ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΥΣΦΟΡΙΑ
Αποτελεί ένα από τα θέματα προς διερεύνηση (και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) το γεγονός ότι, ενώ σε κοινωνίες αρκετοί οικονομικοί δείκτες πηγαίνουν αρκετά καλά, οι πολίτες δεν φαίνεται να είναι ικανοποιημένοι από την πορεία των πραγμάτων και αυτό το συνδέουν με την οικονομική κατάσταση. Βεβαίως, το θέμα δεν είναι καθόλου καινούργιο. Η περίφημη φράση «ευημερούν οι αριθμοί και δυστυχούν οι άνθρωποι» δεν είναι καινούργια (Γ. Παπανδρέου, δεκαετία του ’60).
Όμως, σήμερα το φαινόμενο έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία κυρίως για δύο λόγους, ιδίως στην Ελλάδα: η γνώση του μέσου πολίτη για τα οικονομικά, αν και παραμένει χαμηλή, είναι πολύ καλύτερη από το παρελθόν. Το ίδιο ισχύει και για τους δημοσιογράφους, των οποίων το γενικό επίπεδο δυνατοτήτων διαχείρισης σύνθετων οικονομικών θεμάτων είναι, κατά τη γνώμη μου βέβαια, πολύ καλύτερο από αυτό της δεκαετίας των μνημονίων. Βεβαίως, και στους πολίτες και στα ΜΜΕ υπάρχει πάντοτε (και έχει αναλυθεί αρκετά) μία πάγια τάση να αναζητούν στη μελλοντική εξέλιξη τις μικρές (συνήθως) αρνητικές πιθανότητες. Όμως, το θέμα αυτό, από μόνο του, δεν ερμηνεύει το συγκεκριμένο φαινόμενο.
Σήμερα, βιώνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο μια επιστροφή σε μια κανονικότητα των οικονομιών, μετά την ευρωπαϊκή κρίση του 2010, της COVID-19 του 2020, του πληθωριστικού κύματος του 2022 και την ενεργειακή κρίση. Το Ουκρανικό και η κρίση της Γάζας (Ερυθρά Θάλασσα) παράγουν παγκόσμια –και ενδεχομένως εκρηκτική– αβεβαιότητα, αλλά η επιστροφή της κινεζικής οικονομίας σε κανονικότερους ρυθμούς ανάπτυξης και η εντυπωσιακή προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας, όπως και η υπεραπόδοση του ευρωπαϊκού Νότου (και της Ελλάδας), δημιουργούν ένα διεθνές περιβάλλον ικανοποιητικών αμοιβών, χαμηλού πληθωρισμού, αλλά, όμως, σχετικά χαμηλής ανάπτυξης. Σε αρκετές, λοιπόν, κοινωνίες (ΗΠΑ, ευρωπαϊκές χώρες) αναπτύσσεται μια κοινωνική-πολιτική δυσφορία, που εκδηλώνεται και σε πολιτικά αποτελέσματα. Όπως, εξάλλου, γνωρίζουμε το 2024 είναι παγκόσμιο (!) έτος πολιτικών αναμετρήσεων, με περισσότερες από 50 χώρες και 50% του παγκόσμιου πληθυσμού να συμμετέχουν σε εκλογικές αναμετρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ευρωπαϊκών χωρών και της Ινδίας. Γενικώς παρατηρείται μία τάση ενίσχυσης των εθνικιστικών συντηρητικών απόψεων. Ενδεχομένως, η χαμηλή πτήση της οικονομικής δραστηριότητας, μαζί με την «αβέβαιη» (για τον πολύ κόσμο) έξοδο από το πληθωριστικό επεισόδιο, αλλά –το σημαντικότερο– η πίεση από τη μεταναστευτική κίνηση που αισθάνεται ο παγκόσμιος Βορράς από τον παγκόσμιο Νότο μαζί με τη γεωστρατηγική αστάθεια, ενισχύουν μια τάση δυσπιστίας απέναντι σε ορθολογικές οικονομικές πολιτικές και πυροδοτούν εύκολους λαϊκίστικους ισχυρισμούς.
Η Ελλάδα, όμως, έχει μία πρόσθετη διάσταση: Η κρίση του 2010 καθήλωσε τα εισοδήματα σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ η ανάκαμψή τους, παρότι προβλέπεται και είναι αξιόλογη, θα τη δούμε να εξελίσσεται τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, πάντως χωρίς διάθεση επιστροφής στην προ των μνημονίων τάση. Αποτελεί ερώτημα εάν θα βελτιωθούν οι απαισιόδοξες απόψεις των πολιτών. Με άλλα λόγια, στη μεταμνημονιακή Ελλάδα το πληθωριστικό επεισόδιο έχει σοβαρότερες κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Επιπροσθέτως, η προοπτική της ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία είναι χαμηλών φιλοδοξιών, παρότι είναι πολύ καλύτερη από αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προοπτική ενίσχυσης, δε, των εισοδημάτων παρότι είναι αξιόλογη, δεν παίρνει τη μορφή αποκατάστασης σε επίπεδο που θα τα καθιστούσε συγκρίσιμα με προηγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πώς θα μπορούσε να ανατραπεί αυτή η αρνητική προοπτική; Είναι προφανές ότι τη λύση δε θα μπορούσαμε να την αναζητήσουμε σε διεύρυνση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Εξάλλου, η αναζήτηση δημοσιονομικών ουδέτερων αναδιανεμητικών πολιτικών, που οραματίζεται κυρίως η αντιπολίτευση, σε έναν βαθμό μόνο (σχετικά περιορισμένο) θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα προσωπικά εισοδήματα, αφήνοντας κατά μέρος την πιθανότητα να αναπτυχθούν κίνδυνοι αποσταθεροποίησης.
Συνεπώς, ορθολογικά και αναπτυξιακά απομένουν οι εξής λύσεις:
α) Να διατηρηθεί η προβλεπόμενη αναπτυξιακή ένταση και να αποφευχθεί κάθε παρέκκλιση από αυτήν, στηριζόμενη κυρίως στην επενδυτική δραστηριοποίηση. Αυτή περιλαμβάνει μια αξιόλογη βελτίωση του μέσου πραγματικού μισθού ανά εργαζόμενο μέχρι το 2027 της τάξης του 34% σε σχέση με το 2022.
β) Να αναπτυχθούν πολιτικές με τις οποίες θα εισέλθουν στην αγορά εργασίας 500.000 πολίτες (κυρίως γυναίκες και νέοι), οι οποίοι σήμερα βρίσκονται εκτός εργασίας και εκπαίδευσης (23% του πληθυσμού, έναντι 18,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου). Αυτό θα βελτίωνε σημαντικά τους αναπτυξιακούς ρυθμούς, αλλά θα βελτίωνε και τα προσωπικά εισοδήματα.
γ) Να μειωθούν η φοροδιαφυγή και η παράλληλη οικονομία στα επίπεδα γύρω στο 13% από 17% που εκτιμάται σήμερα, και έτσι να εξοικονομηθούν πόροι για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και την ενίσχυση κρίσιμων υποδομών υγείας και παιδείας.
δ) Να γεφυρωθούν τα χάσματα δεξιοτήτων (εκπαίδευση, επιμόρφωση) για να βελτιωθούν οι αμοιβές των εξιδεικευμένων εργαζομένων και να λυθούν θέματα απουσίας κατάλληλου εργατικού δυναμικού.
Καταλαβαίνω ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι θεαματικό και ενδεχομένως πολιτικά ελκυστικό. Όμως, αυτή είναι η πραγματικότητά μας.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Real News, 17 Μαρτίου 2024
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
- 1 από 134
- ›
Συνεντεύξεις
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |