ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ: Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ

Τα κόκκινα δάνεια στην Ευρώπη και την Ελλάδα είναι η κρίσιμη παράμετρος για την ανάκαμψη, από εδώ και πέρα. Στην ευρωπαϊκή οικονομία, 1 τρισ. ευρώ και στην Ελλάδα 108 δισ. ευρώ, βαραίνουν το ενεργητικό των ισολογισμών του τραπεζικού συστήματος, αλλά και το παθητικό της πραγματικής παραγωγικής οικονομίας. Έτσι, η οικονομία καταδικάζεται σε μία αργή ανάκαμψη. Η κρίση στην Ευρώπη απομακρύνεται με πολύ πιο αργό ρυθμό στην Ευρώπη από ότι στις ΗΠΑ. Σημειωτέον, δε, ότι στην Ευρώπη οι οικονομίες εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τις τράπεζες από ότι στις ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ, οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να ανακεφαλαιοποιηθούν ταχύτατα, από ότι στην ευρωπαϊκή οικονομία. Εδώ, έλαβαν την εντολή να ανακεφαλαιοποιηθούν, στην Ελλάδα αναγκαστικά ανακεφαλαιοποιήθηκαν, αλλά αφέθηκαν ελεύθερες σχετικά με το πως θα το κάνουν. Πάλι καλά, πάντως, γιατί το κάνουν γρηγορότερα από ότι το έκαναν οι ιαπωνικές τράπεζες μετά τη μεγάλη τους χρηματοοικονομική κρίση.

Έτσι, όμως, στην Ευρώπη και την Ελλάδα βιώνουμε μία ανάκαμψη, που χαρακτηρίζεται από την απουσία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Όμως, για κάθε 1% αύξηση στον τραπεζικό δανεισμό, το ΑΕΠ ανέρχεται αργότερα 0,35%. Προς το παρόν, η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία απομόχλευσης. Δηλαδή, μειώνονται οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, μειώνοντας, όμως, τη ρευστότητα της οικονομίας.

Μπορεί, βεβαίως, να αυξάνονται με ευρωπαϊκά κεφάλαια οι επενδύσεις και να εμφανίσουμε στο άμεσο μέλλον θετικούς ρυθμούς, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με την επαναδραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα, που είναι το μεγάλο ζητούμενο.

Είναι, όμως, χρόνιο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομία ότι ο βαθύτερος στάσιμος χαρακτήρας του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας βρίσκει την έκφρασή του στην επιβολή βραδύτατων διαδικασιών παραγωγικής αναδιάρθρωσης και Σουμπερτεριανής δημιουργικής καταστροφής. Έτσι, το παλιό δε φεύγει εύκολα για να αντικατασταθεί από ένα καινούριο παραγωγικό πρότυπο.

Είναι έντονη η καθυστέρηση στην υλοποίηση της νέας νομοθεσίας για τα κόκκινα δάνεια, αλλά ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ανάμειξη εξαιρετικά βραδυκίνητων διαδικασιών, που, από τη μία μεριά, μπορεί να εξασφαλίζουν μεγαλύτερη διαφάνεια (δικαστική ανάμειξη και περίπλοκες διαδικασίες εκκαθάρισης), αλλά από την άλλη, εγκαινιάζουν μία μακρόσυρτη διαδικασία εκκαθάρισης. Παράλληλα, η γραφειοκρατική επιλογή της επίλυσης των κόκκινων δανείων εξασφαλίζει την πολυπόθητη δυνατότητα: τη δυνατότητα ανάμειξης του πολιτικού παράγοντα.

Στις προηγούμενες δεκαετίες, το δημόσιο έδινε την ευκαιρία αυτή στη δημιουργία πελατειακών σχέσεων. Υπάρχει, λοιπόν, ο κίνδυνος αυτός, ο δημόσιος μηχανισμός εξάρτησης να αντικατασταθεί από ένα νέο τραπεζικό μηχανισμό εξάρτησης και αναπαραγωγής παρόμοιων σχέσεων, αφού η πολυπλοκότητα θα καλεί συνεχώς για εξωθεσμικές παρεμβάσεις.

Ως κοινωνία καλούμεθα να αποφασίσουμε μεταξύ της αυστηρής ρύθμισης και της αποτελεσματικότητας. Ας το κάνουμε υπέρ της αποτελεσματικότητας.

^{1η Δημοσίευση: Το Βήμα (Κυρ. 7 Μαΐου 2017).}