ΠΡΟΣ ΤΟ Δ΄ ΜΝΗΜΟΝΙΟ;

Μετά το Eurogroup της 22ης Μαΐου, είναι αβέβαιο που βρίσκονται τα μεγάλα οικονομικά ζητήματα της χώρας: το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης, του χρέους, της ένταξης στο QE και της προοπτικής εξόδου στις αγορές.

Υπάρχουν τρεις κυρίως παίκτες που πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις, με δεδομένο ότι έχουν ήδη κλείσει οι προαπαιτούμενες προϋποθέσεις για την ύπαρξη των συζητήσεων από την ελληνική πλευρά: η ελληνική πλευρά, η γερμανική πλευρά και το IMF.

Η ελληνική πολιτική ηγεσία, αφού έχει αναλάβει το πολιτικό κόστος της ψήφισης των προαπαιτούμενων της 2ης αξιολόγησης, επιθυμεί να συμβεί το πολύ καλό σενάριο: οριστική μεσομακροπρόθεσμη ρύθμιση χρέους, ένταξη στο QE και έξοδος στις αγορές! Η γερμανική πλευρά χαίρεται για τη συμμόρφωση της Ελλάδας όσον αφορά στα προαπαιτούμενα, επιθυμεί την παραμονή του IMF στο πρόγραμμα και, μετά τον σχηματισμό της γερμανικής κυβέρνησης, θα αρχίσει να συζητά με την Ελλάδα τη ρύθμιση του χρέους και τη μεταμνημονιακή περίοδο, που μπορεί να έχει δύο εκδοχές: ή να ενταχθούμε στην Προληπτική Γραμμή Πίστωσης, που θα έχει επιτήρηση, αλλά πάντως όχι επιτροπεία τύπου Μνημονίου ή να ενταχθούμε σε ένα Δ΄ Μνημόνιο.

Το ΙMF επιθυμεί να γίνει μία περαιτέρω σοβαρή φιλελευθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας, μέσω της οποίας θα προσδοκάται βελτίωση των δυνατοτήτων παραγωγής από την ελληνική οικονομία. Ταυτοχρόνως, επιθυμεί να γίνει μία σοβαρή απομείωση του βάρους του χρέους, σε βάρος βέβαια του ευρωπαϊκού δημόσιου και των Ευρωπαίων φορολογούμενων, αφού αποκλείει τον εαυτό του από τη συμμετοχή στη διαδικασία αυτή.

Η κατάσταση είναι, λοιπόν, εξαιρετικά περίπλοκη και βεβαίως δεν αποκλείεται να συμβεί το «ατύχημα» συνεννόησης, παρόλο που αποκλείω, για διάφορους λόγους, την πιθανότητα αυτό να μετατραπεί σε «ατύχημα» της ελληνικής οικονομίας (μη πληρωμή των ομολόγων του Ιουλίου κ.τ.λ.).

Η ελληνική πλευρά, μέχρι στιγμής, ακολουθεί μία σχετικά «ριψοκίνδυνη» τακτική: Ή παίρνει και τη συμφωνία χρέους ή δε δέχεται να πάρει τα χρήματα, που συνοδεύονται με τη 2η αξιολόγηση, παρατείνοντας ουσιαστικά την αγωνία για την ελληνική οικονομία, αφού παρατείνεται η αβεβαιότητα. Μάλιστα, η στάση της πιθανόν να ενισχύεται από το γεγονός ότι μάλλον το πακέτο της 2ης αξιολόγησης ήταν πολύ βαρύτερο από αυτό που θα συμφωνούσαν, εάν δεν υπήρχε η προσδοκία της ρύθμισης του χρέους. Δυστυχώς, δεν έχουμε κάνει ακόμη τους απαραίτητους υπολογισμούς για να έχουμε εικόνα του πόσο αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Στο σημείο πάντως αυτό, που βρίσκεται η διαπραγμάτευση, είναι πολύ δύσκολο να εκφραστεί μία διαφορετική άποψη για την ακολουθητέα στρατηγική της κυβέρνησης στο θέμα αυτό. Όχι γιατί δεν υπάρχει, αλλά διότι οι περιστάσεις είναι πολύ λεπτές.

Το μόνο που μπορούμε να επισημάνουμε τώρα είναι ότι δημιουργείται τόσο περίπλοκη κατάσταση, που παίρνει τη μορφή «γόρδιου δεσμού» και φαίνεται ότι το Δ΄ Μνημόνιο προβάλλεται εντέχνως με τη μορφή του σπαθιού που τον κόβει. Μία επιτροπεία, που θα έλθει μαζί του, θα είναι ότι χειρότερο για τη συνέχεια της οικονομικής πολιτικής.

^{1η δημοσίευση: Εφημερίδα «Αληθινές Ειδήσεις» (25 Μαΐου 2017).}