατότητάς της απέναντι στη Δύση και τη Ρωσία.

Εμείς θα διατηρήσουμε, προς το παρόν, μία αισιόδοξη οπτική ότι τελικά θα αποφευχθεί η πολεμική σύγκρουση, βασιζόμενοι πάνω στις δυσκολίες που θα είχε ένα παρόμοιο επιχείρημα, κυρίως από πλευράς Ρωσίας, εάν βεβαίως υποθέσουμε ότι η Ρωσία έχει επιθετική πρόθεση και δεν είμαστε απλώς μπροστά σε μία σκληρή διαπραγμάτευση να σταματήσει η επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.

Η άποψή μας βασίζεται στους παρακάτω λόγους:

α) Η Ουκρανία είναι μία μεγάλη χώρα και όσο και εάν η αμυντική της δυνατότητα είναι περιορισμένη σε σύγκριση με τη ρωσική δεν είναι ευκαταφρόνητη.

β) Σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας η Δύση, δηλαδή ΗΠΑ, G7 και EU θα επιβάλλουν μία σειρά από κυρώσεις που σε πρώτο στάδιο θα περιλαμβάνουν την αποκοπή του ρωσικού χρηματοπιστωτικού συστήματος από τα συστήματα διεθνών πληρωμών και πιθανόν το SWIFT, την επιβολή εμπάργκο σε αμερικανικά ή προϊόντα που περιέχουν αμερικανική τεχνολογία που θα αφορά τους τεχνολογικούς τομείς, τον στρατιωτικό τομέα και τα καταναλωτικά προϊόντα. Επίσης θα αυξήσουν τον εξοπλισμό της Ουκρανίας.

Τέλος θα μπορούσαν να προστεθούν περιορισμοί στη μετατροπή ρουβλίων σε δολάρια, περιορισμοί στην πρόσβαση στις αμερικανικές αγορές ομολόγων, κυρώσεις στις ρωσικές εμπορικές τράπεζες, στοχευμένες κυρώσεις σε «ολιγάρχες» και στελέχη που είναι κοντά στον Πούτιν και βεβαίως να ανασταλεί η παροχή άδειας στον Nord Stream II.

Όμως το μέλλον είναι δύσκολο να προδιαγραφεί και η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από λάθος υπολογισμούς και εκτιμήσεις.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 24 Ιανουαρίου 2022