ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ: ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ αναμένεται να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές σε πολλαπλά μέτωπα, επηρεάζοντας την Ελλάδα, την Ευρώπη και την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία. Για την Ελλάδα, οι επιπτώσεις της αμερικανικής κυβέρνησης υπό την ηγεσία του Τραμπ αφορούν κυρίως το εμπόριο, την άμυνα και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Η οικονομία της Ελλάδας, η οποία έχει παρουσιάσει μέτρια πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ενδέχεται να αντιμετωπίσει πιέσεις από τις αυξημένες εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, ιδίως εάν επιβληθούν νέοι δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα. 

Οι ελληνικές εξαγωγές, ιδίως σε βασικούς τομείς όπως ο πρωτογενής τομέας και η τεχνολογία, θα μπορούσαν να συναντήσουν εμπόδια εάν οι ΗΠΑ υιοθετήσουν πιο προστατευτικές εμπορικές πολιτικές με στόχο τις χώρες της ΕΕ. 

Αυτή η προστατευτική στάση θα έπληττε τις ελληνικές επιχειρήσεις που βασίζονται στην αγορά των ΗΠΑ, αυξάνοντας ενδεχομένως το κόστος και μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά τους. 

Να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ ήταν για το 2023 ύψους 2,1 δις ευρώ (4,2% του συνόλου των εξαγωγών). Βεβαίως το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών αυτόν αφορά σε τρόφιμα και προϊόντα του πρωτογενούς τομέα και το μεγαλύτερο μέρος της προστατευτικής πολιτικής των ΗΠΑ δεν αναμένεται να είναι στους τομείς αυτούς. 

Άμυνα

Στον τομέα της άμυνας, η πίεση του Τραμπ προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις δαπάνες τους σημαίνει ότι η Ελλάδα, η οποία ήδη διαθέτει σημαντικό προϋπολογισμό για την άμυνα, μπορεί να αισθανθεί ότι πιέζεται να δαπανήσει ακόμη περισσότερα. 

Αυτό θα μπορούσε να επιβαρύνει ενδεχομένως τα δημοσιονομικά μεγέθη στην οικονομία, τις δημόσιες υπηρεσίες και τους τομείς των επενδύσεων και τις αναπτυξιακές προοπτικές. 

Χρηματοπιστωτικές αγορές 

Οι ελληνικές χρηματοπιστωτικές αγορές ενδέχεται επίσης να βιώσουν μεταβλητότητα που θα προέλθει από πιθανές αλλαγές στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ υπό την επιρροή του Τραμπ στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. 

Ο κίνδυνος αυξημένου πληθωρισμού και διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών δημιουργεί προκλήσεις για το ευρώ, οι οποίες θα μπορούσαν να αντηχήσουν στον τραπεζικό τομέα της Ελλάδας και στην ικανότητά της οικονομίας να διαχειρίζεται αποτελεσματικά το δημόσιο χρέος. 

Επιπλέον, η εξάρτηση της Ελλάδας από τα κονδύλια της ΕΕ για τη διαρθρωτική ανάπτυξη μπορεί να επηρεαστεί έμμεσα από ευρύτερες δημοσιονομικές αναπροσαρμογές, εάν οι ΗΠΑ μειώσουν τη χρηματοδότησή τους σε οργανισμούς όπως το ΔΝΤ, οδηγώντας ενδεχομένως σε αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση 

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η δεύτερη θητεία του Τραμπ εγείρει ανησυχίες σχετικά με την εντατικοποίηση των εμπορικών τριβών, τις πιέσεις για αμυντικές δαπάνες και την οικονομική αστάθεια και αβεβαιότητα. 

Οι αναμενόμενες αυξήσεις δασμών στις εξαγωγές της ΕΕ, ιδίως σε κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και τα μηχανήματα, θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την οικονομική πίεση σε οικονομίες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν προκλήσεις. 

Δεδομένου ότι η Ευρώπη έχει εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ, οι δασμοί αυτοί θα μπορούσαν να πλήξουν βασικές βιομηχανίες, οδηγώντας σε απώλειες θέσεων εργασίας και διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού. 

Η επιβολή επιλεκτικών δασμών, αν και δυνητικά λιγότερο σοβαρή από τα οριζόντια μέτρα, θα μπορούσε επίσης να διαταράξει τις κλαδικές αλυσίδες εφοδιασμού.

Ευρωπαϊκές αμυντικές πολιτικές

Οι ευρωπαϊκές αμυντικές πολιτικές μπορεί επίσης να χρειαστούν αναπροσαρμογή. Η πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ δίνει έμφαση στη μειωμένη εξάρτηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, πιέζοντας πιθανότατα τα ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τις ανεξάρτητες στρατιωτικές τους ικανότητες. 

Η μετατόπιση αυτή μπορεί να επιταχύνει τις πρωτοβουλίες στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, προτρέποντας τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες και να αναδιαμορφώσουν τα πλαίσια ασφαλείας, μια προσέγγιση που μπορεί να αποτελέσει πρόκληση ιδιαίτερα για τις μικρότερες οικονομίες με περιορισμένους αμυντικούς προϋπολογισμούς.

Ευρωπαϊκές τράπεζες

Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, οι κινήσεις απορρύθμισης που αναμένονται υπό τον Τραμπ θα μπορούσαν να επηρεάσουν έμμεσα τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Οποιαδήποτε χαλάρωση των ΗΠΑ στα τραπεζικά πρότυπα θα μπορούσε να προβληματίσει τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πιέζοντας ενδεχομένως την ΕΕ να εξετάσει ρυθμιστικές προσαρμογές για να διατηρήσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της. 

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ενδέχεται να αντιμετωπίσει προκλήσεις για την εξισορρόπηση του ελέγχου του πληθωρισμού εν μέσω δημοσιονομικών κινήτρων υπό την προεδρεία του Τραμπ, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενίσχυση του δολαρίου, προσθέτοντας πολυπλοκότητα στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. 

Ο παράγοντας Κίνα

Ταυτόχρονα, η σκληρή στάση του Τραμπ απέναντι στην Κίνα θα μπορούσε να φέρει την Ευρώπη σε μια δύσκολη εξισορροπητική προσπάθεια, καθώς προσπαθεί να διατηρήσει τις σχέσεις της τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Κίνα, ιδίως εάν οι εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας επιδεινωθούν σε σχέση με το εμπόριο. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί πιθανές αλλαγές στο εμπόριο και τις συμμαχίες. 

Η κυβέρνησή του αναμένεται να ακολουθήσει σκληρότερη γραμμή έναντι της Κίνας, με πιθανή αύξηση των δασμών σε τομείς κρίσιμης σημασίας για τις ΗΠΑ, όπως τα ηλεκτρονικά και τα προϊόντα της αυτοκινητοβιομηχανίας. 

Αυτό θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια νέα φάση στις εμπορικές εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας, εκτρέποντας ενδεχομένως τις κινεζικές εξαγωγές σε εναλλακτικές αγορές και προωθώντας περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες που παρακάμπτουν την επιρροή των ΗΠΑ. 

Η Μέση Ανατολή

Η Μέση Ανατολή, ιδίως το Ισραήλ και το Ιράν, αναμένεται να παραμείνουν στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, με αυξημένη υποστήριξη προς το Ισραήλ και αυστηρότερη στάση απέναντι στις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν. 

Αυτή η προσέγγιση μπορεί να εντείνει την περιφερειακή αστάθεια, δημιουργώντας κινδύνους για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και δυνητικά ανεβάζοντας τις τιμές του πετρελαίου σε περίπτωση κλιμάκωσης των συγκρούσεων. 

Η οικονομία των ΗΠΑ

Από οικονομική άποψη, οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να δώσουν βραχυπρόθεσμη ώθηση στην ανάπτυξη των ΗΠΑ μέσω των δαπανών τόνωσης της οικονομίας, αλλά οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι λιγότερο σίγουρες. 

Ενώ και τα αρχικά δημοσιονομικά κίνητρα μπορεί να δώσουν προσωρινή ώθηση στο ΑΕΠ των ΗΠΑ, οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις υποδεικνύουν πιθανή επιβάρυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, ιδίως στις οικονομίες που εξαρτώνται από το εμπόριο με τις ΗΠΑ. 

Καθώς ο Τραμπ θέτει σε ισχύ επιλεκτικά δασμολογικά μέτρα, οι επακόλουθες αυξήσεις των τιμών στα εισαγόμενα αγαθά θα μπορούσαν να συμβάλουν σε πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ, επηρεάζοντας ενδεχομένως τα παγκόσμια επιτόκια, εάν άλλες οικονομίες προσαρμόσουν τις πολιτικές τους για να αντιμετωπίσουν τη διάχυση του πληθωρισμού.

Συνοψίζοντας, η επανεκλογή του Τραμπ είναι πιθανό να επιβάλει πολύπλοκες οικονομικές, πολιτικές και στρατηγικές αλλαγές που θα επηρεάσουν την Ελλάδα, την Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία. 

Η πορεία του εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ, οι γεωπολιτικές ευθυγραμμίσεις και οι δημοσιονομικές-νομισματικές πολιτικές σε αυτό το πλαίσιο θα παραμείνουν τομείς που θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά καθώς θα εξελίσσονται οι πολιτικές των ΗΠΑ, με το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμων επιπτώσεων στην οικονομική σταθερότητα και τα εμπορικά πρότυπα σε πολλές περιοχές. 

Οι εξελίξεις αυτές θα μπορούσαν να ωθήσουν την Ευρώπη να εξετάσει το ενδεχόμενο ενός πιο ενοποιημένου και ανεξάρτητου ρόλου στην παγκόσμια σκηνή. 

Με τις ΗΠΑ να μειώνουν ενδεχομένως την παγκόσμια επιρροή τους, η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να ενισχύσει το δικό της όραμα και το δικό της πλαίσιο πολιτικής, επιδιώκοντας τη στρατηγική της αυτονομία.

Πηγή: imerisia.gr, 17/11/2024