V ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΧΑΘΗΚΕ

Από τα μέσα του 2014, η ελληνική οικονομία επανήλθε σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης. Ειδικότερα, όμως, το τελευταίο τρίμηνο του έτους ο ρυθμός μεγέθυνσης εντάθηκε (+2% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2013), με αποτέλεσμα να αποκτήσει θετικό πρόσημο (+1,7%) και ο ρυθμός μεγέθυνσης σε ετήσια βάση (ρυθμός μεγέθυνσης των 4 τελευταίων τριμήνων σε σχέση με τα 4 αμέσως προηγούμενα, Διάγραμμα 1).

Συνεπώς, η πορεία της ελληνικής οικονομίας άρχισε να θυμίζει το σχήμα V της ταχείας ανάκαμψης από βαθειά ύφεση, παρότι η εξέλιξη αυτή καθυστέρησε σημαντικά σε σχέση με τις εκτιμήσεις των τεχνικών κλιμακίων των πρώτων προγραμμάτων για ταχύτατη ανάκαμψη. Όπως ήταν αναμενόμενο ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομικής δραστηριότητας συμπίπτει με αύξηση της απασχόλησης (Διάγραμμα 2) και αντίστοιχη μείωση του αριθμού των ανέργων (Διάγραμμα 3).

Παρόλα αυτά, η αύξηση του ρυθμού μεγέθυνσης άρχισε να «χάνει ατμό» σχετικά σύντομα, με αποτέλεσμα πολλές εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για διατήρηση οριακά θετικού ρυθμού μεγέθυνσης, γεγονός το οποίο θα αποτυπωθεί άμεσα σε μείωση της απασχόλησης και –ισοδύναμα– αύξηση της ανεργίας.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί πως τα επίσημα στοιχεία που αξιοποιούνται για εκτιμήσεις βασικών μακροοικονομικών μεγεθών στο αμέσως προσεχές μέλλον περιορίζονται στο 2ο τρίμηνο του 2015. Με άλλα λόγια, παρότι ενσωματώνουν την αβεβαιότητα σχετικά με την πρόωρη προκήρυξη εκλογών (Ιανουάριος 2015) και τη διαδικασία διαπραγμάτευσης της νέας κυβέρνησης με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (Φεβρουάριος-Μάρτιος 2015), δεν αποτυπώνουν το shock του καλοκαιριού (προκήρυξη δημοψηφίσματος, τραπεζική αργία, capital controls, κλπ.). Το πιθανότερο είναι πως τα τελικά μεγέθη θα είναι δυσμενέστερα σε σχέση με τις εκτιμήσεις που προκύπτουν στα διαγράμματα παρακάτω και πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί αρκετά πριν αρχίσει να βελτιώνεται.

Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούμε να αναμένουμε ένα σχήμα W (double dip recession), ευελπιστώντας απλώς το δεύτερο σκέλος να περιλαμβάνει ταχύτερη ανάκαμψη.

Διάγραμμα 1. Εκτίμηση του ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ βάσει της τάσης των τελευταίων ετών (ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ των τεσσάρων τελευταίων τριμήνων).

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat.}

Διάγραμμα 2. Εκτίμηση του ρυθμού μεταβολής των εργαζομένων του 2015 βάσει της τάσης των τελευταίων ετών (μεταβολή μέσου όρου εργαζομένων 4 τριμήνων, σε χιλιάδες).

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ.}

Διάγραμμα 3. Εκτίμηση του ρυθμού μεταβολής των ανέργων του 2015 βάσει της τάσης των τελευταίων ετών (μεταβολή μέσου όρου ανέργων 4 τριμήνων, σε χιλιάδες).

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ.}