ΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΩΝ ΠΑΚΕΤΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Το παρόν, μόνιμο, πακέτο στήριξης που ανακοινώθηκε αφορά: α) Την ενίσχυση των συνταξιούχων: 250 ευρώ για περίπου 1.440.000 συνταξιούχους με εκτιμώμενο κόστος 360 εκατ. ευρώ. β) Την ενίσχυση των ενοικιαστών με ένα ενοίκιο μέχρι 800 ευρώ (για μέσο δηλωμένο ενοίκιο 250 ευρώ!) για 950.000 νοικοκυριά, εκτιμώμενο κόστος περίπου 240 εκατ. ευρώ. γ) Την ενίσχυση του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων με 500 εκατ. ευρώ. Τo πακέτο θα πρέπει να θεωρείται συμπληρωματικό προηγούμενων κινήσεων (ένστολοι) και της επερχόμενης «Θεσσαλονίκης».

Η ενέργεια αυτή εντάσσεται κατ’ αρχάς στη λογική της δημοσιονομικής αποτίμησης του 2024, και έτσι δεν προσκρούει στους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες, η οποία έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ αλλά και δημοσιονομικό (πρωτοφανές) πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ. Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης ανήλθαν το 2024 σε 113 δισ. ευρώ έναντι 111 το 2023, ενώ τα έσοδα σε 117 δισ. ευρώ έναντι 108 δισ. ευρώ. Οι λόγοι αύξησης των εσόδων θα πρέπει να αποδοθούν: α) Στην τεχνολογία μέσω της διεύρυνσης της χρήσης καρτών, της διασύνδεσης ταμειακών συστημάτων και της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας. Συνολικά καταγράφεται σημαντική μείωση της παραοικονομίας (IMF) αλλά με αύξηση του πολιτικού κόστους. β) Στον πληθωρισμό, ο οποίος έχει διευρύνει το ποσοστό των κρατικών εσόδων που προέρχεται από τους έμμεσους φόρους. γ) Στην άνοδο των εισοδημάτων λόγω της συνεχούς αύξησης του πραγματικού και ονομαστικού ΑΕΠ και της μείωσης της ανεργίας.

Το κυβερνητικό πακέτο στοχεύει στην ενίσχυση της καταναλωτικής ζήτησης και εμπιστοσύνης κυρίως στο δεύτερο μισό του 2025, οπότε και αναμένονται οι όποιες υφεσιακές επιδράσεις από την παγκόσμια αναταραχή. Κατά το σκέλος αυτό έχει τον χαρακτήρα τόνωσης της ζήτησης η οποία είναι επιβεβλημένη αφού η αποστράγγιση της παραοικονομίας (ρευστότητα) λειτουργεί αρνητικά για την οικονομική δραστηριότητα. Επίσης ενισχύει τις επενδύσεις (δυνατότητες προσφοράς) ή δημιουργεί μαξιλάρι ασφαλείας έναντι της πιθανότητας υφεσιακών πιέσεων.

Το πακέτο επίσης έχει έναν προσανατολισμό προς ευάλωτες ομάδες (συνταξιούχοι) με σηματοδότηση του κυβερνητικού ενδιαφέροντος σε κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα (στέγαση, δημογραφικό) και λειτουργεί συμπληρωματικά με συγγενείς πολιτικές. Όμως είναι εμφανές πλέον ότι η μνημονιακή περίοδος έχει κληροδοτήσει την ελληνική κοινωνία με ένα υψηλό φορολογικό βάρος που είναι σοβαρό εμπόδιο για το παραγωγικό σύστημα. Οδηγεί σε μειωμένη διάθεση απόκτησης επιπλέον εισοδήματος και σε μεγαλύτερο βαθμό στην αναζήτηση νόμιμων και παράνομων διαδικασιών αποφυγής της φορολογίας. Επίσης ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος εντοπίζεται στο ύψος του επιχειρηματικού μη μισθολογικού κόστους, αφού για να καταβάλει μια επιχείρηση 1.500 ευρώ καθαρά σε έναν εργαζόμενο θα πρέπει να επιβαρυνθεί με 2.600 ευρώ! Υπό αυτές τις συνθήκες, εάν θέλουμε να διευκολύνουμε την έξοδο από τα σπίτια σε 400.000-500.000 ανθρώπους οι οποίοι ούτε εργάζονται ούτε βρίσκονται στην εκπαίδευση, η μείωση των εισφορών φοροδοτικού βάρους των επιχειρήσεων είναι κρίσιμο θέμα. Μην ξεχνάμε ότι η μείωση της ανεργίας ήταν αυτή που διατήρησε τον ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας τα τρία τελευταία χρόνια.

Συνεπώς το επόμενο πακέτο μέτρων θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο αναπτυξιακό χαρακτήρα μεσοπρόθεσμης πνοής, έχοντας υπόψη ότι υψηλές οριζόντιες δόσεις ενίσχυσης της ζήτησης ενεργοποιούν πληθωριστικές πιέσεις, μειώνουν την ανταγωνιστικότητα και επιβαρύνουν το ισοζύγιο πληρωμών. Θα πρέπει να περιλαμβάνει πλαίσιο κινήτρων για το αργούν εργατικό δυναμικό. Να διευκολύνει την παραγωγή με τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Να βελτιώνει τα κίνητρα και την ανταμοιβή των δημιουργικών ανθρώπων και επιχειρήσεων. Τέλος, θα πρέπει να τηρείται με ακρίβεια το πλαίσιο της δημοσιονομικής ισορροπίας, όπως έχει προδιαγραφεί.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Το Βήμα, 27 Απριλίου 2025