Η ΕΛΛΑΔΑ 2035

Παλαιότερα, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στο στάδιο κοινωνικής και οικονομικής απογείωσης (δεκαετία του ‘60), υπήρχε η διάθεση να εκπονούνται μακροπρόθεσμα σχέδια (ο Π. Παπανδρέου ήταν από τους πρώτους στο ΚΕΠΕ) ανάπτυξης και ανίχνευσης του μέλλοντος. Αυτό δεν συνέβαινε μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον κόσμο για δύο λόγους: α) ο κόσμος, έχοντας βγει από τον Μεγάλο Πόλεμο και έχοντας θεμελιώσει την ειρήνη, είχε την ανάγκη να οργανώσει την κινητοποίηση και κατανομή των διαθέσιμων πόρων, β) η ειρήνη που υπήρχε ήταν ανταγωνιστική (καπιταλισμός Vs σοσιαλισμού, Δύση Vs Ανατολής) και συνεπώς υπήρχε η απαίτηση να υπάρχει μια σαφής πορεία προς το μέλλον για τη δημιουργία του οράματος που θα παρακινούσε τους πολίτες να δημιουργήσουν.

Σήμερα ο κόσμος, η Ευρώπη και η Ελλάδα έχουν βγει από τρεις τεράστιες κρίσεις: του 2010, του COVID και του Ουκρανικού. Από την τελευταία βεβαίως δεν έχουμε βγει και έχουμε και αγωνίες για την εξέλιξή της, αλλά ας δεχτούμε ότι οι αρνητικές εκδοχές και προοπτικές της έχουν περιοριστεί.

Αν δούμε τη μακροχρόνια κύμανση (αυτό γίνεται με ειδική επεξεργασία, έρευνα-βιβλίο) του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα, θα δούμε ότι μέχρι τώρα έχουν υπάρξει έξι μεγάλα κύματα εξέλιξης που έχουν εντέλει βελτιώσει σημαντικά την ευημερία μας: 1843-1865 (22 χρόνια, κορύφωση το 1852), 1866-1890 (24 χρόνια, κορύφωση 1882), 1891-1912 (21 χρόνια, κορύφωση 1903), 1903-1941 (28 χρόνια, κορύφωση 1920), 1942-1982 (40 χρόνια με δύο κορυφώσεις 1951 και 1968) και 1983-2012 (29 χρόνια με κορύφωση το 2000).

Σήμερα βρισκόμαστε στο 7ο κύμα το οποίο άρχισε το 2013. Πότε θα ολοκληρωθεί ο 7ος μακροχρόνιος κύκλος στον οποίο βρισκόμαστε σήμερα δεν γνωρίζουμε. Εάν ακολουθήσουμε τα σημερινά μοντέλα πρόβλεψης, θα διαρκέσει 22 χρόνια και θα κάνει κορύφωση το 2024-2025. Εάν ακολουθήσει τον μέσο όρο διάρκειας του κύκλου στην Ελλάδα, που είναι 27 χρόνια, θα κορυφωθεί το 2029. Να σημειωθεί ότι στη συνέχεια δεν σημαίνει ότι θα μπούμε σε ύφεση. Όμως ο ρυθμός μεγέθυνσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα καμφθεί αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα αρχίσει να αυξάνεται.

Άρα βρισκόμαστε σε έναν χρονολογικό κύκλο που έχει καλά νέα μπροστά του. Έτσι, κατά τη γνώμη μας τίθενται ορισμένα καθήκοντα και στόχοι για την πολιτική. Να αξιοποιηθεί αυτή η καλή προοπτική και να πραγματοποιηθεί αυτό που αποκαλούμε η «υπέρβαση της ιστορίας», το ξεπέρασμα δηλαδή των δυνάμεων που μας εμποδίζουν: α) να κατακτήσουμε ένα υψηλότερο (σε σύγκριση με τον προηγούμενο 6ο κύκλο) ρυθμό μεγέθυνσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και β) να επιμηκύνουμε την ανοδική του φάση έτσι ώστε να πλησιάσουμε στη δεκαετία της ωριμότητας (2030-2040) της ελληνικής οικονομίας (αλλαγή συνθηκών χρέους, κατάκτηση υψηλού επιπέδου ανάπτυξης, άρα δυσκολότερη μεγέθυνση) από ένα καλύτερο σημείο. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε γνώση, σχεδιασμό και κοινωνική και οικονομική κινητοποίηση. Και λίγη τύχη, καλοδεχούμενη!

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 10 Ιουλίου 2023