ΙΤΑΛΙΑ, Η ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ

Οι Ιταλοί ψήφισαν και ανέδειξαν δύο κόμματα στην εξουσία που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: διεκδικούν να επιστρέψει στην Ιταλία μεγαλύτερη εθνική κυριαρχία από αυτή που είχαν εκχωρήσει μέχρι τώρα προς τις Βρυξέλλες. Αυτό τους οδήγησε να συνθέσουν μία κυβέρνηση που θα είχε έναν ογδοντάχρονο ευρωσκεπτικιστή στο τιμόνι των οικονομικών τους.

Ο Πρόεδρος της Ιταλίας όμως κρατώντας μία αιφνιδιαστικά σκληρή γραμμή αρνήθηκε την δυνατότητα να ορκιστεί ο προτεινόμενος Υπουργός πηγαίνοντας ίσως και λίγο πιο μακριά από τον ρόλο του. Γιατί είναι πρωτοφανές ότι στο βαθμό που ο Υπουργός οδηγούσε (από μόνος του;) σε μία πραγματική περιπέτεια με το ευρώ ο Πρόεδρος μπορούσε να του το αρνηθεί. Εάν όμως εντός του ευρώ η νέα κυβέρνηση έθετε θέματα διαπραγμάτευσης για την οικονομική πολιτική που ακολουθείται στην Ευρωζώνη, τότε προφανώς η αποτροπή της προοπτικής αυτής μάλλον δεν βρίσκεται στα πλαίσια των δικαιοδοσιών του.

Έτσι η περίπτωση της Ιταλίας αρχίζει να διαφοροποιείται από την Ελληνική περίπτωση. Εδώ δοκιμάσαμε όλο το έργο της διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους. Βιώσαμε την ήττα του καλοκαιριού του 2015, επανακάμψαμε για να συζητάμε πλέον (μέχρι στιγμής) για απόλυτη έως υπερβολική ευθυγράμμιση (υπερβολικά πρωτογενή πλεονάσματα).

Η Ιταλία ουσιαστικά κέρδισε χρόνο (αυτό ουσιαστικά σημαίνει η περίπου έξι μηνών ζωής τεχνοκρατική κυβέρνηση) για να ξανασυζητήσει τις προοπτικές της. Γιατί βεβαίως κανείς δεν περιμένει ριζικές πολιτικές μεταβολές στις επερχόμενες ιταλικές εκλογές.

Θα λέγαμε ότι η φιλοευρωπαϊκή ελίτ μάλλον σκληραίνει την στάση της. Ίσως η μέχρι τώρα αποτυχία του Brexit, η παλαιότερη αποτυχία των αντισυστημικών δυνάμεων στην Ελλάδα, η ιδιόμορφη διαχείριση της Καταλονίας, η προοπτική διερεύνησης της Ευρωπαϊκής επιρροής στα Δ. Βαλκάνια μάλλον είναι ενδείξεις ότι η Ευρωζώνη έχει προοπτικές ενώ οι αντισυστημικοί Ευρωσκεπτικιστές δεν έχουν ουσιαστική πρόταση.

Αυτή η σύγκρουση της φιλοευρωπαϊκής στάσης προδικάζει αντίστοιχη στάση και απέναντι στις Ελληνικές απαιτήσεις του Ιουνίου για την ρύθμιση του χρέους και την έξοδο από το Γ΄ Μνημόνιο;

Υπάρχουν δύο αναγνώσεις: Η μία λέει ότι η περαιτέρω φιλοευρωπαϊκή Ελληνική ευθυγράμμιση μπορεί να επιβληθεί μέσα από μία πιο σκληρή γραμμή των θεσμών για το ζήτημα του χρέους και της εξόδου δεδομένου ότι εξελίξεις όπως η περίπτωση της Ιταλίας αποκλείουν μεγάλες παραχωρήσεις. Η δεύτερη λέει ότι θα επιχειρήσουν να κλείσουν το Ελληνικό θέμα για να μην ανοίξει άλλη μία πληγή δίπλα σε αυτήν της Ιταλίας.

Όμως οι αγορές έχουν αναταραχθεί. Τα spreads ανεβαίνουν. Η χρηματοδότηση των μελλοντικών ιταλικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων γίνεται πολύ ακριβή στα πλαίσια μίας αυτόπυροδοτούμενης εξέλιξης.

Αυτή η πραγματικότητα οδηγεί περισσότερο κοντά στην πρώτη ανάγνωση παρά στην δεύτερη. Το περιθώριο για τη μη επιβολή ενός αυστηρού υβριδικού προγράμματος εποπτείας στην Ελλάδα απομακρύνεται. Όχι με την έννοια της επιλογής της πολιτικής από πλευράς των εταίρων μας αλλά με την έννοια του αναγκαστικού μονόδρομου. Οι αγορές έχουν ευαισθητοποιηθεί κυρίως λόγω της ευρύτερης αναταραχής (αναπτυσσόμενες χώρες, κύκλος επιτοκίων). Δεν χαρίστηκαν ούτε στον Macri της Αργεντινής που είναι αποδεδειγμένα φίλος τους. Και να ήθελαν διαφορετικά οι Ευρωπαίοι, η υποδοχή αδύνατων παικτών στο διεθνές σκηνικό των αγορών γίνεται πλέον με πολύ μεγαλύτερο σκεπτικισμό. Ούτε ακόμα και αν συνδεόταν το Ελληνικό ζήτημα με μία ενεργή εξέλιξη του Σκοπιανού δε θα μπορούσαν να ανατραπούν τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην πραγματικότητα των αγορών και στην προοπτική της εξόδου και του χρέους.

Πηγή - 1^η Δημοσίευση: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (Έντυπη Έκδοση), Τετάρτη, 30 Μαΐου 2018