ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΙ

Στην αυριανή της συνεδρίαση η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της «εμπροσθοβαρούς ρητορικής της» αναμένεται να δηλώσει την πρόθεσή της να αυξήσει το ύψος των κεφαλαίων που χρησιμοποιεί στο πρόγραμμα PEPD (Πανδημία), κατά 500 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι ήδη χρησιμοποιεί περίπου 30 δισ. κάθε εβδομάδα, έχει κάποιον χρόνο να πάρει την απόφαση και να υλοποιήσει την αύξηση, ίσως μέσα στον Ιούλιο. Πιθανόν μάλιστα να ακούσουμε ότι θα συνεχίσει τις αγορές κεφαλαιακών στοιχείων και μέσα στο 2021, αν και αυτό θα εξαρτηθεί από τις εκτιμήσεις της για την εξέλιξη της επιδημίας.

            Μέχρι στιγμής η ΕΚΤ έχει εξασφαλίσει επαρκή ρευστότητα στο σύστημα ώστε να κρατάει τις πιέσεις για τη δημιουργία κρίσης χρέους υπό έλεγχο. Αυτό φαίνεται και στα ελληνικά ομόλογα.

            Από την άλλη μεριά, προφανώς η Λαγκάρντ, και όλοι μας, είναι ικανοποιημένη από τη δημοσιονομική ευρωπαϊκή αντίδραση των 750 δισ. ευρώ, παρόλο που αρκετά σημεία θα πρέπει να διευκρινιστούν για να αντιληφθούμε τις ακριβείς επιπτώσεις στις επιμέρους οικονομίες και ειδικότερα στην ελληνική. Είναι βέβαιο πάντως ότι το πακέτο ασκεί αυξητικές πιέσεις στον προσδοκώμενο ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας από το 2021 και μετά (+1% έως 3%, αναλόγως με τις υποθέσεις που γίνονται). Όμως υπάρχουν αρκετά θέματα που θα πρέπει να διευκρινιστούν και να οριστικοποιηθούν αναφορικά με τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου αυτού: επιδοτήσεις ή δάνεια, ιδιωτικός ή δημόσιος τομέας, συνθήκες εποπτείας κ.λπ.

            Όμως το πιο σημαντικό σημείο για το οποίο περιμένουμε να αποκτήσουμε κάποια εικόνα είναι το πώς η ΕΚΤ βλέπει την εξέλιξη της οικονομικής κρίσης. Γνωρίζουμε ότι η ΕΚΤ αναμένει μια ύφεση μεταξύ, 5% και 12% για την ευρωζώνη. Ειδικότερα για την Ελλάδα αναμένουμε ύφεση μεταξύ 5% και 10%, με εκτίμηση σημείου το -7,2%.

            Κινούμεθα προς το αρνητικό ακραίο των διαστημάτων αυτών ή στο χαμηλότερο επίπεδο;

            Εάν κινούμεθα προς το ακραίο αρνητικό σενάριο, ο αποπληθωρισμός θα είναι υψηλότερος και η αιτιολόγηση της παρέμβασης της ΕΚΤ ισχυρότερη. Μην ξεχνάμε ότι τώρα, με την απόφαση του Γερμανικού Δικαστηρίου, η ΕΚΤ χρειάζεται την αιτιολόγηση περισσότερο από ποτέ.

            Όμως οι βαθύτεροι φόβοι της Λαγκάρντ και όλων όσοι παρακολουθούν προσεχτικά τις οικονομικές εξελίξεις αφορούν τον πυρήνα της καταιγίδας. Θα μετατραπεί η κρίση προσφοράς, ζήτησης και αβεβαιότητας σε χρηματοπιστωτική ύφεση, όπως αυτή του 2008, όπου οικονομικές μονάδες, κράτη, επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεν θα μπορούν να εξυπηρετήσουν χρηματοοικονομικές τους υποχρεώσεις επειδή ο κίνδυνος ρευστότητας και ο κίνδυνος βιωσιμότητας θα μεταβληθούν σε πραγματικά γεγονότα πριν προλάβει η νομισματική και η δημοσιονομική πολιτική να βοηθήσουν; Στην περίπτωση αυτή τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά θα βρεθούν σε υψηλό κίνδυνο.

            Λίγο πριν ανησυχούσαμε ότι δεν θα είχαμε τα μέσα. Τώρα ο κόσμος (ακόμα και η Ευρώπη!) άλλαξε. Μάλιστα περισσότερα κεφάλαια είναι στον δρόμο. Τα μέσα τα έχουμε, αλλά τώρα χρειάζεται δουλειά, δουλειά, δουλειά. Να βρουν τα κεφάλαια τους αποδέκτες με ορθολογικό τρόπο. Εκεί όπου πονάει περισσότερο, δηλαδή στον άνθρωπο (απασχόληση), και εκεί όπου υπάρχει η μεγαλύτερη άμεση αποτελεσματικότητα (ΑΕΠ). Κάθε ευρώ και κάθε στιγμή μετράει!

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα,  3 Μαΐου 2020