Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Εισαγωγή

Η κλιματική αλλαγή είναι αποτέλεσμα της φθοράς που έχει υποστεί το περιβάλλον από την ανθρώπινη δραστηριότητα και σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε, έρχεται στο προσκήνιο και αρχίζει να απασχολεί όλο και περισσότερους ανθρώπους, τη στιγμή που τόσο η επιστημονική κοινότητα όσο και τα αντίστοιχα παραγωγικά τμήματα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) προσπαθούν να βρουν λύσεις.

ΔΥΣΚΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Γνωρίζαμε από καιρό (από τον Δεκέμβριο του 2021) ότι η ECB θα τερμάτιζε σταδιακά το PEPP (Pandemic Emergency Purchase Program) αφού οι υφεσιακές δυνάμεις που είχαν ενεργοποιηθεί από την εξωγενή επίδραση του COVID είχαν εκλείψει. Γνωρίζαμε επίσης ότι η ECB ταυτοχρόνως θα λάμβανε μέτρα για την αποτροπή της διαμερισματοποίησης της νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη με τη μορφή της επανεπένδυσης των ομολόγων που έληγαν από το PEPP. Αυτό καταρχήν είχε φανεί αρκετό για να αποτρέψει την αναταραχή στις αγορές κεφαλαίων.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΣ

Η Ελλάδα εξήλθε επιτυχώς από την ενισχυμένη εποπτεία των οικονομικών της (Οδηγία 47/2013) από τους μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης: European Commission, European Central Bank, ESM συμπεριλαμβανομένου του IMF. Οι εκπρόσωποί τους υπέβαλαν την 14η αναφορά της ενισχυμένης εποπτείας τον Μάιο και βάσει αυτής το Eurogroup αποφάσισε την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας στενής επίβλεψης των οικονομικών μας. Παράλληλα μας έδωσε την προτελευταία δόση των 748 εκατ.

ΘΑ ΠΙΕΣΤΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ

Ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Παναγιώτης Πετράκης, μίλησε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Ναι μεν, αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι ζούμε σε μια νέα εποχή, η οποία δεν μοιάζει με το 2010, αλλά ούτε και με την πανδημία ή την αρχή της ουκρανικής κρίσης.

Για να ακούσετε τη συνέντευξη, πατήστε εδώ.

ΘΑ ΒΙΩΣΟΥΜΕ ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ;

Η άνοδος αποδόσεων στα ομόλογα επανέφερε την συζήτηση κατά πόσο είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο μιας νέας κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Για να υπάρξει όμως μία κρίση χρέους σε μία οικονομία θα πρέπει οι δανειστές να μην είναι πρόθυμοι να δανείσουν τα χρήματά τους. Αυτό μπορεί να συμβεί σε δύο περιπτώσεις: Είτε διότι η σχέση χρέους προς ΑΕΠ (ονομαστικές τιμές) αυξάνεται κατά τρόπο ανεξέλεγκτο δημιουργώντας χρηματοδοτικές υποχρεώσεις π.χ. πάνω από το 20% του ΑΕΠ, είτε διότι τα επιτόκια είναι μικρότερα του πληθωρισμού και συνεπώς υπάρχει απροθυμία δανεισμού.

EΚΠΛΗΞΗ ΑΕΠ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Η εκτίμηση που είχαμε μέχρι σήμερα, στο ΕΚΠΑ, για την ελληνική οικονομία το 2022 ήταν ότι αναμέναμε στο κανονικό σενάριο έναν μέσο ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 2,8% με μέσο πληθωρισμό έτους (2022) 5,7%. Στο δυσμενές σενάριο αναμέναμε έναν ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 0,68% (!) με πληθωρισμό 8,54%. Οι εκτιμήσεις αυτές, και για τα δύο σενάρια, δημοσιεύονται κάθε εβδομάδα στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο». Η διαφορά των δύο σεναρίων συνίσταται στις τιμές της ενέργειας, όπου το δυσμενές συμπεριλαμβάνει αρκετά υψηλότερες τιμές σε σύγκριση με το κανονικό σενάριο.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ

Είναι σαφές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε σε αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας. Όμως σε γενικές γραμμές λιγότερο απ’ ότι στην πανδημία Covid-19.

Η αβεβαιότητα μετριέται, συνήθως (ΗΠΑ, UK ακόμα και Ελλάδα), με ορισμένους δείκτες που τους παρακολουθούμε κάθε μήνα και μπορεί να αναφέρονται στην συνολική οικονομία (Αβεβαιότητα Οικονομική Πολιτικής, Προσδοκίες Διακύμανσης των Αγορών κ.τ.λ.) ή σε επιχειρήσεις όπου μπορούμε να παρακολουθήσουμε την κύμανση στις πωλήσεις, την απασχόληση κ.τ.λ.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Η πολιτική οικονομία του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού πολέμου μετά το 1945 μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αναφέρεται στην πολιτική, γεωστρατηγική και οικονομική σφαίρα. Στην πολιτική σφαίρα υπάρχουν τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και το κύμα του εθνικισμού και του λαϊκισμού που έχουν προκαλέσει οι απειλές της ασφάλειας και η χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Οι δύο αυτοί όμως χώροι επηρεάζουν την οικονομική και γεωστρατηγική διάσταση αφού στρατιωτικοποιούν σημαντικούς δημόσιους πόρους και πολιτικά ενισχύουν δυνάμεις που επικαλούνται έναν μεγαλύτερο ρόλο του κράτους.

ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Οι τιμές ενέργειας και τροφίμων θα παραμείνουν υψηλές και πρέπει να ξεχάσουμε την επιστροφή τους στα προ πολέμου επίπεδα. Ελπίζουμε να εξαλειφθεί η άνοδός τους, να μην έχουμε δηλαδή περαιτέρω αυξήσεις. Υπήρχαν σοβαροί λόγοι για τους οποίους οι τιμές ανέβηκαν και δεν σχετίζονται αποκλειστικά με τον πόλεμο.

Ο πληθωρισμός σκαρφαλώνει επειδή επικράτησε μια νομισματική πολιτική για δύο με τρία χρόνια που έδωσε πολύ μεγάλη ρευστότητα στις αγορές. Ο δεύτερος λόγος που έχουμε υψηλό πληθωρισμό είναι η δοκιμασία που υφίσταται η παγκοσμιοποίηση. Και βεβαίως η άνοδος των τιμών ενέργειας.

ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Έχουμε τρία παραδείγματα κρατών, με πολύ σημαντικές οικονομίες, που δίνουν τροφή για συμπεράσματα ανάμεσα στη φύση της πολιτικής εξουσίας, την οικονομική πολιτική και την αποτελεσματικότητά της για τις ζωές των απλών πολιτών. Πρόκειται για την Τουρκία, τη Ρωσία και την Κίνα.

Οι χώρες αυτές διακρίνονται από το γεγονός ότι έχει πλέον επικρατήσει ένα ιδιόρρυθμο πολιτικό καθεστώς που η δομή εξουσίας αντιπαρατίθεται με την ανοιχτή δημοκρατία στην οποία ζουν οι δυτικοί πολίτες.