Την άνοιξη του 2025 έγινε η πρώτη πανελλαδική έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής (ΕΕΒΤ), που διεξήχθη σε δείγμα 1.207 ατόμων άνω των 17 ετών, με τίτλο «Έρευνα στάσεων και αντιλήψεων σχετικά με θέματα βιοηθικής και τεχνοηθικής».
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, για τα οποία (κυρίως στον τομέα της τεχνοηθικής) το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τον προεδρεύοντα της ΕΕΒΤ, Χαράλαμπο Τσέκερη, περίπου οκτώ στους δέκα (78%) Έλληνες και Ελληνίδες θεωρούν πως έως το 2040 η ΤΝ θα έχει υπονομεύσει τις ανθρώπινες σχέσεις (ένα 7% εκτιμά ότι θα τις ενισχύσει), ενώ περισσότεροι από έξι στους δέκα (62%) θεωρούν ότι στο ίδιο διάστημα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη δημοκρατία (το 21% πιστεύει ότι δεν θα την επηρεάσει, ενώ ένας στους δέκα βλέπει θετική επιρροή).
Όσο για το αν θα ήθελαν οι ερωτώμενοι να υπάρξει ένα πιο εξελιγμένο είδος ΤΝ, το οποίο θα διεκπεραιώνει αυτόνομα σύνθετες διανοητικές διαδικασίες, η απάντηση είναι ξεκάθαρα αρνητική, αφού σχεδόν εννέα στους δέκα (86%) απαντούν είτε ότι προτιμούν να υπάρχει πάντα επιτήρηση από ανθρώπους (71%) είτε ότι θεωρούν μάλλον ανεπιθύμητη μια τέτοια εξέλιξη (15%). Μόλις το 13% δείχνει εμπιστοσύνη σε εφαρμογές ΤΝ που λειτουργούν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
Το ίδιο αρνητική είναι η απάντηση στην ερώτηση για το αν θα εμπιστεύονταν σε ένα ρομπότ με ΤΝ τη φροντίδα ηλικιωμένων ή ασθενών στο σπίτι. Έτσι, το 73% απαντά «όχι» (45%) ή «μάλλον όχι» (28%), ενώ μόλις το 25% απαντά θετικά («ναι» ή «μάλλον ναι»).
Σε ό,τι αφορά τη δυσπιστία απέναντι στις πληροφορίες που παρέχονται στο διαδίκτυο και στην ανάγκη ελέγχου, αυτά συγκεντρώνουν ποσοστό υπερδιπλάσιο από εκείνο που δηλώνει ότι ο έλεγχος περιορίζει την ελεύθερη πληροφόρηση (21%) και είναι μια μορφή λογοκρισίας (20%).
Σημαντικά, επίσης, είναι τα ευρήματα και στο δεύτερο μέρος της έρευνας, που αφορά τη βιοηθική. Στο ερώτημα «αν μπορούσατε να δώσετε προγενέστερες οδηγίες για την ιατρική σας φροντίδα, σε περίπτωση που δεν μπορούσατε να αποφασίσετε μόνος/η λόγω απώλειας συνείδησης ή νοητικής ικανότητας, ποια από τις παρακάτω επιλογές προτιμάτε;», ένας στους τρεις (ποσοστό 33%) θέλει οι οδηγίες του να είναι απολύτως δεσμευτικές για γιατρούς και συγγενείς. Δύο στους δέκα επιθυμούν να είναι δεσμευτικές μόνο οι εντολές τους που ορίζουν συγκεκριμένο πρόσωπο ως αντιπρόσωπό τους, ώστε να αποφασίζει εκ μέρους τους. Το 15% επιθυμεί οι οδηγίες του να μην είναι δεσμευτικές και να μπορούν οι φροντιστές να αποφασίζουν ελεύθερα το καλύτερο για το άτομο, ενώ μικρότερα είναι τα ποσοστά των ανθρώπων που δίνουν άλλες απαντήσεις.
Στο ερώτημα αν θα συμφωνούσαν με τη διακοπή της ιατρικής υποστήριξης ασθενών που βρίσκονται σε βαθύ κώμα χωρίς πιθανότητα ανάρρωσης («παθητική ευθανασία»), έξι στους δέκα απαντούν καταφατικά (ναι και μάλλον ναι), ενώ λιγότεροι από τέσσερις στους δέκα εκφράζουν διαφορετική άποψη, που ταυτίζεται με τη σημερινή νομοθεσία. Στο κρίσιμο ερώτημα της ενεργητικής ευθανασίας (ένας ασθενής σε τελικό στάδιο, που υποφέρει, να έχει την επιλογή να ζητήσει από τον γιατρό να του χορηγήσει ουσίες για να τερματίσει τη ζωή του), το 43% είναι υπέρ, το 28% επίσης συμφωνεί, εφόσον συναινεί η οικογένεια του ατόμου (σύνολο 71%). Διαφωνεί μόνο το 22%, εναρμονιζόμενο με τη σημερινή θέση του νόμου.
Τέλος, το 62% θεωρεί ότι μια παρένθετη μητέρα που κυοφορεί για λογαριασμό άλλων δεν έχει δικαίωμα να κρατήσει το παιδί, ενώ διχασμένοι εμφανίζονται οι ερωτώμενοι ως προς το αν η γυναίκα θα πρέπει να αμείβεται (47% απαντά «ναι» και 45% «όχι»). Αντίθετα, απολύτως ξεκάθαρη είναι η θέση τους ως προς την ευγονική: στο ερώτημα «αν είχατε τη δυνατότητα, θα διαλέγατε το φύλο ή κάποια χαρακτηριστικά του παιδιού σας (ύψος, χρώμα ματιών και μαλλιών) κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης;», το 72% απαντά «όχι», το 12% «ναι», το 7% ότι θα επέλεγε μόνο το φύλο και το 6% ότι θα διάλεγε κάποια φυσικά χαρακτηριστικά.
Πηγή: ertnews.gr / ΑΜΠΕ
