Λέγαμε, σε προηγούμενο δημοσίευμα (Το Πολύπαθο Ελληνικό Μισθολογικό Κόστος), ότι το μισθολογικό κόστος δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση του Δείκτη Ανταγωνιστικότητας (Μοναδιαίο Κόστος Εργασίας) της Ελληνικής οικονομίας. Εκεί, διαπιστώσαμε ότι την προηγούμενη δεκαετία η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε κατά 5% από την παραγωγικότητα, κατά 22% από την κατάσταση της αγοράς εργασίας (ανεργία), κατά 35% από τις τιμές που έθεταν οι επιχειρήσεις και κατά 38% από το μη μισθολογικό κόστος (φόροι κλπ.) που διαμορφώνουν τη συνολική επιχειρηματική μη μισθολογική επιβάρυνση.
Σήμερα, λοιπόν, έχουμε μία αναλυτικότερη παρουσίαση του συνολικού συντελεστή επιβάρυνσης από τη φορολογία, τις ασφαλιστικές εισφορές, το κόστος συναλλαγών, τα δημόσια τέλη, κλπ., με βάση τα στοιχεία του 2010, του τελευταίου δηλαδή από τους παραπάνω παράγοντες. Μάλιστα ο Πίνακας 1 περιέχει στοιχεία και για τις όμορες χώρες, τις Μεσογειακές χώρες, την αναπτυγμένη Ευρώπη, τις Βορειοευρωπαϊκές χώρες και τον υπόλοιπο κόσμο.
Η Ελληνική οικονομία δεν έχει το μεγαλύτερο συνολικό συντελεστή συγκριτικά με τις άλλες χώρες. Η Ιταλία και η Γαλλία έχουν μεγαλύτερους συντελεστές. Ωστόσο, ο συντελεστής της Ελλάδας είναι υψηλότερος από όλες τις γειτονικές χώρες, κυρίως της Ν.Α. Ευρώπης. Γι’ αυτό και φεύγουν οι επιχειρήσεις προς τα εκεί. Εντυπωσιακό είναι μάλιστα το στοιχείο ότι για να γίνουμε ανταγωνιστικοί, συγκριτικά με τις γειτονικές χώρες, δεν αρκεί μία μείωση αυτού, για παράδειγμα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, αλλά απαιτείται μία μείωση της τάξης των 10-15 ποσοστιαίων μονάδων!
Πίνακας 1. Συνολικός συντελεστής επιβάρυνσης από φορολογία, ασφαλιστικές εισφορές, φόρους συναλλαγών, δημόσια τέλη κ.λπ. (2010).
| Ελλάδα | 46,4% | |
| Γείτονες χώρες | Π.Γ.Δ.Μ. | 9,7% |
| Κύπρος | 23,1% | |
| Βουλγαρία | 28,1% | |
| Σερβία | 34% | |
| Τουρκία | 41,1% | |
| Μεσογειακές χώρες | Ισπανία | 38,7% |
| Πορτογαλία | 43,3% | |
| Ιταλία | 68,5% | |
| Αναπτυγμένη Ευρώπη | Ιρλανδία | 26,3% |
| Ολλανδία | 40,55 | |
| Γερμανία | 46,7% | |
| Αυστρία | 53,1% | |
| Γαλλία | 65,7% | |
| Βορειοευρωπαϊκές χώρες | Δανία | 27,5% |
| Φινλανδία | 39% | |
| Νορβηγία | 41,6% | |
| Σουηδία | 52,8% | |
| Υπόλοιπος κόσμος | Χονγκ Κονγκ | 23% |
| Κορέα (Δημ.) | 29,7% | |
| Αυστραλία | 47,7% | |
| Ινδία | 61,8% | |
| Κίνα | 63,5% | |
| Βραζιλία | 67,1% |
Πηγή: Doing Business 2012 (Doing Business in a More Transparent World).
Σημειώσεις: *Οι φόροι που περιλαμβάνονται για τον υπολογισμό του συνολικού φορολογικού συντελεστή είναι οι εξής: φόρος επί των κερδών των επιχειρήσεων, εργοδοτικές εισφορές και κοινωνική ασφάλιση, φόροι ιδιοκτησίας, φόροι του κύκλου εργασιών (μερίσματα, κεφαλαιακά κέρδη και φόροι επί χρηματοοικονομικών συναλλαγών) και λοιποί φόροι (δημοτικά τέλη, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, τέλη κυκλοφορίας, κλπ.).
** Ο συνολικός φορολογικός συντελεστής έχει σχεδιαστεί για να παρέχει μια συνολική εικόνα όλων των φόρων, με τους οποίους επιβαρύνεται μια επιχείρηση. Διαφοροποιείται από το φορολογικό συντελεστή βάσει νόμου (statutory rate), ο οποίος αφορά μόνο στους παράγοντες που περιλαμβάνονται στη φορολογική βάση. Για τον υπολογισμό του συνολικού φορολογικού συντελεστή, ο πραγματικός φόρος διαιρείται με το επιχειρηματικό κέρδος (commercial profit).
Πίνακας 2. Ανάλυση του συντελεστή επιβάρυνσης, Ελλάδα (2010).
| Σύνολο | 46,4%1 |
| Φόρος επί του εισοδήματος επιχειρήσεων | 19,1%2 |
| Ασφαλιστικές εισφορές | 12,47%2 |
| Υπόλοιπες επιβαρύνσεις | 14,83% |
Πηγές: 1 Doing Business 2012, 2 ΚΕΠΕ, 2011.
Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη μας ότι το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα των Ελληνικών επιχειρήσεων υπολογίζεται το 2011 σε €77,8 δις (AMECO database 2012), τότε αυτό το 10-15% (5 μονάδες από τη φορολογία, 4 μονάδες από τις ασφαλιστικές εισφορές, 2-3 μονάδες από τις λοιπές επιβαρύνσεις) κοστίζει €7-10 δις το χρόνο: Αν διαθέταμε και αποφασίζαμε να διαθέσουμε έστω και μέρος από τα χρήματα αυτά, τότε θα μπορούσαμε να μειώσουμε την κοστοβόρα επιβάρυνση των Ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτή η κίνηση θα είχε ως αποτέλεσμα μία πολύ μεγάλη ώθηση στην Ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα. Σημειωτέον ότι η ώθηση αυτή, λόγω των πολλαπλασιαστικών της ωφελειών, θα «χρηματοδοτούσε» την περαιτέρω μείωση του ποσοστού συνολικής επιχειρηματικής επιβάρυνσης. Θα πρέπει λοιπόν να προσέξουμε ότι θα άλλαζε όλη η εικόνα της Ελληνικής οικονομίας.
Βεβαίως, δεν είναι εύκολο από τη μια στιγμή στην άλλη να μειώσουμε την επιχειρηματική επιβάρυνση κατά 10-15 ποσοστιαίες μονάδες. Με προσήλωση όμως και ένα βάθος χρόνου πέντε ετών, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει εφικτό στόχο. Σημειωτέον ότι η αναγγελία και μόνο μίας παρόμοιας πολιτικής θα είχε σημαντικότατα αποτελέσματα. Αλλά αυτό είναι το μυστικό της ιστορίας. Δεν αρκεί να πούμε ότι επιδιώκουμε να μειώσουμε την τελική επιχειρηματική επιβάρυνση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Πρέπει να πούμε ότι σκοπεύουμε (και να μας πιστέψουν) να τη μειώσουμε κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες μέσα στα επόμενα 5 -για παράδειγμα- χρόνια. Αυτό θα ήταν το σοβαρό στοιχείο ενός προγράμματος ανάκαμψης που τόσο έχουμε ανάγκη.
