ΕΛΛΑΔΑ, ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία (Metron) είναι η ακρίβεια αφού από 36% τον Σεπτέμβριο, που είχε συγκεντρώσει ως σημαντικότερο πρόβλημα, αυξήθηκε στο 39% τον Οκτώβριο και η οικονομία (ανάπτυξη, εισοδήματα) από 23% τον Σεπτέμβριο ανέβηκε στο 24%. Ο τρίτος παράγοντας που κατακρημνίζεται στο 5% είναι η ανεργία, μαζί με τον τέταρτο και τον πέμπτο που είναι το Μεταναστευτικό και η λειτουργία του πολιτικού συστήματος.

Οι πολίτες λοιπόν έχουν δουλειές, αφού προφανώς το 11,2% της ανεργίας (ΕΛΣΤΑΤ) και οι 836.713 άνεργοι της ΔΥΠΑ δεν αντικατοπτρίζουν πραγματικά μεγέθη της κοινωνίας (λόγω σκιώδους οικονομίας). Οι Έλληνες όμως έχουν γίνει φτωχότεροι προσφάτως λόγω πληθωρισμού και παλαιότερα λόγω μνημονίων και αισθάνονται ότι η οικονομία δεν τους δίνει προοπτικές. Είναι σημαντικό όμως ότι δεν φορτώνουν τα προβλήματά τους στο πολιτικό σύστημα και ευτυχώς ούτε στους μετανάστες. Γι’ αυτό εξάλλου και οι πολιτικές προτιμήσεις τους δεν μεταβάλλονται δραστικά. Με άλλα λόγια αντιλαμβάνονται πολύ καλά ότι η οικονομία και τα εισοδήματα δεν είναι καταστάσεις οι οποίες μπορούν ν’ αλλάξουν εύκολα.

Το ενδιαφέρον είναι ότι εξετάζοντας τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας σε σύγκριση με την ευρωζώνη, η μεγάλη εικόνα είναι θετική. Πρόσφατα η οικονομία αναβαθμίστηκε και υπεραποδίδει (ΑΕΠ). Βέβαια το καταγεγραμμένο ποσοστό της ανεργίας βρίσκεται αρκετά υψηλότερα της ευρωζώνης με προοπτική να την προσεγγίσει όμως το 2028 γύρω στο 6% με 7%, αλλά έχει καθοδική τροχιά, ενώ το αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών δεν γίνεται αντιληπτό από τους πολίτες ως πρόβλημα.

Στο άνοιγμα του ισοζυγίου πληρωμών αλλά και στη μείωση της ανεργίας συντελεί το κλείσιμο (!) του παραγωγικού κενού από το 2024, όπως συμβαίνει και στην ευρωζώνη. Εξάλλου οι συνολικές επενδύσεις της ελληνικής οικονομίας βρίσκονται σε ανοδική τροχιά. Το 2023 παραμένουν λίγο λιγότερες από την ευρωζώνη στο 21% σε σχέση με το ΑΕΠ, ενώ προσεγγίζουν το 23% της ευρωζώνης από το 2025 και μετά.

Το ελληνικό κυβερνητικό χρέος βρίσκεται σε καθοδική πορεία με προοπτική να πέσει κάτω από το 150% (του ΑΕΠ) μέχρι το 2028 έναντι του χρέους της ευρωζώνης που θα κυμαίνεται κάτω από το 100%. Όμως οι ακαθάριστες αποταμιεύσεις στην Ελλάδα έχουν έντονα (!) ανοδική τάση και από κάτω του 10% που ήταν το 2020 θα προσεγγίσουν το 2028 το 20% με την ευρωζώνη να βρίσκεται λίγο πάνω από το 25%. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα και την ευρωζώνη, σε καθοδική τροχιά, θα ισορροπήσει στο 2% και στην Ελλάδα και την ευρωζώνη.

Είναι όμως λογικό να περιμένουμε οι πολίτες να κατανοούν και να προεξοφλούν διαχρονικά και συγκριτικά τα παραπάνω δεδομένα στην καθημερινή τους ζωή; Είναι αδύνατον. Εξάλλου η διογκωμένη αβεβαιότητα και η τυχαιότητα μπορεί να ανατρέψουν μία καλή οικονομική πορεία.

Συνεπώς είναι δουλειά της διοίκησης να αξιοποιήσει τον χρόνο, εξασφαλίζοντας τους όρους ανθεκτικότητας της οικονομίας και αφού δεν μπορεί να δώσει την άμεση οικονομική βελτίωση να παρέμβει στα καθημερινά προβλήματα (υγεία, παιδεία, φυσικές καταστροφές). Ανθεκτικότητα και βελτίωση της κοινωνικής καθημερινότητας είναι περισσότερο ρεαλιστική προτεραιοποίηση, προς το παρόν, με δεδομένη την ικανοποιητική πορεία της οικονομίας.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 30 Οκτωβρίου 2023