Η ΑΠΕΙΛΗ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

Η Ελλάδα καταγράφει, όπως και το προηγούμενο έτος, τις χειρότερες επιδόσεις σε όρους κοινωνικής δικαιοσύνης μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με το Δείκτη Κοινωνικής Δικαιοσύνης, ο οποίος προέκυψε από έρευνα του ιδρύματος Bertelsmann. Για την κατάταξη μιας χώρας στο Δείκτη, λαμβάνονται υπόψη οι επιδόσεις της σε 6 πεδία κοινωνικής δικαιοσύνης (αποτροπή φτώχειας, ισότιμη εκπαίδευση, πρόσβαση στην αγορά εργασίας, κοινωνική συνοχή και αντιμετώπιση των διακρίσεων, υγεία καθώς και δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών). Από αυτούς τους έξι δείκτες, η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην κοινωνική συνοχή, στην απαγόρευση των διακρίσεων και στην ισότητα των γενεών. Αναφορικά με την υγεία κατατάσσετε στην 24η θέση ενώ σχετικά με την πρόληψη της φτώχειας κατατάσσεται στην 25η θέση μεταξύ της ΕΕ-28.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο μία γενιά Ελλήνων, αυτή δηλαδή που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη δεκαετία του 1960 και 1970 δεν έζησε κατά την εξέλιξή της (τα πρώτα 15 έτη της ζωής τους) μία σοβαρή κοινωνική ή οικονομική αναταραχή. Ο κίνδυνος ως συστατικό στοιχείο της οικονομικής πραγματικότητας αποτελεί συστατικό στοιχείο της προσωπικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής των Ελλήνων, από τη γέννηση του Ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Ουσιαστικά, σε όλη την ύπαρξη του Ελληνικού κράτους, τα οικονομικά δρώντα άτομα αντιλαμβάνονταν ότι οι όροι επιβίωσης της κοινωνίας αντιστρατεύονταν τους όρους ανάπτυξής της (Petrakis 2011).

Διάγραμμα 1. Δείκτης Κοινωνικής Δικαιοσύνης 2015

Πηγή: Bertelsmann, Social Justice Index 2015.

Η έρευνα ενισχύει τις σκέψεις περί της Ευρώπης δύο ταχυτήτων και αυτό διότι το κοινωνικό χάσμα στην ΕΕ-28 είναι μεγαλύτερο μεταξύ Βορρά και Νότου. Στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Πορτογαλία ο αριθμός των νέων που απειλούνται με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό υποφέροντας από σοβαρές υλικές στερήσεις έφτασε τα 7,6 εκατομμύρια από 6,4 που ήταν το 2007. Οι νέοι αυτοί μεγαλώνουν σε οικογένειες στις οποίες είτε δεν υπάρχει εισόδημα είτε είναι ίσο με το 60% του μέσου εισοδήματος.

Στην ηλικιακή ομάδα των 20-24 ετών, το 28,4% των Ελλήνων δε σπουδάζει, δεν εκπαιδεύεται και δεν εργάζεται, στην Ισπανία αγγίζει το 24,8% ενώ στην Ιταλία το 32%. Αντίστοιχα στην Ευρώπη, το 17,8% των νέων ούτε εργάζονται ούτε σπουδάζουν, ποσοστό το οποίο εμφανίζεται αυξημένο από το 2008 σε 25 χώρες της ΕΕ-28. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στη Γερμανία και τη Σουηδία έχουν βελτιωθεί οι προοπτικές αυτής της ηλικιακής ομάδας τα τελευταία χρόνια.

Ένα ακόμα γεγονός αναμένεται να κλονίσει το μέλλον της Ευρώπης καθώς όπως καταδεικνύει η έρευνα εμφανίζεται ανισότητα μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων όσον αφορά στη φτώχεια των δύο ηλικιακών ομάδων. Έτσι, συγκριτικά με το 2007, το ποσοστό των νέων που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό έχει αυξηθεί ενώ δε συμβαίνει το ίδιο με το αντίστοιχο ποσοστό των ανθρώπων άνω των 65 χρόνων το οποίο έχει υποχωρήσει από το 24,4% στο 17,8%.

Συνεπώς, τα αποτελέσματα της μελέτης κρούουν τον κώδωνα στους ασκούντες την εγχώρια αλλά και την ευρωπαϊκή πολιτική καθώς επιτακτική είναι η ανάγκη όχι μόνο μιας αναπτυξιακής πορείας των οικονομιών και κοινωνιών αλλά και μιας ισότιμης και δίκαιης αναπτυξιακής πορείας που διασφαλίζει την κοινωνική δικαιοσύνη στις χώρες της ΕΕ. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν ιδιαίτερες προσπάθειες για να βελτιώσουν σημαντικά τις προοπτικές των νέων.