Tα ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 2011 ΚΑΙ Ο BLANCHARD ΤΟΥ ΔΝΤ

Ο Olivier Blanchard είναι ο chief economist του ΔΝΤ. Στις 21 Δεκεμβρίου ανάρτησε στο iMFdirect κείμενο που καταγράφει τα τέσσερα (κατά τον ίδιο) κύρια μαθήματα που διδάσκει για την οικονομία το 2011. Το κείμενο αυτό συζητήθηκε αρκετά στο εξωτερικό. Και τα τέσσερα σημεία είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα για την Ελληνική οικονομία, αν και εύκολα μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί γιατί, εφόσον αυτές είναι οι διαπιστώσεις του c.e. του ΔΝΤ, το ΔΝΤ συνεχίζει να έχει τη στάση που έχει σχετικά με την Ελλάδα και τη Νότια Ευρωζώνη;

Παρόλα αυτά, προς Θεού, αξίζει να προσέξουμε τα σημεία αυτά. Και μιας και ζήτησα και την παρέμβαση του Θεού, θα Τον παρακαλέσω, αυτές τις ημέρες, να φωτίσει ώστε να τα διαβάσουν και οι διοικούντες στην Ελλάδα και την Ευρώπη, όπως και οι τεχνοκράτες διαπραγματευτές της Τρόικα.

Τα τέσσερα μαθήματα είναι τα ακόλουθα:

1. Η παγκόσμια οικονομία είναι γεμάτη από πολλαπλά σημεία ισορροπίας, αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας με σοβαρές μακροοικονομικές συνέπειες. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε καλά, κυρίως από την ασιατική τραπεζική κρίση του ’90, ότι αυτό μπορούσε να συμβαίνει στις τράπεζες, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι είναι δυνατόν να συμβαίνει και στα κράτη. Έτσι, π.χ. οι επενδυτές ζητούν μεγαλύτερο επιτόκιο για να καλυφθούν από τον κίνδυνο πτώχευσης και αυτό μπορεί να μεγαλώσει τόσο πολύ που ενδέχεται να οδηγήσει (πιεζόμενο από την αυτοεκπληρούμενη επιθυμία/προφητεία των επενδυτών) σε εθνική πτώχευση.

[Σχόλιο δικό μου: Στο σημείο αυτό πρέπει να παραδεχτούμε ότι το ΔΝΤ είχε αρκετά νωρίς (όχι πάντως από την αρχή) καθαρή άποψη και για το πρόβλημα και για τη διαχείρισή του. Οι Ευρωπαίοι όμως και άργησαν να το αντιληφθούν και επέλεξαν ένα μαραθώνιο δρόμο (αντί αγώνα ταχύτητας) για την αντιμετώπισή του.] 

2. Ατελείς πολιτικές κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Έτσι, π.χ. η Ευρώπη θα πρέπει όχι μόνο να παίρνει αποφάσεις, αλλά και να τις εφαρμόζει. Αλλιώς, ας μην εξαγγέλλονται καθόλου.

[Σχόλιο δικό μου: Ήδη βρισκόμαστε (βλέπε PSI) στο δεύτερο κύμα λύσεων για την αντιμετώπιση της Ελληνικής κρίσης (21η Ιουλίου, 26η Οκτωβρίου). Ας ελπίσουμε ότι αυτήν τη φορά θα υλοποιηθεί.]

3. Οι χρηματοοικονομικοί επενδυτές είναι περίπου σχιζοφρενικοί όσον αφορά στη σχέση που υπάρχει μεταξύ δημοσιοοικονομικής προσαρμογής και μεγέθυνσης. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται πολιτικές περιορισμού των δημόσιων δαπανών (που αρέσει στους επενδυτές), αλλά, όταν εφαρμόζονται, περιορίζουν τη μεγέθυνση που επιδεινώνει τα μεγέθη (που δεν αρέσει στους επενδυτές).

[Σχόλιο δικό μου: Μήπως η έλλειψη καθαρότητας στη σκέψη δε θα πρέπει να αναζητείται μόνο στους επενδυτές αλλά και σ’ αυτούς που εφαρμόζουν παρόμοιες πολιτικές;]

4. Οι δημιουργούμενες εικόνες και αντιλήψεις στις αγορές και τους ανθρώπους επηρεάζουν την πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, η εικόνα βλάπτει. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να μη δημιουργηθούν αρνητικές παραστάσεις για τη δυνατότητα, π.χ., μιας χώρας να αποπληρώσει το χρέος της. Χθες η Ελλάδα, σήμερα η Ιταλία. Από τη στιγμή που δημιουργηθούν οι εικόνες είναι πολύ δύσκολο ν’ αλλάξουν.

[Σχόλιο δικό μου: Μήπως οι επίσημοι από τις κεντρικές χώρες της Ευρώπης θα έπρεπε να απέχουν από τις αρνητικές δηλώσεις για την Ελληνική οικονομία, ώστε να μη συμβάλλουν (όπως γίνεται τα δύο τελευταία χρόνια) στη δημιουργία χειρότερων (από ό,τι είναι στην πραγματικότητα) αρνητικών εικόνων για την Ελληνική οικονομία;]