ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ο Democracy Index, ο οποίος δημοσιεύεται από το Economist Intelligence Unit, παρέχει μια συνοπτική κατάσταση της ποιότητας του δημοκρατικού πολιτεύματος σε 165 κράτη του κόσμου. Αποτελείται από πέντε υποκατηγορίες: εκλογική διαδικασία, βαθμός ατομικών ελευθεριών, τη λειτουργία της κυβέρνησης, τη συμμετοχή στα κοινά και την πολιτική κουλτούρα.

Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση του Democracy Index 2012, οι τελευταίες εξελίξεις περιλαμβάνουν:

Α) Τις προσπάθειες για εκδημοκρατισμό στον Αραβικό Κόσμο.

Β) Την περιορισμένη έκφραση των δημοκρατικών θεσμών από τις εθνικές κυβερνήσεις, λόγω της συσσώρευσης υψηλών δημοσιονομικών χρεών στις ανεπτυγμένες χώρες.

Γ) Τη μειούμενη εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.

Δ) Τη μείωση της ποιότητας της δημοκρατίας σε δέκα χώρες της Ν.Α Ευρώπης το 2012. 

Η επιδείνωση της δημοκρατίας ήταν εμφανής εδώ και αρκετό καιρό, από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2008. Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit, ο μισός πληθυσμός της γης ζει υπό δημοκρατικά πολιτεύματα χαμηλής ποιότητας. Η οικονομική κρίση επιτάχυνε την αρνητική τάση των πολιτικών εξελίξεων.

Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τον Democracy Index 2012 για τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς επίσης για τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ως μέτρο σύγκρισης. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις έναντι των χωρών της περιφέρειας. Η Φινλανδία βρίσκεται στην 9η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, ενώ η Κύπρος σημειώνει τη χειρότερη επίδοση στις χώρες της Ευρωζώνης (41η θέση της παγκόσμιας κατάταξης). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μόνο μια χώρα (Φινλανδία) από την Ευρωζώνη βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι οχτώ από τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης έχουν ατελή μορφή δημοκρατικού πολιτεύματος. 

Διάγραμμα 1. Democracy Index 2012 για την Ευρωζώνη.

_{Πηγή: Economist Intelligence Unit.}

Σύμφωνα με Economist Intelligence Unit, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών στις χώρες της Ευρώπης. Ο κύριος λόγος που συντέλεσε στη μείωση του δείκτη στην Ευρωπαϊκή ήπειρο οφείλεται στην οικονομική κρίση και στα μέτρα λιτότητας που εφαρμόσθηκαν από υπερεθνικές οντότητες, αντικαθιστώντας τα εθνικά κοινοβούλια. Παράλληλα μειώθηκε η κοινωνική συνοχή, ενώ οι πολιτικοί αντικαταστάθηκαν από τεχνοκράτες. Τέλος, η μείωση του εκλογικού σώματος στις πολιτικές διεργασίες δημιούργησε έντονο έλλειμμα δημοκρατίας.