ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΙ ΚΟΣΜΙΚΗ ΥΦΕΣΗ

Για την ελληνική οικονομία, η προσεχής διετία θα έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι στα μέσα του επόμενου έτους αναμένεται ο τερματισμός του Γ΄ Μνημονίου και η διαπραγμάτευση για τη μεταμνημονιακή περίοδο. Έχει, λοιπόν, ιδιαίτερη σημασία το διεθνές περιβάλλον, που θα γίνουν όλα αυτά.

Διαπιστώνουμε, λοιπόν, μία βραχυχρόνια βελτίωση των διεθνών οικονομικών συνθηκών στις ανεπτυγμένες χώρες και ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή οικονομία. Έτσι, από 3,1% που ήταν η παγκόσμια ανάπτυξη το 2016, αναμένεται να κινηθεί στο 3,5% το 2017 και στο 3,6% το 2018. Στην Ευρωζώνη αναμένεται να ανέλθει στο 1,7% για το 2017 και 1,5% για το 2018. Η προς τα πάνω αναθεώρηση του ρυθμού μεγέθυνσης στις ΗΠΑ οφείλεται στην «καλή πλευρά» των πολιτικών Trump, που περιλαμβάνουν κυρίως διεύρυνση της δημοσιονομικής πολιτικής και μία επιστροφή της εμπιστοσύνης, μετά την έκρηξη της αβεβαιότητας που είχε προκαλέσει η άνοδός του. Όμως, η Βρετανία αρχίζει και νιώθει τις αρνητικές επιπτώσεις του Brexit, αφού ο πληθωρισμός, λόγω της ασθενέστερης λίρα, ανακάμπτει και πλήττει την αγοραστική δύναμη των Βρετανων. Για την Ευρώπη και την Ιαπωνία βοηθά η χαλαρή νομισματική πολιτική, αλλά και η ανάκαμψη επενδυτών, οι οποίοι θεωρούν την ευρωπαϊκή ήπειρο πολύ καλό προορισμό. Οι πολιτικές εξελίξεις (Ισπανία, Ολλανδία, Αυστρία, Γερμανία) βοηθούν.

Αντιθέτως, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δε φαίνεται να ακολουθούν, αφού μεγάλες οικονομίες στην Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή εμφανίζουν σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα. Η Κίνα και η Ρωσία φαίνεται να αποτελούν τη θετική εξαίρεση.

Όμως, οι κυκλικού χαρακτήρα τάσεις έχουν βραχυχρόνιο ορίζοντα. Εάν δούμε τα βασικά μεγέθη των ανεπτυγμένων οικονομιών σε μία μακροχρόνια περίοδο, ας πούμε από το 1990, και χρησιμοποιώντας το μέσο όρο των προβλέψεων όλων των μεγάλων οίκων (JP Morgan, Oxford Economics, Societe Generale, Deutsche Bank κ.τ.λ.) μέχρι το 2025 (και μετά), διαπιστώνουμε ότι διερχόμαστε μία μακρά περίοδο όλο και μειούμενων ρυθμών μεγέθυνσης, χαμηλότερων αποδόσεων κεφαλαίου, χαμηλότερων επιτοκίων και χαμηλότερης παραγωγικότητας! Ουσιαστικά, επιβεβαιώνονται οι γνωστές απόψεις ότι διερχόμαστε τη λεγόμενη περίοδο Κοσμικής Ύφεσης. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι ξένες επενδύσεις κινούνται δυσκολότερα και οι μακροπρόθεσμες προοπτικές δεν είναι τόσο καθαρές.

Συνεπώς, στο βραχυχρόνιο επίπεδο οι διεθνείς συνθήκες θα είναι αρκετά ευνοϊκές και αναμένονται θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Πάντως, οι διεθνείς γεωστρατηγικές εστίες αναταραχής (Β. Κορέα κυρίως) και περισσότερο οι τοπικές εστίες (Δ. Βαλκάνια και Τουρκία) δημιουργούν κάποιο σκεπτικισμό και επιφύλαξη.

1η Δημοσίευση: εφημερίδα «Ελευθερία του Τύπου» (Κυρ. 14 Μαΐου 2017).