ΝΕΟ ΜΕΤΡΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Στις 11 Απριλίου 2017, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αρ. φύλλου 1242, τεύχος δεύτερο) η απόφαση (με αριθμό οίκοθεν 174063) του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γ. Σταθάκη, σχετικά με τον «Κανονισμό Λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης».

Σκοπός της απόφασης αυτής είναι η αξιοποίηση του διαθέσιμου δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση (ενέργεια για θέρμανση, ψύξη, χρήση ζεστού νερού κ.λπ.). Η τωρινή απόφαση επικαιροποιεί τον νόμο 4342/2015 και, συγκριτικά με εκείνον, έχει περισσότερες λεπτομέρειες για την ενεργή συμμετοχή των διανομέων ενέργειας ή/και επιχειρήσεων λιανικής πώλησης ενέργειας (υπόχρεα μέρη) στην επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας για τον στόχο εξοικονόμησης ενέργειας.

Ο εθνικός στόχος είναι η επίτευξη επιπέδου 18,4 Μtoe τελικής ενεργειακής κατανάλωσης κατά το έτος 2020 (ενδεικτικοί εθνικοί στόχοι των κρατών μελών της ΕΕ, 2017). Το 2014, η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι υπερέβει το 50% της εθνικής αναμενόμενης ετήσιας εξοικονόμησης για το εν λόγω έτος. Η ποσοστιαία μεταβολή στην κατανάλωση τελικής ενέργειας το 2014, συγκριτικά με το 2013, ήταν +1,5% (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2017). Ο επιμέρους στόχος της απόφασης της 11ης Απριλίου είναι, έως το έτος 2020, η χώρα να εξοικονομεί ετησίως το 1,5% των κατ’ όγκο ετήσιων πωλήσεων ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές όλων των διανομέων ενέργειας, είτε όλων των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης ενέργειας, με βάση τον μέσο όρο των ετών 2010, 2011, 2012, δηλαδή συνολικά 3,3 Mtoe έως το 2020 ή 38918 MWh μέχρι το 2020 (1ktoe -κιλοτόνοι ισοδυνάμου πετρελαίου- αντιστοιχεί σε 11673 MWh (Unit Juggler, 2017) (Ομιλία Γ.Γ. Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2016).

Η χρονική περίοδος εφαρμογής του καθεστώτος είναι από 1/1/2017 έως 31/12/2020. Ο ετήσιος συσσωρευτικός στόχος καθορίζεται ως εξής: 100 ktoe για το έτος 2017, 133 ktoe για το έτος 2018, 67 ktoe για το έτος 2019 και 33ktoe για το έτος 2020. Το ελάχιστο ετήσιο ποσοστό συμμόρφωσης, που οφείλει να εκπληρώνει το υπόχρεο μέρος, σε ένα έτος αναφοράς, καθορίζεται ως εξής: για το 2017 30%, 2018 50%, 2019 50% και 2020 100%.

Με υπουργική απόφαση, που θα εκδίδεται κάθε Νοέμβριο, θα καθορίζονται τα υπόχρεα μέρη για την εφαρμογή του καθεστώτος (υποχρεωτική επιβολή ενεργειακής απόδοσης) κατά το επόμενο έτος αναφοράς και θα κατανέμεται ο ετήσιος συσσωρευτικός στόχος σε αυτά, βάσει επικαιροποιημένων επίσημων στατιστικών στοιχείων πωλήσεων ενέργειας, συνολικής διάρκειας ενός έτους. Τα υπόχρεα μέρη είναι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαϊκών προϊόντων (πλην αεροπορικών καυσίμων). Η εν λόγω απόφαση ονοματίζει 32 υπόχρεα μέρη (4 εταιρείες με ενεργειακό προϊόν τον ηλεκτρισμό, 24 με πετρέλαιο και 4 με φυσικό αέριο). Υπόχρεα μέρη όπως: ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ και ιδιωτικές εταιρείες θα είναι πλέον υποχρεωμένες να λάβουν μέτρα, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση του τελικού χρήστη της ενέργειας και να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου για τη χώρα.

Τα καθεστώτα επιβολής περιλαμβάνουν μέτρα, που υποχρεώνουν τα υπόχρεα μέλη να εφαρμόσουν δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε: κατοικίες, εγκαταστάσεις του τριτογενή και βιομηχανικού τομέα, επιβατικά και φορτηγά οχήματα. Οι δράσεις χωρίζονται σε: α) δράσεις ευαισθητοποίησης, δηλαδή μέτρα συμπεριφοράς και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας από τους τελικούς καταναλωτές και β) τεχνικές δράσεις για την ενεργειακή απόδοση, που περιλαμβάνουν εργασίες, όπως μόνωσης, αναβάθμισης οικιακών συσκευών κ.λπ. Το κόστος συμμόρφωσης, ορίζεται στην απόφαση (Απρίλιος 2017) σε μισό εκατομμύριο ευρώ ανά ktoe.

Τα υπόχρεα μέλη υποβάλλουν ετήσιο σχέδιο συμμόρφωσής τους το αργότερο μέχρι το τέλος Ιουνίου κάθε έτους αναφοράς, το οποίο αξιολογείται και οριστικοποιείται κατόπιν ελέγχου από τον Διαχειριστή (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ)) εντός διμήνου.

Τα υπόχρεα μέρη εκπληρώνουν τον ετήσιο συσσωρευτικό στόχο τους με: α) υλοποίηση μέτρων, β) εξαγορά ή ανταλλαγή μονάδων εξοικονόμησης ενέργειας (ανάμεσα σε υπόχρεα μέλη), γ) μεταφορά υπολοίπων (πλεόνασμα/θετική απόκλιση, δηλαδή μέρος του ετήσιου συσσωρευτικού στόχου, που έχει επιτευχθεί, το οποίο μεταφέρεται για το επόμενο έτος), δ) συνδυασμό όλων των προαναφερθέντων.

Το πρόστιμο που θα επιβληθεί σε υπόχρεο μέλος στην περίπτωση, που δεν συμμορφώνεται στις υποχρεώσεις του, θα είναι διπλάσιο του κόστους συμμόρφωσης με το στόχο, που έχει επιμερισθεί σε αυτό. Για τη μη τήρηση υποβολής στατιστικών δεδομένων το πρόστιμο κυμαίνεται από 5000 έως 50000Ευρώ. Τα χρηματικά πρόστιμα καταβάλλονται στο ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης.

Αρμόδια αρχή για την εποπτεία της λειτουργίας του καθεστώτος είναι η Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Διαχειριστής ορίστηκε το ΚΑΠΕ, ως ανεξάρτητος φορέας για την υλοποίηση δράσεων υπολογισμού, παρακολούθησης, ελέγχου και επαλήθευσης του καθεστώτος.

Ως επιπρόσθετα οφέλη, λόγω της ενεργής συμμετοχής αυτών των παιχτών της αγοράς ενέργειας, αναμένονται τα ακόλουθα: μείωση τιμολογίων ενέργειας, προώθηση ενεργειακών υπηρεσιών και του κλάδου Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών, ενίσχυση εισοδηματικά χαμηλών νοικοκυριών και βελτίωση του περιβάλλοντος.

Η απόφαση δεν διευκρινίζει τις υποχρεώσεις, στην περίπτωση που τα υπόχρεα μέρη υπάγονται και στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (όπως ΔΕΗ και ΕΛΠΕ, που έχουν για την περίοδο 2013-2020 συγκεκριμένο αριθμό δικαιωμάτων εκπομπών (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017)).

Βιβλιογραφικές αναφορές:

^{Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τεύχος Δεύτερο, Αρ. Φύλλου 1242, Αποφάσεις Αριθ. Οικ. 174063, Κανονισμός Λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης.}

^{Ενδεικτικοί εθνικοί στόχοι των κρατών μελών της ΕΕ, 2017.}

^{Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2017. Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό  Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Βρυξέλες 1.2.2017, COM(2017) 56 final. Αξιολόγηση του 2016 σχετικά με την πρόοδο, που σημείωσαν τα κράτη μέλη το 2014 προς την επίτευξη των εθνικών στόχων ενεργειακής απόδοσης για το 2020 και την εφαρμογή της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, όπως ορίζεται στο άρθρο 24, πράγραφος 3 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση.}

^{Unit Juggler, 2017.}

^{Ομιλία του Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Μιχάλη Βερροιόπουλο, την Τετάρτη, 3 Φεβρουαρίου 2016, στο συνέδριο "Athens Energy Forum 2016".}

^{Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017.}