Η ΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
Το θέμα της αναδιαπραγμάτευσης είναι επίκαιρο για δύο κυρίως λόγους:
1. Περάσαμε μια περίοδο έντονης σύγκρουσης (Σεπτέμβριο με Νοέμβριο 2011) μεταξύ του Ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και της Τρόικας. Στο υπόβαθρό της υπήρχε η απαίτηση από την Ελληνική πλευρά να αναγνωριστεί, έστω σ' ένα βαθμό, η αποτυχία του προγράμματος που επεβλήθη στην Ελλάδα, οπότε και να ανασχεδιαστούν ορισμένες τουλάχιστον πλευρές του.
2. Φαίνεται ότι η Ν.Δ. έχει ως κεντρικό της ζήτημα την αναδιαπραγμάτευση ορισμένων σημείων, π.χ. φορολογικοί συντελεστές, κ.ά.
Η αναδιαπραγμάτευση, όμως, απαιτεί ορισμένα απλά στοιχεία: Ουσιαστική θεμελίωση των επιχειρημάτων και πολιτική αντοχή στο διάστημα που εξελίσσεται η διαπραγμάτευση. Όμως, πάνω απ' όλα απαιτεί οικονομική αντοχή κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Όταν υπάρχει «σύγκρουση», για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, δεν θα πρέπει το ένα μέρος να βρίσκεται σε ασταθή θέση. Εάν, με άλλα λόγια, κάποιος είναι γυμνός, δεν μπορεί να εκτίθεται για καιρό στους ανέμους της διαπραγμάτευσης, γιατί είναι πολύ πιθανό ότι θα την εγκαταλείψει πολύ πριν το τέλος των συζητήσεων. Κι αν ο «αντίπαλος» το γνωρίζει αυτό, αντί να προχωράει σε συμβιβασμούς, δεν έχει παρά να περιμένει να εξαντληθεί ο αντισυμβαλλόμενος και τότε θα επιβάλει τους όρους του.
Αυτή η κατάσταση, να επιχειρεί η Ελληνική πλευρά από θέση αδυναμίας, χαρακτηρίζει την Ελληνική εξέλιξη ήδη από το Μάιο του 2010. Έτσι, το πρόβλημα με το Μάιο (του 2010) δεν ήταν το ότι μπήκαμε στο Μηχανισμό, αλλά υπό ποιες συνθήκες ρευστότητας μπήκαμε. Ήδη, από την πενταετία 2002-2007, είχαν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις της πτώχευσης με τη συσσώρευση χρεών την περίοδο 2009-2011. Αφού, όμως, επιθυμούσαμε να μην πτωχεύσουμε, η είσοδος στο Μηχανισμό θα έπρεπε να γίνει υπό συνθήκες επαρκούς ρευστότητας και όχι ασφυξίας του Δημοσίου. Από 13/10/2009 έως 13/4/2010 είχαν προσφερθεί 82,263 δις με μέσο κόστος 4,47%, αλλά δανειστήκαμε μόνο 25,100 δις.
Πίνακας 1. Δημοπρασίες Ελληνικών ομολόγων.
Ημερομηνία | Διάρκεια | Δημοπρα- | Προσφε- | Δείκτης | Αποδεκτό | Απόδοση |
13/10/09 | 26 εβδ. | 800 | 4.795 | 5,99 | 1.280 | 0,59% |
13/10/09 | 52 εβδ. | 800 | 3.550 | 4,44 | 1.280 | 0,91% |
20/10/09 | 13 εβδ. | 1.500 | 7.040 | 4,69 | 2.400 | 0,35% |
12/1/10 | 26 εβδ. | 800 | 3.894 | 4,87 | 1.040 | 1,38% |
12/1/10 | 52 εβδ. | 800 | 2.442 | 3,05 | 1.040 | 2,20% |
19/1/10 | 13 εβδ. | 1.200 | 3.870 | 3,23 | 1.585 | 1,67% |
2/2/10 | 5 έτη | 8.000 | 25.000 | 3,13 | 8.000 | 6,10% |
11/3/10 | 10 έτη | 5.000 | 16.145 | 3,23 | 5.000 | 6,25% |
29/3/10 | 7 έτη | 5.000 | 7.000 | 1,4 | 5.000 | 5,90% |
13/4/10 | 26 εβδ. | 600 | 4.602 | 7,67 | 960 | 4,55% |
13/4/10 | 52 εβδ. | 600 | 3.925 | 6,54 | 960 | 4,85% |
Σύνολο | 25.100 | 82.263 | 3,28 | 28.545 | 4,47% | |
Αποτέλεσμα: Μπήκαμε λίγο πριν λήξουν οι απαιτήσεις των 12δις (Μάιος 2010). Προφανώς, διότι, ήδη, ήταν άδειο το δημόσιο ταμείο.
Γιατί όμως είναι σπουδαίες οι συνθήκες ρευστότητας; Διότι σου δίνουν τη δυνατότητα να σκεφτείς. Και μια παρόμοια καλή συμφωνία θέλει αξιόλογο διάστημα (3-6 μήνες) για να συναφθεί επωφελώς και για τα δύο μέρη. Και αυτούς τους μήνες τους χρειαζόμασταν το 2010 για να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Πολύ φοβάμαι ότι τότε πρυτάνευσε η σκέψη του ελάχιστου πολιτικού κόστους: «Μπήκαμε επειδή θα πτωχεύαμε».
Έκτοτε, όλες οι μεγάλες διαπραγματεύσεις έγιναν υπό συνθήκες απειλής για τη ρευστότητα του Δημοσίου (Μεσοπρόθεσμο η 5η δόση, Σεπτέμβριος 2011 η 6η δόση κλπ.)!
Πότε θα βελτιωθούν οι συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία, τουλάχιστον πολιτικά; Στα μέσα του 2012, όταν, δηλαδή, θα δημιουργηθούν (θεωρητικά τουλάχιστον) πρωτογενή πλεονάσματα. Τότε, θα δικαιωνόταν όλο το πρόγραμμα φοροαφαίμαξης, που έχει πέσει στους ώμους των Ελλήνων, αφού η Ελλάδα θα οδηγείτο στη σχετική πλεονεκτική θέση να μπορέσει να αναδιαπραγματευτεί ορισμένα θέματα.
Η σύγκρουση, όμως, έγινε ξαφνικά, ξεκινώντας το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι σήμερα (δημοψήφισμα). Ήμασταν στην πλέον αδύνατη θέση, λίγο πριν αποκτήσουμε μία καλύτερη θέση.
Ευτυχώς που τα πράγματα στην Ευρώπη εξελίσσονται με τρόπο τέτοιο, που επιβάλλουν προς το παρόν μια οργανωμένη διαχείριση του Ελληνικού προβλήματος.
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.