Η ΕΠΙΜΟΝΗ ΣΚΛΗΡΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΈΞΟΔΟΣ

Στο Ελληνικό ζήτημα η γερμανική στάση έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε τουλάχιστον τρεις πολύ κρίσιμες στιγμές: α) στην συμμετοχή του IMF στα σχέδια διάσωσης των Ευρωπαϊκών χωρών, β) στη δήλωση της Deauville (Οκτώβριος 2010) με την οποία επωμίσθηκε και ο ιδιωτικός τομέας μέρος του κόστους της διάσωσης και ξανακύλησε η Ευρωπαϊκή οικονομία στην ύφεση και γ) στις επαναλαμβανόμενες προτάσεις του (W. Schäuble) προς την Ελλάδα ή να συμμορφωθεί από τις προτεινόμενες πολιτικές από τους εταίρους ή να αποχωρήσει από το ευρώ.

Σήμερα η επίμονη γερμανική σκληρή στάση προς την Ελλάδα έχει επανέλθει σε ένα τέταρτο σημείο με την διατύπωση της προτίμησής τους στη «καθαρή» έξοδο από το Γ΄ Μνημόνιο. Πρόκειται για πρόταση που βρίσκεται στον αντίποδα μίας άλλης πρότασης που θα έκανε π.χ. χρήση των αδιαθέτων του Γ΄ Μνημονίου (περίπου 28 δις ευρώ) στα πλαίσια ενός Υβριδικού Προγράμματος ή μίας Προληπτικής Γραμμής Πίστωσης.

Το γιατί είναι σκληρή στάση είναι προφανές: α) δεν χρησιμοποιούνται κεφάλαια που είναι διαθέσιμα από το Γ΄ Μνημόνιο με πολύ μικρό κόστος (0,85% περίπου), β) παραδίδουν τον ρόλο της Τρόικας στην Ελλάδα στις αγορές, αμέσως μετά την έξοδο για την τήρηση των δημοσιονομικών της υποχρεώσεων. Έτσι π.χ. αναγκαστήκαμε να κάνουμε το swap των ομολόγων των 25 δις ευρώ με μέσο κόστος περίπου 4,5% ενώ κάλλιστα θα μπορούσε τουλάχιστον ένα μέρος τους να χρηματοδοτηθεί από τα αδιάθετα του Γ΄ Μνημονίου.

Βεβαίως δε θα μπορούσαμε για πάντα να βρισκόμαστε υπό την σκεπή της «Προφυλαγμένης» κάλυψης των δανειακών μας αναγκών. Εξάλλου το «Υβριδικό Πρόγραμμα» ή η «Προληπτική Γραμμή Πίστωσης» θα ήταν διάρκειας μόνο ενός με δύο έτη. Αλλά από το σημείο αυτό μέχρι το σημείο να μας αρνούνται (στον βαθμό που είναι δική τους απόφαση) να κάνουμε χρήση των ευκαιριών που έτσι και αλλιώς μας εξασφάλισε η μακροχρόνια ταλαιπωρία μας στα μνημόνια υπάρχει απόσταση. Αυτή η απόσταση έχει κόστος: εάν λάβουμε υπόψη μας ότι το διαφορικό κόστος χρηματοδότησης είναι περίπου 3% και τα αδιάθετα υπόλοιπα 28 δις ευρώ, τότε το διαφορικό κόστος είναι περίπου 840 εκατ. ευρώ ετησίως ή ένας ΕΝΦΙΑ κάθε τρία χρόνια περίπου.

Όμως δεν είναι μόνο το άμεσο κόστος από την υποκατάσταση των πηγών χρηματοδότησης. Είναι ότι όλοι γνωρίζουμε ότι έχει ενεργοποιηθεί και επιταχυνθεί ο διεθνής επιτοκιακός κύκλος με τα επόμενα δύο χρόνια να είναι κρίσιμα. Έτσι ανοίγει η πόρτα του «παραδείσου» στους κερδοσκόπους των Ελλήνων ομολόγων. Κάθε παραπάτημα της εγχώριας οικονομικής πολιτικής θα μεγεθύνεται και θα μετατρέπεται σε πολλαπλάσιο αρνητικό μήνυμα στις αγορές με μείωση της τιμής των ομολόγων όπως τότε στην «χρυσή εποχή τους» το Α΄ εξαμήνο του 2015. Καμία σχέση π.χ. με την Πορτογαλία που βγήκε (χρονικά) σε πελάγη ρευστότητας.

Κάνοντας όμως μία αναδρομή, στην περίπτωση της συμμετοχής του IMF πολλοί ξανασκέφτονται εάν τότε ήταν η σωστότερη απόφαση για τους Ευρωπαίους. Εξάλλου γι’ αυτό επιθυμούν σήμερα την έξοδο του IMF. Επίσης η δήλωση της Daquiville ήταν λάθος (όχι βεβαίως και η σχετική πολιτική που όμως θα έπρεπε να έχει υιοθετηθεί πολύ νωρίτερα). Οι απειλές περί εξόδου από την Ευρωζώνη ήταν λάθος αφού η συμμετοχή σ’ αυτήν δεν είναι μόνο οικονομική έννοια αλλά και βαθύτατα πολιτική.

Τρία μεγάλα θέματα με αποδεδειγμένα προβληματικές θέσεις. Φοβόμαστε ότι τώρα υπάρχει και τέταρτο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δύσκολες καταστάσεις εκτός εάν είτε το ευρωπαϊκό διευθυντήριο αλλάξει άποψη ή εμείς ακολουθήσουμε από εδώ και πέρα μία αυστηρότατη δημοσιονομική πολιτική.

1^η Δημοσίευση: Εφημερίδα Πρώτο Θέμα (01/04/2018)