ΚΥΠΡΟΣ

Στο σημείωμα αυτό δε θα επαναλάβω πράγματα, που μου δόθηκε η ευκαιρία σε δημόσιες εμφανίσεις μου να τονίσω, αναφορικά με το σχέδιο του σταθεροποιητικού προγράμματος στην Κύπρο. Εδώ, θέλω να προσθέσω κάποια σημεία στους συλλογισμούς μου με βάση τις εξελίξεις μέχρι αυτήν τη στιγμή (Τετάρτη, 20/3/2013). Τα σημεία αυτά αφορούν την επόμενη μέρα της Κυπριακής υπόθεσης.

Η οικονομία της Κύπρου βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από αυτήν της Ελλάδας για τέσσερις βασικούς λόγους:

α) έχει καλύτερα θεμελιώδη: Μικρότερο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών πληρωμών, μικρότερο εμπορικό έλλειμμα, μικρότερο χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ,

β) έχει καλύτερο θεσμικό σύστημα διοίκησης και λειτουργίας της οικονομίας - κατάλοιπο της παρουσίας των Βρετανών,

γ) έχει φυσικούς πόρους με πολύ καλές - συγκριτικά - μελλοντικές προοπτικές και

δ) έχει υψηλά συγκριτικά συναλλαγματικά αποθέματα.

Επιπλέον η Κύπρος έχει μία ιδιαίτερη γεωστρατηγική θέση. Αυτό από μόνο του είναι θετικό και αρνητικό.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, θα περίμενε κανείς το Eurogroup να της είχε επιφυλάξει πολύ καλύτερη μεταχείριση διότι έχει καλύτερες προοπτικές. Δε συνέβη όμως αυτό και τούτο αποτελεί δυσάρεστη έκπληξη για την «τεχνοκρατική δικαιοσύνη» των αρμοδίων στην Ευρώπη. Μάλιστα συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Σαν κάποιος να θέλει να περικόψει τις προοπτικές αυτές.

Η Κυπριακή πολιτική ηγεσία προσπαθεί πλέον να βρει πόρους για να ελαφρύνει το πακέτο που της είχε αρχικά προταθεί. Ενώ δηλαδή ξεκινήσαμε στην αρχή με 6,5% για κάτω από €100.000 και 9,57% για πάνω από το ποσό αυτό, με την απόφαση του Eurogroup της Δευτέρας 19/3/2013 η επιβάρυνση για ποσό κάτω από €100.000 θα μειωθεί ή θα εξαλειφθεί. Μάλιστα, φαίνεται ότι ο φόρος για τις καταθέσεις κάτω των €25.000 μάλλον θα μηδενιστεί. Αυτό όμως αφήνει το ποσό για πάνω από €100.000 με ένα πολύ μεγαλύτερο βάρος. Άρα, εδώ βρίσκεται ένα από τα ζωτικά ζητήματα που οδήγησαν στην καταψήφιση του πακέτου. Αυτό θα σήμαινε ότι οι μεγάλοι καταθέτες θα επωμίζονταν το μεγαλύτερο ποσοστό των €5,8 δις, που θα πρέπει να εξευρεθούν εκτός κυπριακού φορολογικού συστήματος.

Η απαίτηση βέβαια αυτή του σταθεροποιητικού προγράμματος, ουσιαστικά, ζητά την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου: δηλαδή την αλλαγή της «μονοκαλλιέργειας» που στηρίχτηκε στην ανάπτυξη των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Στο σημείο αυτό συσπειρώθηκε η κύρια αντίσταση απέναντι προτεινόμενο σχέδιο. Βέβαια και το Λουξεμβούργο έχει παρόμοια και εντονότερα μάλιστα χαρακτηριστικά, αλλά δεν έχει τεθεί παρόμοιο θέμα.

Από που μπορούν να εξευρεθούν τα ποσά που απαιτεί το σταθεροποιητικό πακέτο σήμερα, εάν πρόκειται να αγνοηθεί ο φόρος επί των καταθέσεων;

α) Καταρχήν από μία πιθανή πώληση Τράπεζας, σε συμφέροντα τα οποία θα αναλάβουν το σημαντικό μέρος της ανακεφαλαιοποίησής της.

β) Ένα μεγάλο δάνειο από τη Ρωσία. Το πρόβλημα όμως είναι ότι οι Ρώσοι θα ήθελαν ενδεχομένως μία ευρύτερη παρουσία στην Κύπρο (αέριο - γεωστρατηγικά).

γ) Από ένα πιθανό εσωτερικό δάνειο (από ταμεία ή/και ιδιώτες ή εκκλησία), εγγυημένο ίσως από μελλοντικά έσοδα του φυσικού αερίου.

δ) Από την αναδιάρθρωση των Κυπριακών Χρεών €8,5δις. Από τα ομόλογα του Κυπριακού Δημοσίου τα €3,8δις βρίσκονται υπό Αγγλικό δίκαιο.

ε) Από αύξηση της φορολογίας.

στ) Από τη μεταβίβαση των Κυπριακών υποκαταστημάτων σε Ελληνικά συμφέροντα, τα οποία μέσω του ΤΧΠΣ θα ανακεφαλαιοποιηθούν (στο μέγεθος που αναλογεί στην Ελληνική επικράτεια). 

ζ) Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι από τη διάσωση των Κυπριακών τραπεζών εξαιρέθηκαν οι μεγάλοι μέτοχοι! Είναι καιρός να ξανασκεφτούν τη «συνεργασία» τους.

η) Να πτωχεύσει μία μεγάλη τράπεζα και έτσι να αποφευχθεί το κόστος ανακεφαλαιοποίησης, τουλάχιστον στην έκταση που αρχικά υπολογιζόταν.

Το συμπέρασμά μου είναι ότι υπάρχει σημαντικός χώρος για διαπραγμάτευση Κύπρου και Τρόικας. Σε κάθε περίπτωση οι Κύπριοι κινούνται εντός ευρώ και εκτός αρχικής συμφωνίας Eurogroup, προσπαθώντας να διαμορφώσουν μία καλύτερη συμφωνία για τα συμφέροντά τους.

Υπάρχει η αίσθηση ότι η προετοιμασία της συνεδρίασης του Eurogroup, που πήρε τις αποφάσεις, ήταν εξαιρετικά φτωχή και από την πλευρά των Ευρωπαίων (σε δύο ημέρες άλλαξαν την απόφασή τους στο Eurogroup) και από την πλευρά των Κυπρίων, κυρίως διότι ήταν φρέσκια κυβέρνηση. Τουλάχιστον, τώρα υπάρχει χρόνος να σχεδιαστεί μία καλύτερη λύση. Αυτό είναι επιβεβλημένο, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθεί λύση που δε θα είναι διατηρήσιμη στο χρόνο.