Το νέο-νουάρ είναι σύγχρονη εκδοχή του κλασικού νουάρ, που ανανεώνει τα αισθητικά και θεματικά στοιχεία του είδους, όπως η ηθική αμφισημία, η αποξένωση και η κοινωνική διαφθορά. Συχνά συνδέεται με αφηγήσεις κρίσης, περιθωριοποίησης και υπαρξιακής αγωνίας, ενώ χαρακτηριστικό του είναι ότι στο τέλος δεν επέρχεται κάθαρση ή απονομή δικαιοσύνης – ο ένοχος δεν συλλαμβάνεται, και η αταξία παραμένει.
Μια νέα μελέτη-συλλογικό τόμο πάνω στη σύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ εγκλήματος, πολιτισμικής αναπαράστασης και κοινωνικού πλαισίου κυκλοφορεί από το Κέντρο Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.) και τις Εκδόσεις Κύφαντα. Με τίτλο Πολιτισμική Εγκληματολογία και Νέο‑Νουάρ: Το έγκλημα στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο στην Ελλάδα, το βιβλίο εντάσσεται στη διεπιστημονική προσέγγιση της Πολιτισμικής Εγκληματολογίας και συνιστά μια πρωτότυπη συμβολή στον σχετικό επιστημονικό διάλογο.
Η πρώτη ενότητα του βιβλίου εστιάζει στο ελληνικό νέο-νουάρ μυθιστόρημα ως μέσο κοινωνικής και πολιτικής κριτικής. Οι συγγραφείς διερευνούν θέματα όπως η πατριαρχία, η κρίση, η έμφυλη βία και το οργανωμένο έγκλημα, αναδεικνύοντας το πώς η λογοτεχνική αναπαράσταση του εγκλήματος εμπλέκεται σε ευρύτερα κοινωνικά συμφραζόμενα. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στον κινηματογράφο και ειδικότερα στο έργο του σκηνοθέτη Γιάννη Οικονομίδη, αναλύοντας τις ταξικές εντάσεις, την κανονικοποίηση της βίας και την κοινωνική αποξένωση που αποτυπώνονται στις ταινίες του, υπό εγκληματολογική και πολιτισμική προοπτική.
Στον τόμο συμμετέχουν με αναλύσεις τους οι συγγραφείς: Γιάννης Πανούσης Εγκληματολόγος, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, Ιωάννα Τσίγκανου, Διευθύντρια Ερευνών ΕΚΚΕ και η επιστημονική ομάδα εργασίας Πολιτισμικής Εγκληματολογίας του ΚΕ.Μ.Ε Μάρθα Λεμπέση, Μαρία Αθήνη, Πάνος Σταθάτος, Ειρήνη Συντιχάκη, Στεφανή Εφραιμίδου, Αλέξανδρος Ράμμος, Διονύσης Χιόνης, Ελισάβετ Μηνασίδου, Παρασκευή Δαμαλά, Οριάνα Ζανιδάκη, Κώστας Στοφόρος και Δρ Αναστασία Χαλκιά.
Την έκδοση επιμελήθηκαν τρεις επιστήμονες που διδάσκουν στα E-Learning προγράμματα του ΕΚΠΑ*, η Μάρθα Λεμπέση (Κοινωνιολόγος – Εγκληματολόγος, Διευθύντρια ΚΕ.Μ.Ε), η Δρ. Αναστασία Χαλκιά (Κοινωνιολόγος – Εγκληματολόγος, ειδική επιστήμονας της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) και ο Διονύσης Χιόνης (Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Εγκληματολόγος, Υπεύθυνος επιστημονικού τύπου και θεσμικής δικτύωσης ΚΕ.Μ.Ε)
«Πολιτισμική Εγκληματολογία και Νέο‑Νουάρ: Το έγκλημα στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο στην Ελλάδα», Εκδόσεις Κύφαντα. https://kyfantabooks.gr/
