ΠΟΥ ΚΕΡΔΙΖΟΥΜΕ, ΤΙ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ

Mπορούμε να κάνουμε έναν απολογισμό στην κρίση που διερχόμαστε σε δύο επίπεδα: το πρώτο αφορά τι έγινε μέχρι τώρα και το δεύτερο τι πρέπει να φοβόμαστε τα επόμενα δύο με τρία χρόνια.

Στο πρώτο επίπεδο το κυριότερο μέρος το καταλαμβάνει η υγειονομική κρίση του COVID. Ο μόνος τρόπος που υπάρχει για να την αντιμετωπίσουμε είναι να πηγαίνουμε πίσω τον πολιτισμό μας (κοινωνική αποστασιοποίηση). Όμως βγάλαμε τα εμβόλια 9 μήνες νωρίτερα απ’ ό,τι περιμέναμε και έχουν έλθει και θεραπείες. Η Ελλάδα μάλιστα έχει εμφανίσει αρκετά υψηλά επίπεδα κοινωνικής πειθαρχίας και ετοιμότητας των υγειονομικών μηχανισμών παρόλη τη χαμηλή υγειονομική μας υποδομή. Πάνω απ’ όλα όμως κερδίσαμε ξανά και αρκετά την εμπιστοσύνη στην πολιτική και διοικητική αποτελεσματικότητά μας!

Το δεύτερο θετικό είναι ότι αποφύγαμε τη χρηματοπιστωτική κρίση. Η αξία των στοιχείων του ενεργητικού των χαρτοφυλακίων ιδιωτών και επιχειρήσεων παρέμειναν υψηλά και δεν οδηγηθήκαμε σε δευτερογενή βαριά ύφεση ισολογισμού με τη βοήθεια της νομισματικής πολιτικής. Έτσι αποφύγαμε τώρα την κρίση χρέους που θα μας οδηγούσε στη θύελλα του λαϊκισμού. Χάνουμε όμως τη μάχη της κατανομής του πλούτου και του εισοδήματος. Η δημοσιονομική πολιτική βοηθάει με τη μείωση της ανεργίας αλλά το πρόβλημα της κατανομής μεγαλώνει.

Τέλος, απομακρύναμε την γεωστρατηγική απειλή στη γειτονιά μας. Ο χρόνος δουλεύει υπέρ μας και είναι πολύ σημαντικό, αν και μας κοστίζει κάτι παραπάνω!

Τι φοβόμαστε από εδώ και πέρα; Καταρχήν το λεγόμενο φαινόμενο της υστέρησης! Δηλαδή, ότι ο COVID θα αφήσει στην οικονομία μονιμότερα σημάδια και δεν θα επιστρέψουμε στη συνέχεια της τάσης του 2019 εύκολα, παρόλο που μπορεί να επανέλθουμε στην ανάκαμψη. Εδώ συμπεριλαμβάνεται και ο θάνατος αλλά και η γέννηση της καινούργιας επιχειρηματικότητας.

Το δεύτερο είναι ο πληθωρισμός. Υπάρχουν ενδείξεις ότι επιστρέφει και αν υπερβεί ορισμένα όρια μαζί με τη λεγόμενη κοσμική ύφεση που γνωρίζαμε από καιρό ότι υπήρχε, θα φτάσει να συμπιέσει τους ρυθμούς μεγέθυνσης ξαναεμφανίζοντας στοιχεία στασιμοπληθωρισμού. Εδώ συμπεριλαμβάνεται και η πιθανή αύξηση των επιτοκίων που συνδέονται με τον τρίτο φόβο μας, δηλαδή την αλλαγή του ευρωπαϊκού πολιτικού κλίματος στην οικονομική πολιτική. Δηλαδή να υπερισχύσουν οι «οικονομιστές της προσφοράς» και να εμφανιστεί ξανά η κρίση χρέους εκμεταλλευόμενοι την πραγματική αύξηση των χρεών (δημόσιων και ιδιωτικών).

Το τέταρτο είναι η κοινωνική αναταραχή και ο διαρκής αγώνας της πολιτικής. Γνωρίζουμε ότι παγκοσμίως υπάρχει μία χρονική υστέρηση μεταξύ των μεγάλων κρίσεων και της κοινωνικής αναταραχής, ένα με δύο χρόνια.

Ο πέμπτος είναι οι «αντιεμβολιαστές» και η αγνόηση ότι ένα εμβόλιο στοιχίζει κοινωνικά πολύ περισσότερο εάν δεν το κάνουμε.

Τέλος, ο έκτος είναι και πάλι η γεωστρατηγική κρίση. Πρόκειται για ένα μόνιμο πρόβλημα που μπορεί να εξελιχθεί με την ταυτόχρονη οικονομική επαναδιοργάνωση της Τουρκίας και την υποβάθμιση της κοινωνίας της!

Με αυτές τις έξι καταστάσεις θα ασχοληθούμε σε επόμενα σημειώματά μας αλλά θα αφήσουμε εκτός τον παράγοντα τύχη! Γι’ αυτόν απλώς θα ευχόμαστε!

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 15 Φεβρουαρίου 2021