ΕΚΤ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ξεπερνώντας ένα δύσκολο 2012, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) χρησιμοποιώντας πρακτικά κυρίως το εργαλείο του LTRO (αγορά δευτερογενώς τραπεζικών παγίων) και περισσότερο λεκτικά το ΟΜΤ (αγορά δευτερογενώς κρατικών ομόλογων) διευκόλυνε μακροπρόθεσμα αρκετές Ευρωπαϊκές τράπεζες στο να ξεπεράσουν το πάγωμα ουσιαστικά της Ευρωπαϊκής διατραπεζικής αγοράς, αποτρέποντας μια εν δυνάμει ανεξέλεγκτη Ευρωπαϊκή κρίση ρευστότητας.

Η ταυτόχρονη εξομάλυνση των παγκόσμιων ροών μέσω κυρίως της πολίτικης ρευστότητας της Αμερικανικής κεντρικής τράπεζας καθώς και η σταδιακή εξισορρόπηση της ευρωπαϊκής κρίσης κρατικού χρέους, που ήταν και η κύρια πηγή αστάθειας παγκοσμίως (με τη χωρά μας πάντα σε πρώτο πλάνο), έφερε τα επιτόκια δανεισμού αρκετών χώρων της Ευρωζώνης σε πολύ χαμηλά επίπεδα (ενίοτε και ιστορικά χαμηλά όπως η Ιταλία) και τα χρηματιστήρια των περισσότερων χωρών σε μια παρατεταμένη άνοδο όλο το 2013.

Η επίδραση όμως των πολιτικών αυτών στα κυριότερα μέτωπα ενδιαφέροντος του ΑΕΠ, της ανεργίας και του πληθωρισμού (με την εκκωφαντική εξαίρεση κυρίως της Γερμανίας που έχει αυτονομηθεί σε πολλούς τομείς) ήταν κατώτερη των περιστάσεων.

Η ανάπτυξη του ΑΕΠ σε χώρες κλειδιά για την ευρωπαϊκή ανάκαμψη (κυρίως τη Γάλλια και την Ιταλία) είναι αναιμική, η ανεργία τους αργά αλλά σταθερά αυξανομένη, ενώ ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη συνολικά είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή της ''μεγάλης ύφεσης '' του 1929 και σταθερά κάτω από το θεωρούμενο ως επιθυμητό επίπεδο του 2%.

Σαν κυριότερες αιτίες αυτής της στασιμότητας κατά την άποψη μου θα τοποθετούσα  πρώτα την αντίληψη περί εξόδου από την κρίση που εκπορεύεται και επιβάλλεται από τη γερμανική δημοσιονομική πολιτική μειώσεως των ελλειμμάτων και που συμπληρώνεται από τη νομισματική ορθοδοξία της Bundesbank που επηρεάζει θέλοντας και μη σε μεγάλο βαθμό την πολιτική της ΕΚΤ.

Κυρίως όμως θεωρώ ότι η κρίση της Ευρωζώνης είναι πρωτίστως μια τραπεζική κρίση και δευτερευόντως μια κρίση κρατικού χρέους, κάτι που αποσιωπάται για λόγους συστημικής ευστάθειας και αργά η γρήγορα η Ευρωζώνη θα βρεθεί ενώπιον σημαντικών αποφάσεων που θα την οδηγήσουν αναπόφευκτα, κατά την άποψη μου, ενώπιον δυο βασικών επιλογών.

Η πρώτη και προτιμότερη επιλογή της περισσότερο ενεργητικής παρέμβασης της ΕΚΤ με πιο χαλαρή νομισματική πολιτική η οποία ήδη επιβεβαιώνεται από την υποστήριξη της Bundesbank στην αναστολή  αφαίρεσης ρευστότητας από την ΕΚΤ από τις τράπεζες της Ευρωζώνης (γνωστότερη ως αποστείρωση) η οποία αντιστάθμιζε την αγορά κρατικών ομολόγων. Κάτι το οποίο ουσιαστικά είναι εκτύπωση χρήματος αφού επιτρέπει να κυκλοφορούν περισσότερα ευρώ στο τραπεζικό σύστημα που οδηγεί με τη σειρά της σε μείωση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων και βοηθώντας εμμέσως τον πληθωρισμό.

Η άλλη επιλογή της συνέχισης της πολιτικής του σκληρού ευρώ με παράλληλη συνέχιση των πράξεων απορρόφησης της ρευστότητας αν συνεχιστεί με την ιδία λογική και ενόψει των επερχόμενων πανευρωπαϊκών τραπεζικών stress tests, κατά την άποψη μου, αναπόφευκτα θα οδηγήσει αργά η γρήγορα σε μεγαλύτερα του ανεκτού κουρέματα κρατικού χρέους (λογικά μικρής κλίμακας PSI είναι πολύ πιθανά) αλλά κυρίως σε αυτά που η Ευρωπαϊκή Ένωση γενικά θέλει να αποφύγει, δηλαδή επώδυνες εκκαθαρίσεις συστημικών τραπεζών της Ευρωζώνης  με άγνωστα αποτελέσματα στην ισορροπία της ευρωπαϊκής οικονομίας γενικότερα.