AVE EUROPA!

Το κλείσιμο των συνόρων για τους πρόσφυγες σημαίνει κλείσιμο της «Ευρώπης δίχως σύνορα», που οραματίστηκε ο Ζαν Μονέ προκειμένου να εξαφανιστούν οι αφορμές των πολέμων σε μια Ευρώπη χωρίς γεωγραφικούς φραγμούς. Πόσο αλήθεια συνεπής είναι η Ενωμένη Ευρώπη στο όραμα αυτό; Πόσο σέβεται τις ανθρωπιστικές αξίες και τις έννοιες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του νόμου, της ισότητας, της ανεκτικότητας και της αλληλεγγύης των λαών;

Γιατί λησμόνησε το παρελθόν και τις ελληνορωμαϊκές της ρίζες; Το μεγάλο όραμα της Ενωμένης Ευρώπης δεν θα υλοποιηθεί χωρίς η Ευρώπη να λάβει υπόψη την ιστορία της. Ο ελληνορωμαϊκός κόσμος από τον οποίο κατάγεται ο δυτικός πολιτισμός παρέχει ένα κριτικό οπλοστάσιο, που όχι μόνο παραμένει ενεργό, αλλά μπορεί να βγάλει τη σκέψη από πολλά αδιέξοδα. Ο Αυγουστίνος, έχοντας καταλάβει ότι κατέρρεε η προϋπάρχουσα τάξη, έγραψε το De civitate Dei, ένα βιβλίο που στρεφόταν στο μέλλον με το μοναδικό εποικοδομητικό τρόπο: διατρέχοντας το παρελθόν, την τρομερή δηλαδή θριαμβευτική πορεία της αυτοκρατορικής Ρώμης. Μια ανάλογη άσκηση θα ήταν χρήσιμη σήμερα! Εξάλλου δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην Αμερική τα τελευταία χρόνια μελετούν προσεκτικά την ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για τη δική τους πολιτική πορεία.

Πολλές φορές επαναλαμβάνουμε τη φράση «όλα ξεκινούν από την παιδεία» χωρίς συχνά να συνειδητοποιούμε τη σημασία των λέξεων. Σήμερα, όμως, όλοι οι σκεπτόμενοι Ευρωπαίοι συνειδητοποιούμε τη φράση, καθώς διαπιστώνουμε ότι εξέλιπαν οι πεπαιδευμένοι ευρωπαίοι ηγέτες! Σήμερα συζητούν ακόμη για GREXIT, για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρώπη, για τον πιο άθλιο «ξεριζωμό» του αιώνα. Ας θυμηθούν τουλάχιστον τα λόγια του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου Hegel: «Με το όνομα Ελλάδα ο Eυρωπαίος καλλιεργημένος άνθρωπος αισθάνεται αμέσως στην πατρίδα του».

Στέλλα Πριόβολου, Ομ. Καθηγήτρια

Ειδική Γραμματέας του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών