ΕΠΑΝΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ 2018-2023 ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2030 (ΜΑΡΤΙΟΣ 2018)

Σε συνέχεια προηγούμενων αναρτήσεων σχετικά με τις εξελίξεις των βασικών οικονομικών μεγεθών στην ελληνική οικονομία, παρουσιάζουμε τις τελευταίες προβλέψεις για την εκτίμηση των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας.

Επαναπροσαρμόζοντας τις εκτιμήσεις μας σε σύγκριση με την προηγούμενη ανάρτησή μας επισημαίνουμε ότι η διαφοροποίηση στις προβλέψεις μας οφείλεται στο ότι οι τωρινές εκτιμήσεις βασίζονται στις εκτιμήσεις της Consensus Economics και της Oxford Economics όσον αφορά στην εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ, σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις του Ιανουαρίου οι οποίες βασίζονταν αποκλειστικά στις εκτιμήσεις του μοντέλου της Oxford Economics (ΟΕ). Η Consensus Economics[1] δεν χρησιμοποιεί ένα δικό της μοντέλο για σχετικές προβλέψεις σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα. Χρησιμοποιεί ως βάσεις τις προβλέψεις μιας σειράς οίκων[2] πραγματοποίησης προβλέψεων και τελικά διατυπώνει μια μέση εκτίμηση. Η Consensus Economics κάνει μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις που αφορούν μια σειρά από χώρες στον κόσμο, ενώ ειδικότερα για την Ελλάδα οι εκτιμήσεις αφορούν στο ΑΕΠ, στις εξαγωγές και στην ιδιωτική κατανάλωση. Ο τρόπος με τον οποίο λαμβάνονται υπόψη οι προβλέψεις της Consensus είναι μέσω των προβλέψεων για το ΑΕΠ, τις εισαγωγές, τις εξαγωγές και την ιδιωτική κατανάλωση.

Με τον τρόπο αυτό μας λαμβάνουν υπόψη τους ένα πολύ μεγάλο μέρος των διεθνών προβλέψεων που γίνεται για την Ελληνική οικονομία.

Στις εκτιμήσεις που παρουσιάζονται παρακάτω, έχουν ποσοτικοποιηθεί τα αποτελέσματα της συμφωνίας της 1^ης και 2^ης αξιολόγησης για την ελληνική οικονομία, του Γ΄ Μνημονίου, και έχουν ληφθεί υπόψη τα νέα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί (όπως αυτά παρουσιάζονται στο ΜΠΔΣ 2018-2021). Επιπρόσθετα, έχουν ληφθεί υπόψη οι δυνατότητες χρηματοδότησης των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία.

Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ένα βασικό μοντέλο (Basic Model) το οποίο στο Διάγραμμα 1 το παρουσιάζουμε σε αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις της European Commission (EC) και του International Monetary Fund (IMF), όσον αφορά στις εκτιμήσεις για το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία μέχρι το 2030. Στο μοντέλο αυτό θα στηριχτούμε στη συνέχεια.

Διάγραμμα 1. Εκτιμήσεις για το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ (%)

^{Πηγές: Οι εκτιμήσεις για την EC προκύπτουν από το “Compliance Report: ESM Stability Support Programme for Greece, Τhird Review, January 2018”. Οι εκτιμήσεις για το IMF μέχρι το 2022 προέρχονται από το “World Economic Outlook Database (October 2017)” και από το 2023 έως το 2030 από το “Greece: Preliminary Debt Sustainability Analysis—Updated, Estimates and Further Considerations, May 2016”.}

Διαπιστώνουμε ότι το Basic Model που εν τέλει υιοθετούμε βρίσκεται σε γενικότερη συμφωνία με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το IMF αλλά είναι περισσότερο αισιόδοξο μεσομακροπρόθεσμα. Η διαφοροποίηση αυτή στηρίζεται στο ότι στο μακροπρόθεσμο ορίζοντα ενδεχομένως απομειώνεται η σημασία της μακροοικονομικής επανισορρόπησης που επετεύχθη την περίοδο των Μνημονίων και η σημασία της απομάκρυνσης ανασταλτικών παραγόντων όπως είναι η ύφεση των ισολογισμών (balance sheet recession) από την οποία υποφέρει μεσοπρόθεσμα η ελληνική οικονομία.

Σε αυτό το Basic Model γίνεται στη συνέχεια έλεγχος για το αν υλοποιούνται ή όχι τα αντίμετρα που παρουσιάζονται στο ΜΠΔΣ 2018-2021, με βάση το αν επιτυγχάνεται ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος κάθε έτος. Ως αποτέλεσμα δημιουργείται η λεγόμενη Εκδοχή Α του Basic Model.

Από την ανάλυση που έχουμε κάνει διαπιστώνουμε ότι η Ελληνική οικονομία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα μέχρι το 2023, παρά μόνο για το έτος 2018 (ύψος αντιμέτρων που υλοποιούνται τα 0,88 δις ευρώ). Κατ’ επέκταση υλοποιείται περιορισμένο μέγεθος των εξισορροπητικών παρεμβάσεων του ΜΠΔΣ 2018-2021.

Το Διάγραμμα 2 παρουσιάζει τη σύγκριση του Basic Model με την Εκδοχή Α, σχετικά με την εξέλιξη του ρυθμού μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ.

Διάγραμμα 2. Εκτιμήσεις για το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ (%)

Διαπιστώνουμε ότι η κατά το 2019 δυνατότητα χρήσης πόρων από το υπερπλεόνασμα του 2018 έχει πολύ υψηλή επίδραση το 2019, γεγονός που οδηγεί τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ το 2020 σε σημαντική κάμψη.

Ο Πίνακας 1 παρουσιάζει τις εκτιμήσεις μέχρι το 2023 για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας.

Πίνακας 1. Εκτιμήσεις βασικών μεγεθών μέχρι το 2023

Για το 2018 θα πρέπει να αναμένουμε έναν τελικό ρυθμό μεγέθυνσης της τάξης του 1,9% και 2,72% το 2019. Μετά το 2019, ο ρυθμός αναμένεται αρκετά χαμηλότερος φτάνοντας το 2023 στο 1,83%. Επίσης, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 13,7% κατά την περίοδο από το 2017 έως το 2023. Βελτίωση αναμένεται και στο κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα το οποίο από 17.207 ευρώ το 2017 αναμένεται να φτάσει τα 19.426 ευρώ το 2023. Στα επίπεδα του 2009 αναμένεται να τα προσεγγίσει περίπου το 2030 (23.916 ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας μια εξαιρετική επιμήκυνση του κοινωνικού πόνου ο οποίος προεκλίθη από την «πτώχευση» του 2010. Είναι εμφανές ότι η συντόμευση της περιόδου αυτής αποτελεί το μεγαλύτερο πολιτικό καθήκον απέναντι στους Έλληνες.

Η θετική πορεία της οικονομίας αναμένεται να έχει θετικές επιδράσεις στην ελληνική αγορά εργασίας, καθώς η απασχόληση θα αυξάνεται σχεδόν κάθε έτος φτάνοντας το 2023 τα 4,122 εκατομμύρια εργαζομένους. Αντίστοιχα, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειώνεται κάθε έτος, φτάνοντας στο 14,32% το 2023.

Ελαφρά θετική αναμένεται πάντως η εξέλιξη στις επενδύσεις (από 21,46 δις ευρώ το 2017 σε 21,7 δις ευρώ το 2023) και αρκετά μεγαλύτερη στην ιδιωτική κατανάλωση (από 127,66 δις ευρώ το 2017 σε 135,5 δις ευρώ το 2023). Το κρατικό ισοζύγιο αναμένεται ελλειμματικό για τα έτη 2019, 2022 και 2023(!). Στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται βελτίωση έως το 2023, ενώ για όλη την περίοδο μελέτης αναμένεται πλεονασματικό.

Τέλος, όσον αφορά στο δημόσιο χρέος, αναμένεται να αυξηθεί καθώς από 311,62 δις ευρώ το 2018 αναμένεται να φτάσει τα 315,27 δις ευρώ το 2023. Βέβαια ως ποσοστό του ΑΕΠ (λόγω της αύξησης του ΑΕΠ), αναμένεται να παρουσιάσει σημαντική βελτίωση από 170,07% το 2018 σε 146,53% το 2023.