ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΕΣΑΝ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ...

Ήταν μία γενναία απόφαση να μπει η Ελλάδα στο ευρώ, μία νομισματική ένωση της Δυτ. Ευρώπης. Όταν υιοθετείς ένα σκληρό νόμισμα, αναλαμβάνεις ορισμένους κινδύνους και έχεις και οφέλη. Επειδή ήμασταν μία αδύναμη οικονομία, με χαμηλή παραγωγικότητα, η είσοδός μας αντιμετωπίστηκε με αρκετή δυσπιστία κυρίως διότι αντιμετωπίζαμε τον  κίνδυνο να αποδιαρθρωθεί η οικονομία έχοντας απέναντί της τους περισσότερο ανταγωνιστικούς Ευρωπαίους αφού είχε χαθεί το (προσωρινό πάντως σε αποτελεσματικότητα) πλεονέκτημα της υποτίμησης του νομίσματος. Αυτό πράγματι συνέβη σε ένα σημαντικό βαθμό στα πλαίσια μίας Σουμπερτιανής δημιουργικής καταστροφής. Έτσι στην θέση των αδύναμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων δραστηριοποιήθηκε μία  επιχειρηματικότητα που άντεξε στον ανταγωνισμό. Σήμερα οι επιχειρηματίες δεν σκέπτονται το ευρώ ως πρόβλημα αλλά ως σταθερό περιβάλλον ανάπτυξης της δραστηριότητάς τους. Όμως το πρόβλημα από την είσοδο στο ευρώ δεν προήλθε από τον μεγαλύτερο ανταγωνισμό. Εξάλλου η μικρή σε μέγεθος οικονομία μας δεν ήταν ιδιαίτερα ελκυστική στο ξένο κεφάλαιο. Το πρόβλημα προήλθε από το ότι η ίδια η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα έπεσαν στην παγίδα του φθηνού ευρώ (2001 – 2008), το οποίο κατευθύνθηκε κυρίως στον οικιστικό τομέα με μικρή μακροχρόνια απόδοση και εντέλει οδηγηθήκαμε στα μνημόνια. Όμως οι συμφωνίες που έγιναν γι’ αυτά, παρόλο που στη βάση τους είχαν λανθασμένες επιλογές οικονομικής πολιτικής (υπέρμετρη εσωτερική υποτίμηση χωρίς ενεργό τραπεζικό σύστημα), μας έδωσαν σήμερα μία ισορροπημένη οικονομία (την χρειαζόμαστε!) που θα ξεπληρώσει τελικά ένα μικρό μέρος του χρέους που είχε όταν ξέσπασε η κρίση.

Διαπιστώνουμε όμως ότι στην Ευρώπη στο πολιτικό στάδιο έχουν μπει σε κίνηση οι μεγάλες γεωστρατηγικές τεκτονικές αλλαγές ενώ φαίνεται ότι αποκτήσαμε μονιμότερο πρόβλημα στα ανατολικά μας σύνορα. Έτσι εντέλει η στενότερη ένταξή μας στην φιλελεύθερη Ευρώπη διαμορφώνει μεγαλύτερους βαθμούς ασφαλείας. Οι μεγάλες κοινωνικές αποφάσεις σπανίως κρίνονται μόνο στο οικονομικό πεδίο.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Πελοπόννησος, 3 Ιανουαρίου 2023