ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΕΥΡΩΠΗ

Η δυσκολία σχηματισμού νέας Γερμανικής Κυβέρνησης με τις αποκλίνουσες απόψεις για εσωτερικά (μετανάστευση) και εξωτερικά (ευρωπαϊκή πολιτική) θέματα μαζί με την παρέμβαση Μακρόν στην Ευρωπαϊκή προοπτική δίνουν αφορμή για αναζωπύρωση της συζήτησης για το Ευρωπαϊκό μέλλον. Οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες στρέφουν το βλέμμα περισσότερο στην Ευρώπη ενώ οι χριστιανοδημοκράτες περισσότερο στα εσωτερικά τους θέματα.

Οι σχετικές συζητήσεις γίνονται σε ένα περιβάλλον (οικονομία και κοινωνία) το οποίο έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: στο οικονομικό πεδίο εμφανίζεται, όπως αναμενόταν, μία αρκετά καλή εξέλιξη. Πολιτικά όμως εμφανίζονται ενδείξεις αποπροσανατολισμού λόγω κυρίως της ανόδου της δύναμης πολιτικών κομμάτων με λαϊκιστικά πολιτική πλατφόρμα. Η σύμπτωση αυτή των διαφορετικών εξελίξεων είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ανατολική Ευρωπαϊκή Ένωση όπου ο ρυθμός μεγέθυνσης είναι εξαιρετικά υψηλότερος αυτών των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι επιδόσεις του λαϊκισμού είναι επίσης υψηλότερες.

Την εικόνα αυτή την αξιοποιούν όπως θέλουν οι συζητητές για το ευρωπαϊκό μέλλον. Έτσι δυνάμεις που έκαναν ό,τι μπορούσαν να κατεδαφίσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα επικαλούνται το σκιάχτρο του λαϊκισμού για να κάνουν προτάσεις που εξυπηρετούν την ανάγκη τους για μία θέση στον πολιτικό ήλιο της Ευρώπης. Εύκολα θα αναθεωρήσουν τις θέσεις τους όταν διαφοροποιηθεί το πολιτικό τους συμφέρον. Επίσης βλέπεις δυνάμεις που προέρχονται από τους εξαιρετικά ευνοημένες από την κρίση χώρες (Γερμανία) να επικαλούνται τα ίδια φόβητρα για να επιβάλλουν την πολιτική τους ατζέντα.

Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο απλή: Μέχρι τώρα (στο παρόν) την ευρωπαϊκή οικονομική αναγέννηση την έφεραν οι «γαλλικές» μακροοικονομικές πολιτικές (QE, ανοχή στα ελλείμματα κ.τ.λ.) και οι «γερμανικές» διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Η γαλλική άποψη του επιμερισμού του κινδύνου και της παροχής της δυνατότητας της αντικυκλικής δημοσιονομικής πολιτικής και η Γερμανική άποψη της δημοσιονομικής πειθαρχίας συγκρούονται για το Ευρωπαϊκό μέλλον. Σε ένα διαφορετικό επίπεδο τον λαϊκισμό τον πυροδοτεί κυρίως η συνεχής απειλή του μεταναστευτικού και δευτερευόντως η αύξηση των εισοδηματικών διαφορών και η μείωση της κοινωνικής κινητικότητας. Η νοσταλγία των παλιών καλών ημερών είναι το έδαφος που καλλιεργούνται οι τάσεις αυτές.

Οι δυνάμεις αυτές θα συγκλίνουν επιτυχώς σε ένα επιθυμητό για τους ευρωπαϊκούς λαούς αποτέλεσμα; Είναι πολύ νωρίς να το κρίνουμε ακόμα. Το μεταναστευτικό (άσχετο με την κρίση) θα συνεχίζει να λειτουργεί αποδιαρθρωτικά χωρίς να έχει τα θετικά χαρακτηριστικά που έχουν τα αντίστοιχα φαινόμενα στις ΗΠΑ ενώ η οικονομική ανάπτυξη θα συνεχίσει να λειτουργεί ενοποιητικά.

Η Ευρώπη μετασχηματίζεται και εμείς πρέπει να είμαστε στον πυρήνα του μετασχηματισμού. Εξάλλου έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά το τίμημα της συμμετοχής μας.

1^η δημοσίευση: Εφημερίδα "Ελευθερία του Τύπου" της Κυριακής (21/01/2018)