ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΝ

Τον προηγούμενο μήνα, τον Ιούλιο του 2017, η αμερικανική οικονομία φαίνεται ότι έκλεισε το κενό απασχόλησης το οποίο είχε αρχίσει να δημιουργείται από τον Νοέμβριο του 2007.

Και όμως, παρόλο που κάποια σημάδια είναι θετικά, μια σειρά από άλλους δείκτες δείχνουν ότι η αμερικανική αγορά εργασίας δεν επιστρέφει στην κανονικότητα, όπως τουλάχιστον την οριοθετούσαμε πριν την κρίση. Αυτοί οι δείκτες είναι κυρίως το ποσοστό συμμετοχής αυτών που συμμετέχουν στην αγορά εργασίας, που είναι χαμηλό 63%. Πρόκειται για το ποσοστό των απασχολούμενων, ιδιαιτέρως των ανδρών και μάλιστα των λευκών ανδρών σε αντίθεση με τις γυναίκες. Ο δεύτερος δείκτης είναι το αυξανόμενο ποσοστό των εργαζομένων με ευέλικτες μορφές εργασίας. Τα κύρια προβλήματα εντοπίζονται στους λιγότερο εφοδιασμένους με εκπαιδευτικά προσόντα.

Όμως, παρόλο που η αγορά εργασίας βελτιώνεται, η αύξηση των μισθών δεν ακολουθεί! Για την ακρίβεια, από τα τέλη του 2016 και μετά ο ρυθμός μεταβολής της αύξησης των μισθών είναι αρνητικός. Το εντυπωσιακό είναι ότι, αν και αναμένεται, και στην Ευρωζώνη το 2017 ο ρυθμός μεταβολής των μισθών δεν δείχνει, μέχρι σήμερα, σημάδια ενίσχυσης, παρά την κατακόρυφη πτώση των ποσοστών ανεργίας. Το ίδιο παρατηρείται και στην Ιαπωνία όπου, παρά την σχεδόν απουσία της ανεργίας, η αύξηση των μισθών δεν λέει να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό, έστω να πλησιάσει κάπως το πολυπόθητο 2%.

Φαίνεται λοιπόν ότι η ανάκαμψη και η επιστροφή σε μια καινούργια κανονικότητα σε αρκετές αναπτυγμένες χώρες συνοδεύεται από μια βελτίωση της αγοράς εργασίας, η οποία όμως δεν συνοδεύεται από βελτίωση των μισθών και γενικότερα της αμοιβής εργασίας. Ακόμα δηλαδή και εάν κατορθωθεί να εμφανιστεί στατιστικά μια βελτιωμένη εικόνα της αγοράς εργασίας, η πραγματικότητα της θέσης των εργαζομένων σ’ αυτήν δεν ακολουθεί! Γι’ αυτό και το μερίδιο της εργασίας στο παραγόμενο εισόδημα των οικονομιών συνεχίζει να μειώνεται αδυνατίζοντας την θέση του συντελεστή εργασία.

Σε αυτό το φαινόμενο συμβάλλουν: α) η απομάκρυνση ενεργών πρώην εργαζομένων από την αγορά εργασίας (στην ελληνική οικονομία υπάρχει και η εκροή στο εξωτερικό), β) απασχόληση με μειωμένο ωράριο και γ) η εξέλιξη της τεχνολογίας και η μειωμένη παραγωγικότητα. Το τελευταίο αυτό θέμα είναι πάντως πολύ σοβαρό.

Οι τάσεις αυτές είναι εξαιρετικά σημαντικές και για την ελληνική οικονομία που μετά το 2014 παρατηρείται ανάκαμψη στην αγορά εργασίας. Το εάν η βελτίωση αυτή μετατραπεί και σε αξιόλογη βελτίωση της θέσης των εργαζομένων παραμένει ένα ζητούμενο!

1η δημοσίευση: εφημερίδα "Ελευθερία του Τύπου της Κυριακής", 20/8/2017.