ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, η πολιτική εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόζεται εδώ και τρία χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και -σε διαφορετικό βαθμό- σε χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και την Ιρλανδία, αναμένεται να οδηγήσει μέσο- και μακρο-πρόθεσμα σε μετατόπιση πόρων προς τους εξωστρεφείς κλάδους της Ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, έχουμε επισημάνει πως οι αρνητικοί ρυθμοί μεταβολής των τιμών, που έχουν αρχίσει να παρατηρούνται τους τελευταίους μήνες, αποτελούν τα πρώτα ενθαρρυντικά δείγματα για τη μακρά διαδικασία, η οποία μέχρι να αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική θα δημιουργεί έντονο κοινωνικό πόνο (συρρίκνωση του ΑΕΠ και ανεργία).

Ειδικότερα, το τελευταίο διάστημα έκαναν την εμφάνισή τους θετικά σημάδια, τα οποία σχετίζονται με τη βελτίωση της πορείας του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Μια προσεκτικότερη ανάγνωση των στοιχείων του ισοζυγίου πληρωμών (Διάγραμμα 1) αποδεικνύει πως η βελτίωση αυτή οφείλεται τόσο στη διαρκή μείωση των εισαγωγών, όσο και στην ενίσχυση των εξαγωγών. Συνεπώς, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας ως τη μοναδική παράμετρο που έχει βελτιώσει το ισοζύγιο πληρωμών.

Διάγραμμα 1. Συνοπτική παρουσίαση στοιχείων του ισοζυγίου πληρωμών της Ελλάδας.

_{Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδας, Στατιστικά στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών.}

Σημαντικότερη από την απλή ανάγνωση των στατιστικών στοιχείων του εξωτερικού ισοζυγίου είναι η προσπάθεια αποτύπωσης των επιπτώσεων που εμπεριέχει το επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών στην ενίσχυση του ΑΕΠ. Από το Διάγραμμα 2, παρατηρούμε πως οι θετικές επιπτώσεις της ενίσχυσης των εξαγωγών στο ΑΕΠ έχασαν τη δυναμική τους μετά τα πρώτα χρόνια υλοποίησης των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης της Ελληνικής οικονομίας.

Διάγραμμα 2. Συμβολή της μεταβολής εισαγωγών και των εξαγωγών στη μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Ελλάδα.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

_{Σημείωση: Αρνητικές τιμές συνεισφοράς των εισαγωγών, σηματοδοτούν αύξηση των εισαγωγών.}

Σε αντίθεση με την Ελληνική πραγματικότητα, στην Ισπανία και την Πορτογαλία, πέρα από τη μεγάλη μείωση των εισαγωγών, έχει ταυτόχρονα παρατηρηθεί μία σημαντική ενίσχυση της συνεισφοράς των εξαγωγών στο ΑΕΠ (Διάγραμμα 3 και 4) η οποία, όμως, άρχισε να χάνει έδαφος πρόσφατα. Στην Ιταλία, η συνεισφορά των εξαγωγών παρέμεινε σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα από τις χώρες αυτές (Διάγραμμα 5), ακολουθώντας τον τελευταίο ένα χρόνο, αντίστοιχη, φθίνουσα πορεία.

Είναι ενδεικτικό πως η συνεισφορά της ενίσχυσης των εξαγωγών μειώθηκε σημαντικά τους τελευταίους μήνες και στην Ιρλανδία (Διάγραμμα 6), χώρα που παραδοσιακά διατηρεί υψηλά επίπεδα εξωτερικού εμπορίου και θεωρείται από τα λιγοστά παραδείγματα επιτυχίας των ευρωπαϊκών προγραμμάτων σταθεροποίησης.

Διάγραμμα 3. Συμβολή της μεταβολής εισαγωγών και εξαγωγών στη μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Ισπανία.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

Διάγραμμα 4. Συμβολή της μεταβολής εισαγωγών και εξαγωγών στη μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Πορτογαλία.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

Διάγραμμα 5. Συμβολή της μεταβολής εισαγωγών και εξαγωγών στη μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Ιταλία.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

Διάγραμμα 6. Συμβολή της μεταβολής εισαγωγών και των εξαγωγών στη μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Ιρλανδία.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

Προφανώς, τα χαμηλά επίπεδα μεγέθυνσης της παγκόσμιας (και, πολύ περισσότερο, της Ευρωπαϊκής) οικονομίας ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τις φθίνουσες εξαγωγικές επιδόσεις των παραπάνω χωρών.

Οι ελπίδες για την περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών των οικονομιών του Νότου (και της Ιρλανδίας) και την ανακούφισή τους από τη πτώση της εσωτερικής ζήτησης εναποτίθενται στις χώρες του Ευρωπαϊκού πυρήνα με πρώτη, την ισχυρότερη Ευρωπαϊκή οικονομία, αυτή της Γερμανίας.