OΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές παρακολουθούμε την ανάπτυξη της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία. Στα λόγια ο Πούτιν διέταξε επίθεση για την υποστήριξη των αυτονομιστών του Ντονμπάς με τη στρατιωτική αποδυνάμωση της Ουκρανίας αλλά ουσιαστικά στοχεύει στην κατάλυση της κυριαρχία της.

Προφανώς η όξυνση της σύγκρουσης θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ευρωζώνη μέσω της μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης και των πραγματικών εισοδημάτων. Ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης κυρίως στην ευρωπαϊκή οικονομία θα μειωθεί χάνοντας από 0,2 έως 0,5 ποσοστιαίες μονάδες επιβαρύνοντας την ανάκαμψη του 2022. (δεδομένα 25/2).

Η πρόβλεψη που ήθελε προσγείωση του πληθωρισμού παίρνει αναβολή και αναμένεται ο μέσος πληθωρισμός να αυξηθεί κατά 0,7 μονάδες το 2022. Γενικότερα οι εμπορικές ροές που υπάρχουν με τη Ρωσία πρωτίστως από την Κίνα αλλά και από τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Τουρκία, την Ιταλία κ.λπ. θα υποφέρουν. Έτσι το σενάριο του στασιμοπληθωρισμού έρχεται πιο κοντά.

Οι διεθνείς αγορές σημειώνουν πτώση. Αυτό αφορά περισσότερο τις μετοχές οπότε ενδεχομένως τα ομόλογα μπορεί να ωφεληθούν. Οι μετοχές αποδυναμώνονται λόγω γενικότερης αύξησης του συστηματικού κινδύνου και τα ομόλογα ωφελούνται επειδή ξανακερδίζουν τον παραδοσιακό τους ρόλο ως ασφαλή καταφύγια. Έτσι πάντως (ευτυχώς) μειώνεται η πιθανότητα πολλών επιθετικών αυξήσεων στα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών.

Οι εταιρείες που πλήττονται αφορούν κυρίως αυτές που εκτίθενται οικονομικά στην Ουκρανία και τη Ρωσία: εταιρείες που έχουν κυρίως σχέση με ενέργεια και αέριο, εξορύξεις, βασικά μέταλλα κ.λπ. αλλά και σε καταναλωτικά προϊόντα (Philip Morris, Pepsico, McDonald’s και επιχειρήσεις που έχουν σχέση με ξυλεία, χαρτί, ελληνικές εξαγωγές φρούτων κ.λπ.).

Το πετρέλαιο το βλέπουμε να κινείται πάνω από τα 100 δολάρια το Brend. Ευτυχώς η τιμή του αερίου είχε μειωθεί αλλά τώρα θα αντιστρέψει την πορεία του και βραχυχρονίως θα δούμε σημαντικές αυξήσεις. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχουμε διακοπές τροφοδοσίας σε αέριο αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο θα κρατήσει αυτό (τρομοκρατικές ενέργειες κ.λπ.).

Η Ελλάδα που τροφοδοτείται με αέριο κυρίως από τον Turkish Stream κινδυνεύει λιγότερο από διακοπή τροφοδοσίας αλλά η αύξηση των ενεργειακών τιμών θα την επηρεάσει. Οι τιμές παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος θα αυξηθούν και θα χρειαστούν νέες παρεμβάσεις.

Ο τουρισμός θα δεχθεί αρνητικές συνέπειες αλλά πάντως ο ευρωπαϊκός Νότος θα δεχθεί γενικότερα μικρότερες πιέσεις σε σχέση με την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη. Τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης μάλλον θα πρέπει να αποκτήσουν πλέον και έναν διασωστικό χαρακτήρα για την ουκρανική κρίση από καθαρά αναπτυξιακό χαρακτήρα που είχαν με το τέλος της πανδημίας.

Τα πάντα τώρα εξαρτώνται από δύο παράγοντες: α) Εάν θα έχουμε μία αιματηρή εμπλοκή ή μία γρήγορη επιβολή της ρωσικής ισχύος και β) την ποιότητα και εξειδίκευση της απάντησης της Δύσης διότι ένα πολύ αυστηρό πακέτο κυρώσεων έχει από μόνο του αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Η δυσκολία συμφωνίας στην ΕΕ βοηθάει προς την κατεύθυνση της ήπιας εφαρμογής ενός παρόμοιου πακέτου. Το ότι δεν συμπεριλήφθηκε το SWIFT και ο ενεργειακός τομέας στα αντίποινα μειώνει τις αρνητικές επιδράσεις.

Θα αποβεί η κρίση της Ουκρανίας, όπως ο Covid, άλλη μία Hamilton στιγμή (ανάγκη ενοποίησης) για την Ευρώπη; Είναι βέβαιο ότι ο καινούργιος κόσμος που αναδύεται είναι συμβατός μόνο με πολύ μεγάλες κρατικές οντότητες, αρκεί να έχουν ανθρωποκεντρικές αρχές και δύναμη ισχύος.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 27-27 Φεβρουαρίου 2022