Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αποτελεί ένα διεθνή οργανισμό με 187 κράτη-μέλη και έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό προγραμμάτων παρέμβασης. Πάντοτε είχε μια αξιόλογη παρουσία στο γεωγραφικό χώρο της Ευρώπης, αλλά πλέον ο διεθνής του ρόλος μετά τη συμμετοχή του στις διασώσεις της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας έχει σαφώς αναβαθμιστεί.

Μάλιστα, οι δραστηριότητες του ΔΝΤ φαίνεται να επικεντρώνονται πλέον σε οικονομίες της Ευρώπης. Αυτό είναι εμφανές τόσο μέσω του μεγέθους του δανεισμού προς χώρες της Ευρωζώνης, όσο και μέσω της μεγάλης διάρκειας των προγραμμάτων δανεισμού (Διάγραμμα 1).

Διάγραμμα 1. Το μέγεθος των δανείων από το ΔΝΤ (1993-2012).

_{Πηγή: Pisany- Ferry et al. (2013).}

Το δάνειο για την Ελληνική οικονομία είναι σημαντικά μεγαλύτερο σε σχέση με προηγούμενα δάνεια σε άλλες χώρες. Αυτό ισχύει τόσο σε σχέση με το μέγεθος του δανεισμού ως ποσοστό του ΑΕΠ, όσο και σε όρους απόλυτων μεγεθών.

Το Διάγραμμα 2 παρουσιάζει τη γεωγραφική κατανομή των δανείων από το ΔΝΤ στην Ευρώπη, αναφορικά με το μερίδιο επί του συνόλου των δανείων που παρέχει.

Διάγραμμα 2. Μερίδιο του συνόλου των δανείων από το ΔΝΤ.

_{Πηγή: Pisany- Ferry et al. (2013).}

Κατά την περίοδο πριν την κρίση, δεν υπήρχε δανεισμός προς χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, στο τέλος του 2012 το ποσοστό του δανεισμού του ΔΝΤ σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν περισσότερο από το 70% του συνολικού δανεισμού. Μάλιστα, το 56% αυτών ήταν σε χώρες της Ευρωζώνης. Στις 14 Μαρτίου του 2013, το ΔΝΤ είχε 10 συμφωνίες που αφορούσαν σε Ευρωπαϊκές χώρες (Πίνακας 1), συνολικού μεγέθους €108 δις.

Πίνακας 1. Υποστηρικτικά προγράμματα του ΔΝΤ στην Ευρώπη (Μάρτιος 2013).

_{Πηγή: ΔΝΤ (2013).}

_{Σημειώσεις: 1 Τα ποσά έχουν υπολογιστεί πολλαπλασιάζοντας με την ισοτιμία μεταξύ Ευρώ και SDR κατά την ημερομηνία της συμφωνίας.}

Το καινούριο λοιπόν στοιχείο, που προέκυψε από το Μάιο του 2010, είναι ότι το ΔΝΤ εισέρχεται πλέον με ενεργό ρόλο στην Ευρωζώνη. Εισέρχεται, δηλαδή, σε ένα υπό διαμόρφωση σχηματισμό κρατών, κατά τη φάση της διαμόρφωσής τους. Συνεπώς, έχει σημασία η παρουσία του, γιατί ενδεχομένως επηρεάζει τη διαδικασία της διαμόρφωσης αυτού του μηχανισμού.

International Monetary Fund (IMF) (2013). The IMF and Europe, Factsheet, April.

Pisani-Ferry J., Sapir A., Wolff G. (2013) EU-IMF assistance to euro-area countries: an early assessment, Bruegel Institute, May.