ΕΠΑΝΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2021

Η οικονομική ανάκαμψη διεθνώς έχει μετατραπεί σε μία επεκτατική ανάκαμψη όπου και η απασχόληση και το εισόδημα μεγεθύνονται, ευνοώντας τις επενδύσεις. Είναι εμφανές ότι η ανάκαμψη επεκτείνεται στην Ασία, στην Αυστραλία και στις δυτικές οικονομίες ενώ ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες μπαίνουν σε περιπέτειες (Τουρκία) κυρίως υπό την επίδραση μη ρεαλιστικών εκτιμήσεων για τις δυνατότητές τους. Δύο παράγοντες λειτουργούν ανασχετικά στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή ανάκαμψη: οι ασυνέχειες στις γραμμές παραγωγής και προσφοράς και η ενεργειακή κρίση. Όμως δεν πρόκειται να βγάλουν το τρένο από τις ράγες της ανάκαμψης. Στην Κίνα η οικιστική φούσκα έχει προσθέσει αρνητικές επιδράσεις και θα λειτουργήσει ανασχετικά και για το 2022.

Στο υγειονομικό επίπεδο ζούμε ένα νέα κύμα μολύνσεων παρόλο που σταδιακά ο Covid μετατρέπεται από πανδημικό φαινόμενο σε ενδημικό εξαρτώμενο από τον βαθμό εμβολιασμού της κάθε οικονομίας.

Στο μέτωπο της οικονομικής πολιτικής οι κεντρικές τράπεζες κινούνται προς την κατεύθυνση της τοποθέτησης οροφής στις αγορές ομολόγων και αρχίζουν να βλέπουν την ομαλοποίηση των επιτοκίων σε κάπως υψηλότερα επίπεδα. Έχει εμφανιστεί η απειλή του πληθωρισμού με ένα αρκετά εμφανές φαινόμενο απόκλισης των εξελίξεων στις ΗΠΑ από την Ευρώπη, με τις ΗΠΑ να εμφανίζουν και υψηλότερο και πιο επίμονο πληθωρισμό ενώ η Ευρώπη χαμηλότερο από τις ΗΠΑ και προς το παρόν με χαρακτηριστικά προσωρινότητας. Οι τάσεις αυτές μεταφέρονται και στο 2022. Σύμφωνα πάντως με όλες τις ενδείξεις η ΕΚΤ δεν πρόκειται να αυξήσει τα επιτόκια μέσα στο 2022 αν και έχουμε την εντύπωση ότι η Fed των ΗΠΑ θα το κάνει.

Η Ελλάδα εμφάνισε μία πολύ καλή αναπτυξιακή συμπεριφορά μέχρι τώρα, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στη δεκαετία και την καταναλωτική ζήτηση να αυξάνεται με αποτέλεσμα να εμφανιστεί και ο υψηλότερος ρυθμός πληθωρισμού σε επίπεδο δεκαετίας υπό την επίδραση κυρίως της αύξησης των ενεργειακών τιμών. Η πολύ καλή επίδοση του τουριστικού τομέα βοήθησε ιδιαίτερα, αλλά οι πιέσεις στο έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου συνεχίστηκαν.

Ο προϋπολογισμός του 2022 που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο δείχνει τη διάθεση σταδιακής επιστροφής στη δημοσιονομική πειθαρχία, γεγονός που επέτρεψε να δημιουργηθεί μία πολύ ευνοϊκή εικόνα για την ικανότητα της οικονομικής πολιτικής να υποβοηθήσει την ανάπτυξη.          

Είναι δύσκολο στο σημείο αυτό να μπορέσουμε να προβλέψουμε τον ελληνικό ρυθμό μεγέθυνσης του 2021, τον οποίο εκτιμούμε ότι θα κινηθεί κάπου μεταξύ 6% και 8,2% (βλέπε ΟΤ). Είναι γεγονός ότι για ένα διάστημα (Αύγουστος, Σεπτέμβριος) είχαμε πιστέψει ότι κινούμεθα προς το ανώτατο όριο αλλά υπό την επίδραση του περιορισμού της κατανάλωσης λόγω Covid και των αυξημένων ενεργειακών τιμών θα πρέπει να είμαστε λιγότερο φιλόδοξοι, με τον δείκτη ανάκαμψης να επιβραδύνει, κινούμενοι κάπου στο μέσο του διαστήματος εμπιστοσύνης.

Τώρα λοιπόν που βρισκόμαστε στα μέσα του τελευταίου τριμήνου του έτους μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι ο εξαιρετικός αυτός χρόνος θα κλείσει για την Ελλάδα με τη μεγαλύτερη μεταπολεμική ανάπτυξη και ενδεχομένως τη δεύτερη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην ευρωζώνη αλλά με αρκετά θέματα για να παρακολουθούμε με προσοχή.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 8 Νοεμβρίου 2021