ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...

Η εξέλιξη της υπόθεσης της διαχείρισης του χρέους της Αργεντινής είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όχι μόνο για τη χώρα αυτή αλλά ευρύτερα, για δύο βασικούς λόγους:

α) Αφορά όλον τον κόσμο όσον αφορά στα ζητήματα του δημόσιου δανεισμού,

β) ειδικότερα για την ελληνική περίπτωση έχει μία διπλή σημασία

β1) διότι σχετίζεται με το πολιτικό περιβάλλον των αποφάσεων για το δημόσιο χρέος, και

β2) διότι σχετίζεται με την πληρωμή των ομολογιούχων που ήταν υπό το Αγγλικό Δίκαιο και δεν εντάχθηκαν στο PSI. Τονίζεται πάντως ότι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών ομόλογων διακρατώνται από επίσημους ευρωπαϊκούς φορείς και οι δανειακές σχέσεις με τις αγορές είναι εξαιρετικά περιορισμένες.

Το θέμα επαναπροβλήθηκε μετά τις δικαστικές αποφάσεις στις ΗΠΑ (23/8/2013) που αφορούσαν τη διεκδίκηση εκ μέρους των ομολογιούχων που δε δέχτηκαν τους όρους αναδιάρθρωσης του 2001 σύμφωνα με τους οποίους η Αργεντινή θα όφειλε να πληρώσει και αυτούς που διακράτησαν τις ομολογίες τους. Οι ομολογιούχοι αυτοί δεν είχαν ενταχθεί στην ομάδα που είχαν συμφωνήσει (το 90% των πιστωτών) με την Αργεντινή να αποδεχτούν αποπληρωμή μέρους (περίπου το 30% της αξίας συν μία προσαύξηση που συνδεόταν με το ρυθμό μεγέθυνσης της Αργεντινής) των οφειλομένων από την Αργεντινή.

Δύο σημεία μέχρι τώρα: α) Η απόφαση δεν είναι οριστική, αφού αναμένεται η απόφαση των Ανώτατων Δικαστηρίων των ΗΠΑ, β) δημιουργείται σοβαρό νομικό προηγούμενο αναφορικά με το δικαστικό σύστημα στις ΗΠΑ, όπου μάλλον δε θα είναι πολύ πιθανό τα κράτη να τις επιλέγουν για να εκδίδουν τους τίτλους χρέους τους.

Η στρατηγική των hedge funds τα οποία συνήθως εμπλέκονται σ’ αυτές τις δικαστικές διαμάχες είναι αρκετά απλή: Αγοράζουν τα υπό πτώχευση ή πτωχευμένα ομόλογα σε πολύ χαμηλές τιμές 10% - 15% της αξίας τους, στη συνέχεια επικαλούνται τη ρήτρα pari passu (όλοι οι πιστωτές έχουν την ίδια μεταχείριση) και διεκδικούν δικαστικά την πλήρη πληρωμή. Μεγάλοι κίνδυνοι, μεγάλα οφέλη εάν κερδίσουν.

Εάν διατηρηθούν οι αποφάσεις αυτές των δικαστηρίων, οπότε θα εγκαθιδρυθεί και θα δημιουργηθεί ένα παρόμοιο νομικό προηγούμενο, ουσιαστικά κλείνει ο δρόμος για μονομερείς ενέργειες περιορισμού του δημόσιου χρέους αφού ουσιαστικά δεν θα είναι κανείς πρόθυμος να συμφωνήσει σε γενναίες περικοπές των οφειλών.

Από την άλλη μεριά τα κράτη που δανείζονται χάνουν την ευκαιρία να κάνουν μία νέα αρχή, πείθοντας τους δανειστές τους να μοιραστούν την ευθύνη για τον υπερβολικό δανεισμό τους.

Δεν είναι όμως μόνο το ηθικό μέρος που σχετίζεται με την εξέλιξη του δημοσίου χρέους. Δηλαδή ότι κάποια hedge funds μπορούν να εκμεταλλεύονται τη δυσπραγία και των αρχικών δανειστών και των δανειζόμενων (κρατών) και να κερδοσκοπούν προσδοκώντας τεράστιες περιουσίες. Είναι ότι είναι αναμενόμενο κάποιοι να διαφωνούν με κάποια ρύθμιση και η αρχή της εθνικής κυριαρχίας καταργείται. Για όλους αυτούς τους λόγους οι επίσημοι διεθνείς χρηματοοικονομικοί φορείς (IMF κ.τ.λ.) τάσσονται αρνητικά απέναντι στην απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου. Η στάση τους αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι ο διακανονισμός με τους πιστωτές ήταν κατά βάση φιλικός (συμμετέχει το 90%) και δε νοείται μία πολύ μικρή μειοψηφία να κερδοσκοπεί.

Βέβαια άλλο τι επιθυμούμε και άλλο πράγμα οι αποφάσεις δικαστηρίων.

Είναι ενδιαφέρον τι ακολούθησε της απόφασης των δικαστηρίων των ΗΠΑ. Επισημαίνονται δύο εξελίξεις:

1) Το Κογκρέσο της Αργεντινής ψήφισε υπέρ ενός «ανοίγματος» προς τους διακρατούντες ομολογιούχους (12/9/2013). Ίσως φοβάται η Αργεντινή μία οριστική απώλεια της υπόθεσης και θα επιθυμούσε να συμβιβαστεί.

2) Η Standard and Poor’s υποβάθμισε την Αργεντινή κατά μία βαθμίδα σε C+ και εάν η απόφαση του Ανώτατου δικαστηρίου είναι όμοια με αυτή που έχει εκδοθεί θα κατατάξει την Αργεντινή σε Selective Default κατηγορία.

Όπως βλέπει κανείς το θέμα γίνεται εξαιρετικά περίπλοκο και θα υπάρξουν εξελίξεις.

Το συμπέρασμα όμως που βγαίνει είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι εκδόσεις χρέους θα πρέπει να γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνουν την αναδιάρθρωσή του. Π.χ. να μην περιλαμβάνονται οι ρήτρες pari passu ή τέλος πάντων όλοι οι δανειστές να υποχρεούνται να συμμορφώνονται με την πλειοψηφία των δανειστών. Δε γνωρίζω βέβαια πόσοι θα δανείζουν κράτη υπό αυτές τις συνθήκες.

Σε κάθε περίπτωση υπό αυτές τις συνθήκες εκτιμάται ότι είναι πολύ δύσκολο να αποτελεί η άρνηση του χρέους αφετηρία πολιτικής διεκδίκησης και προδιαγεγραμμένη πολιτική συμπεριφοράς, διότι απλούστατα η προκαλούμενη πτώχευση προφανώς έχει το στοιχείο της σκοπιμότητας οπότε α) δε είναι εύκολο να βρεθούν πρόθυμοι δανειστές να συνεργαστούν και να σχηματισθούν μεγάλες πλειοψηφίες, β) διακυβεύονται αρνητικές νομικές αποφάσεις για την τύχη του χρέους της χώρας. Η διεθνής νομική πραγματικότητα δείχνει προς την τελευταία αυτή κατεύθυνση.

Αντιθέτως όταν οι αναδιαρθρώσεις έχουν φιλικό και καθολικό χαρακτήρα, τότε τα πράγματα είναι πολύ ευκολότερα.

Πηγή: Capital.gr