ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Οι τιμές ενέργειας και τροφίμων θα παραμείνουν υψηλές και πρέπει να ξεχάσουμε την επιστροφή τους στα προ πολέμου επίπεδα. Ελπίζουμε να εξαλειφθεί η άνοδός τους, να μην έχουμε δηλαδή περαιτέρω αυξήσεις. Υπήρχαν σοβαροί λόγοι για τους οποίους οι τιμές ανέβηκαν και δεν σχετίζονται αποκλειστικά με τον πόλεμο.

Ο πληθωρισμός σκαρφαλώνει επειδή επικράτησε μια νομισματική πολιτική για δύο με τρία χρόνια που έδωσε πολύ μεγάλη ρευστότητα στις αγορές. Ο δεύτερος λόγος που έχουμε υψηλό πληθωρισμό είναι η δοκιμασία που υφίσταται η παγκοσμιοποίηση. Και βεβαίως η άνοδος των τιμών ενέργειας.

Όταν στο παρελθόν είχαμε έρθει αντιμέτωποι με παρόμοιες καταστάσεις αυξημένου και επίμονου πληθωρισμού, ο αποπληθωρισμός ήρθε επειδή είχαμε το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης σε πλήρη εξέλιξη.

Με αποτέλεσμα να υπήρχαν φθηνές θέσεις εργασίας και φθηνή παραγωγή προϊόντων. Πλέον, η ανθρωπότητα έχει μπει σε μια περίοδο όπου τα σύνορα αποκτούν ξανά ιδιαίτερη σημασία, βλέπουμε συνεχώς να ορθώνονται σύνορα μεταξύ των χωρών. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που μπαίνουμε σε μια νέα παρατεταμένη περίοδο αυξημένων τιμών.

Τα μοντέλα που χρησιμοποιούμε στο ΕΚΠΑ, τα οποία είναι πανομοιότυπα με αυτά της Κομισιόν και του ΔΝΤ, συγκλίνουν στην εξής εκτίμηση: Ο πληθωρισμός θα μπορέσει να τιθασευτεί σε ένα 2%, που είναι κάτι ιδιαιτέρως θετικό. Το ποσοστό αυτό έως το 2023 πιστεύω πως θα είναι εφικτό, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη.

Από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους θα μπορούσαμε να δούμε προσγείωση του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα. Πρέπει να καταστεί όμως σαφές, πως οι τιμές δεν θα επιστρέψουν εύκολα στα επίπεδα πριν το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Χρειάζεται ένας πολύ μεγάλος αποπληθωρισμός για να επιστρέψουμε σε εκείνες τις τιμές.

Αυτός θα μπορούσε να έρθει μόνο μετά από έναν μεγάλο πόλεμο ή μια παγκόσμια ύφεση. Δεν υπάρχουν δηλαδή σήμερα τα φαινόμενα που να μπορούν να δικαιολογήσουν μια επιστροφή των τιμών καυσίμων, τροφίμων και γενικότερα προϊόντων στα παλαιότερα επίπεδα.

Το ενδεχόμενο ύφεσης δεν είναι απίθανο. Θα μπορούσε να προέλθει από την άκρατη άνοδο των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, κάτι που είναι πιθανότερο να συμβεί στις ΗΠΑ και λιγότερο πιθανό στην Ευρώπη. Ειδικότερα για την Ευρώπη, αν διακοπεί η τροφοδοσία της σε φυσικό αέριο τότε το σενάριο ύφεσης είναι πιθανό. Εάν λοιπόν έχουμε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων είναι εμφανές πως θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε συγκράτηση τιμών και ύφεση.

Επίσης πρέπει να συμφωνήσουμε ότι ο στασιμοπληθωρισμός είναι ήδη εδώ. Στην πατρίδα μας βλέπουμε μια σχέση ανάπτυξης / πληθωρισμού στο 2,8 - 3% με 6,5% αντίστοιχα. Τα δύο αυτά μεγέθη δικαιολογούν τη χρήση του όρου στασιμοπληθωρισμός. Οι σκέψεις μας πάνε πίσω στις δεκαετίες του 1960 και 1970 και 1980, όπου είχαμε βιώσει μεγάλα επεισόδια στασιμοπληθωρισμού στις αγορές.

Τότε αφορμή ήταν –και πάλι- ένα μεγάλο πολεμικό γεγονός. Αυτό των Αραβο-ισραηλινών πολέμων. Συγκριτικά με εκείνη την περίοδο διαθέτουμε περισσότερα εργαλεία, καθώς η Fed ναι μεν είχε στο καταστατικό της τα απαραίτητα εκείνα εργαλεία, ωστόσο ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών εκείνη την περίοδο δεν ήταν ισχυρός, τότε ισχυροποιήθηκε.

Ναι μεν υπάρχουν ομοιότητες με εκείνη την περίοδο, όμως και τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας είναι διαφορετικά σήμερα. Λόγω της πανδημίας στις μέρες μας έγιναν μεγάλες παρεμβάσεις νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Για αυτό άλλωστε φοβόμαστε μια πιθανή κρίση χρέους, όχι τόσο στην Ελλάδα, όσο περισσότερο στην Ιταλία και κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα απόνερα από μια τέτοια εξέλιξη, ίσως συμπαρασύρουν και εμάς.

Πηγή: Liberal